Tamamlayıcı emeklilik sistemi ile ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından gelen açıklama ile milyonlar konuya ilişkin detayların tamamını öğrenmek istiyor. Şöyle ki; bu sistem ile beraber Her çalışanın bir hesabı olacak, bu hesaplar fonu oluşturacak, bu fondaki çalışanların birikimleri de yatırım araçlarında değerlendirilecek, birikim miktarı artmış olacak. Peki, tamamlayıcı emeklilik sistemi nedir? Tamamlayıcı emeklilik sistemi nasıl ve ne zaman olacak? İşte konuya ilişkin ayrıntılar…
Kısaca TES ismiyle son zamanlarda birçok kişinin konuştuğu bu konuya ilişkin detaylar vatandaşların bir süredir gündeminde yer alıyor. Kabine toplantısı ile beraber yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın değindiği bu yeni düzenleme ile ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından da bir açıklama gelmişti. Açıklama şöyle;
"Taraflarla müzakereler sürüyor. Masada bir iki değil birden fazla model var. Buradaki temel hedefimiz, çalışanımızın emekli olduğunda iyi bir gelir seviyesini sağlamak."
Hürriyet Gazetesi Yazarı Noyan Doğan'ın konuya ilişkin yaptığı açıklama şöyle;
Geçen de yazdım, düşünülen model; kıdem tazminatını, 2017 yılında çalışanlar için başlatılan otomatik bireysel emeklilik sistemine (otomatik katılım) entegre edip, fonlu sisteme geçmek. Fonlu sistem ne demek?
Çalışanın maaşından belirli bir miktarın kesileceği (az maaş alandan az, çok maaş alandan çok) işverenin de belirli oranda katılacağı, devletin de yine belirli oranda katkı yapacağı bir fon oluşacak.
Her çalışanın bir hesabı olacak, bu hesaplar fonu oluşturacak, bu fondaki çalışanların birikimleri de yatırım araçlarında değerlendirilecek, birikim miktarı artacak. İşte, bu sistemin adı, tamamlayıcı emeklilik sigortası; kısa adı da TES. Bir anlamda her çalışan geleceği için kendi emekliliğini tamamlayacak; buna işveren de devlet de katkı yapacak.
HAK KAYBI OLMAYACAK
Şimdilerde de işçi, işveren sendikaları ve konunun tarafları bu sisteme kıdem tazminatı nasıl entegre edilir diye konuşup, tartışıyor. Üzerinde durulan bir iki seçenek var ama bir şey söylemek için henüz erken.
Kesin olan, çalışanların bu işten hak kaybı olmayacağı. Nitekim Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, yaptığı açıklamada, "Taraflarla müzakereler sürüyor. Masada bir iki değil birden fazla model var. Buradaki temel hedefimiz, çalışanımızın emekli olduğunda iyi bir gelir seviyesini sağlamak.
Bu sistem sayesinde ikinci ve üçüncü basamağı kazandırabilmek. Kıdem tazminatında 30 güne karşı gelen yüzde 8.33 oranımız var; o, oran korunacak. Birden çok model var. Gönüllü ve ihtiyari seçilecek kısmı da olacak" dedi.
Kıdem tazminatı bu sisteme entegre olmazsa, olmaz mı? Kimilerine göre olur, kimilerine göre olmaz. Ama olursa sistem başladığından 4-5 yıl içinde tamamlayıcı emeklilik sistemiyle kurulacak fon 500 milyar lirayı bulacak.
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Tamamlayıcı emeklilik, 2022 başında devreye girecek ve zorunlu olacak. Kimler için? İşe yeni girenler için. Emekliliğine az bir zaman kalanlar ise fonlu sisteme girmeyecek. Emekliliğine daha uzun süre olanlara ise isterlerse fonlu sisteme dahil edilecek.
TAMAMLAYICI emekliliğin sigorta boyutuna gelince; 4 senedir, 45 yaş üstü çalışanlar için otomatik BES uygulaması zaten var. Her çalışanın maaşından yüzde 3 kesiliyor, devlet de yüzde 25 katkı yapıyor. İşveren katkısı yok ve sistem gönüllü.
Gönüllü olduğu için de 4 yılda, 20 milyondan fazla kişi işverenleri tarafından otomatik sistemi sokuldu, çoğunluk çıktı, bugün 5.5 milyon çalışan sistemin içinde. 2022'den itibaren bu sistem zorunlu olacak ve tamamlayıcı emekliliğe dönüşecek.
İşveren de katılacak ki, işverenin aylık yüzde 0.5 ila yüzde 1 arasında katkı yapacağı konuşuluyor. Devlet de katkıya devam edecek. Bir kere daha belirteyim, çalışandan ve işverenden ne kadar kesilecek, devletin katkısı yüzde 25 devam edecek mi; bunlar henüz net değil.
İşçilerin sadece yüzde 35'i kıdemini alabiliyor
KIDEM tazminatı sorun mu ki, yeni bir model aranıyor? Kamuda sorun değil, tüm kamu çalışanı kıdemini alıyor. Özel sektördeki büyük şirketlerde de pek sorun yok, kıdem ödeniyor. Ancak bundan sonrasında sorun büyük.
Araştırmalara göre işçilerin sadece yüzde 30-35'i çalıştığı yerden kıdem tazminatını alabiliyor. Kimi çalışanların bir yılını doldurmadan işe giriş-çıkışı yapılıyor, kimi şirketler iflas ediyor ya da şirketi kapatıyor çalışanların tazminatını ödemiyor.
