İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Görevlisi, kuyumculuk sektörü girişimcisi Meri Taksi Deveciyan, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Pazarlama Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Süphan Nasır ve İstanbul Üniversitesi İşletme Bölümü Pazarlama Ana Bilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Yiğit Yurder tarafından hazırlanan ve Türkiye'de bir ilk niteliği taşıyan kuyumculuk sektörünün ilk araştırma kitabı "Kuyumculuk Sektöründe İşletmelerin Pazar Odaklı Stratejilere Yönelik Tutumları", İKO Yayınları'ndan çıktı.
559 yıldır Kapalıçarşı bölgesinde faaliyet gösteren ve Kapalıçarşı ekolüyle dünyada ismini duyuran kuyumculuk sektörü, "Kuyumculuk Sektöründe İşletmelerin Pazar Odaklı Stratejilere Yönelik Tutumları" adlı kitapla akademik bir araştırma kitabının konusu oldu.
Kitapta, baş döndüren teknolojik gelişmelere rağmen kuyumculukta geleneksel olarak "usta-çırak" ilişkilerinin halen sürdüğü, artan rekabetle birlikte firmaların müşteri memnuniyetine verdiği önemin arttığı, son yıllarda fiyat indirimleri nedeniyle sektörde haksız, yıkıcı ve acımasız bir rekabetin yaşandığı ele alınıyor.
Anadolu topraklarında 6 bin yıllık köklü bir mirasın temsilcisi olan Türk kuyumculuk sektörü, İstanbul'un fethinin ardından merkez olarak seçtiği Kapalıçarşı'da halen çalışmalarını sürdürüyor.
İKO Başkanı Mustafa Atayık öncülüğünde çıkarılan araştırma kitabında, kuyumculukta 559 yıl önce olduğu gibi mesleğin babadan oğula geçtiği ve geleneksel olarak Ahilik kültürüyle usta-çırak eğitim tarzının da devam ettiği vurgulandı.
REKABET VE MÜŞTERİ ODAKLILIK SEVİYELERİ MERCEK ALTINA ALINDI
Araştırma kitabıyla Kapalıçarşı ve çevresinde faaliyet gösteren üreticilerin sektördeki değişime, yeni ürün geliştirme ve farklılaştırmaya, teknolojik değişime, rekabete ve ekonomik büyümeye yönelik tutumlarıyla birlikte pazar, rekabet ve müşteri odaklılık seviyeleri mercek altına alındı.
Sektörden 1.019 kişiyle yapılan anketin çarpıcı sonuçları da kitapta yer alıyor. Anketten çıkan en dikkati çekici sonuçlardan biri; mesleğin halen babadan oğula geçmesi, mesleğe girişin tanıdık referansı vasıtasıyla gerçekleştiği, teknoloji nedeniyle seri üretime rağmen usta-çırak ilişkisinin sürmesi oldu.
Kuyumculuk sektörü çalışanlarının yüzde 56,2'si işlerini tanıdıklar, yüzde 34,7'si de aile aracılığıyla buluyor.
Sektör mensupları, genel olarak ortaöğretim ve lise mezunu. Özellikle üretim alanında sektöre girişlerin erken yaşta çıraklıkla başlamasından dolayı farklı alanlarda deneyim sahibi üniversiteli çalışan, girişimci sayısı hala az.
FİYAT BAZLI ACIMASIZ REKABET
Firmalar arasındaki fiyat rekabetinin piyasa dengelerini negatif etkilediği belirtilen kitapta, kuyumcular, meslekteki rekabetin yoğun/acımasız olduğunu çok açık bir şekilde dile getiriyor. Sektörde rekabet yoğunluğunun dayandığı en temel nokta, fiyat bazlı rekabet olarak öne çıkıyor.
Ankete katılan kuyumcuların önemli bir kısmı, satış ve pazar payını artırmak için karlılıktan ödün verebileceklerini ve fiyat indirimleri yapabileceklerini belirtiyor.
E-TİCARETİN ÖNEMİ ARTTI
Kitapta, kuyumcuların internet kullanımı ve e-ticarete dönük çalışmaları da ele alındı.
Kuyumcu firmalarının interneti daha çok yeni ürün araştırması için kullandıkları, markaların/işletmelerin iletişim ve tanıtım faaliyetleri için internet ve sosyal ağlardan yararlandıkları, yeni alıcılara ve tedarikçilere ulaşmak için internetten faydalanmakta oldukları ve diğer unsurlara göre daha az olmakla beraber internet kanalını satış yapmak için kullandıkları görülüyor.
SEKTÖRE YOL GÖSTERECEK
İKO Başkanı Mustafa Atayık, yaptığı değerlendirmede, "Made in Turkey" markasını dünyanın farklı coğrafyalarında başarılı bir şekilde temsil eden Türk kuyumculuk sektörünün yüksek katma değerli üretimi, kalite ve ustalığıyla adından söz ettirdiğini belirtti.
Atayık, İKO Yayınları'nın 4. yayını olan "Kuyumculuk Sektöründe İşletmelerin Pazar Odaklı Stratejilere Yönelik Tutumları" adlı araştırma kitabından çıkan sonuçların, sektörün geleceğinin inşasına yardımcı olacağını aktararak, şunları kaydetti:
"Bu eserle ortaya çıkan kıymetli veriler, küresel dünyada kuyumculuk sektöründeki işletmelerin değişime ayak uydurup yeni stratejiler geliştirmesinde yol gösterici olacaktır. Bu eserin daha çok meslektaşımıza ulaşması için elektronik yayın olarak yayımlamanın daha doğru olacağına inanıyoruz. Bu vesileyle sektör içerisinde yılları alan bir çalışma ve yoğun emekle bu eserin ortaya çıkmasını sağlayan değerli yazarlarımız Prof. Dr. Süphan Nasır, Meri Taksi Deveciyan ve Dr. Yiğit Yurder'e teşekkür ediyoruz."
Elektronik yayın olarak hazırlanan araştırma kitabına İKO'nun kurumsal web adresi; www.iko.org.tr'den ücretsiz ulaşılabilir.
