Ekonomide tarihinin en büyük başarılarına imza attığı Mayıs 2013'ten bu yana, küresel güçlerin finansal tetikçilerinin hedefi haline gelen Türkiye, kirli tezgâhı bir kez daha bozdu. Covid-19 ile mücadelede dünyada örnek gösterilir hale gelip normalleşme sürecinin ilk adımlarını atan, virüsün ekonomiye etkisini açıkladığı 200 milyar liralık paketle asgari düzeye indiren, cari fazla verirken, enflasyon ve faizi tek haneye düşüren Türkiye'yi kur sopası ile hizaya getirme operasyonuna geçit verilmedi.
3 BANKAYA YASAK GETİRİLDİ
Son dönemde kur üzerinden yapılan saldırıların yeni bir versiyonu ortaya konulurken, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın koordinasyonda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) attığı adımlarla operasyon çökertildi. Ellerinde olmayan TL'yi açığa satarak döviz kurunu yukarı çeken üç küresel banka BNP Paribas, Citibank ve UBS Türk bankalarına yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremeyerek temerrüde düştü. BDDK söz konusu üç bankaya işlem yasağı getirirken, bunların yerel ortaklarını da uyardı.
Son dakika: BDDK 3 bankaya Türk Lirası ile işlem yasağı getirdi! BNP Paribas, Citibank, UBS | Video
GERİ ÇEKİLDİLER
BDDK'nın üç bankayı suçüstü yakalaması döviz piyasasında da etkisini gösterdi. Hacimsiz işlemlerle 7.2690 TL'ye kadar yükselen dolar, köşeye sıkışan bu bankaların TL bulabilmek için ellerindeki dövizi satmaya başlamasıyla 7.10 liranın altına geriledi. BDDK tarafından dün yapılan açıklamada, yurtdışında kurulu BNP Paribas SA, Citibank NA, UBS AG'nin Türk bankalarına olan TL yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremediğinin tespit edildiğine dikkat çekildi. Bu bankalar ve bunların bünyesinde bulunan grup bankaları ile bir bacağı TL olan yeni döviz işlemi yapılamayacağı ve bu mahiyetteki vadesi gelmiş işlemlerin yenilenmeyeceği kaydedildi.
TÜRKİYE HEDEF ÇÜNKÜ...
Türkiye, başkanlık sistemine geçiş hamlesinden bu yana kur sopası ile hizaya getirilmeye çalışılıyor. Ağustos 2018'de, geçen yıl yerel seçimlere bir hafta kala, Barış Pınar Harekâtı başladığında da aynı operasyonlara girişildi. Alınan yerinde önlemlerle saldırılar o zaman da püskürtüldü. Başta Akdeniz ve Suriye olmak üzere, Başkan Erdoğan'ın, "Masada olmayan mönüde olur" sözünden prensiple dış politikada ulusal çıkarları doğrultusunda hareket eden Türkiye, bu ekonomik saldırıları, özellikle son iki yılda atılan adımlarla hasarsız atlattı. Son dönemde ekonomide büyümeden enflasyona, cari açıktan yatırımlara, savunma sanayisindeki hamlelerden altyapı yatırımlarına kadar dünyanın gıpta ile baktığı başarıların yakalanması Türkiye'yi hedef haline getirdi. Özellikle virüsle mücadele 59 ülkeye malzeme gönderir noktaya gelen ve salgınla mücadele de büyük başarının yakalanması küresel güçlerin finansal tetikçileri harekete geçirmesine neden oluyor.
Son dakika! Londra merkezli finansal kuruluşların Türk lirasına saldırıları sürüyor | Video
MANİPÜLASYONA GEÇİT YOK
Londra merkezli finansal kuruluşların TL'ye saldırılarına karşı yabancılarla yapılan swap işlemlerinin özsermayenin binde 5 ile sınırlandırılması kararı alan BDDK, dünden itibaren finansal piyasalarda "manipülatif ve yanıltıcı işlem yapan" bankalara yönelik yönetmeliği yürürlüğe koydu. BDDK'nın, Bankacılık Yasası kapsamına giren finansal piyasalarda manipülasyon, yanıltıcı işlem ve uygulamaların belirlenmesi amacıyla hazırladığı yönetmelik dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. BDDK, döviz kuru, faiz, swap, forward, opsiyon, türev işlemleri gibi işlemler gibi yatırım araçlarında manipülatif ve yanıltıcı işlem yapan bankalara yönelik yaptırımda bulunacak. Bir finansal aracın arzına, talebine, fiyatına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırabilecek işlemlere dahil olmak, aracılık etmek "manipülasyon ve yanıltıcı" sayılacak. Bu yönetmeliğe aykırı davrananlara bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde 5'ine kadar idari para cezası uygulanacak.
TL'YE OPERASYON İLK DEĞİL...
13 AĞUSTOS 2018: Londra'daki küresel çete, Türkiye'ye yönelik ilk saldırısını, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak göreve geldikten hemen sonra gerçekleştirdi. 10 Ağustos 2018'de başlayan operasyonda dolar 7.24 TL'yi gördü. Hatta Londra'da piyasalar kapalı iken gece yarısı Türkiye mesaisi için kapılar açtırıldı. BDDK'nın ve Merkez Bankası'nın daha sonra aldığı kararlarla dolar 5.75 TL'ye kadar geriledi. O dönemde tıpkı dünkü gibi açığa satışta yakalanan bir yabancı banka 300 milyon lira kredi çekmek zorunda kaldı. Öte yandan ekonomi yönetiminin aldığı kararla sıkışan yabancı bankalar, zararlı pozisyonları kapatabilmek için kol kestiler.
BARIŞ PINARI HAREKÂTI'NDA SALDIRDILAR: Türkiye, 9 Ekim'de başlattığı, Barış Pınarı Harekâtı'nda sırasında bir taraftan askeri alanda mücadele ederken diğer taraftan finans alanında saldırıları bertaraf etmeye çalıştı. 10 Ekim Perşembe akşamı yine TL'ye karşı spekülatif atak başlatıldı. Türk ekonomisini yıpratmak isterken kendileri zarara uğrayarak, bir gecede 10 milyar dolar zarar ettiler.
YEREL SEÇİME BİR HAFTA KALA: Finans çetesi, yerel seçim sonuçlarını etkilemek için Mart 2019'da bir kez daha ortaya çıktı. Yine bir gece yarısı Türkiye piyasaları kapalı iken gerçekleştirilen operasyonda kur 5.65 TL'den 5.84 TL'ye çıktı. Seçimlere bir hafta kala Türkiye'ye kara pazartesi yaşatmak isteyen küresel tetikçiler, köşeye sıkışınca borsada satışa geçerek kendilerini açık etti. Yabancı spekülatörler, TL bulamayıp temerrüde düşünce zararları pahasına ellerindeki hisse senetlerinden çıkmaya başladı.
TÜRKİYE NASIL PÜSKÜRTTÜ?
YENİ FİNANSAL MİMARİ KURULMAYA BAŞLANDI: Spekülatif ataklar arttıkça Türkiye savunma kalkanlarını oluşturdu. "Piyasa ile kavga etmeyiz ama anahtarı vermeyiz" diyen Bakan Berat Albayrak'ın kurguladığı yeni finansal mimariyle başta swap olmak üzere açık pozisyondan, karanlık havuza kadar her şey kontrol altına alındı. BDDK, yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap ve benzeri işlemler toplamının öz kaynaklara oranını düşürdü. TCMB de yurtdışı TL swap maliyetlerini yükseltti. Borsa İstanbul'da swap pazarı kuruldu.
TÜRKLER GECE YARISI MESAİYE BAŞLADI: Yabancılar spekülatif atakları genelde gece yarısı gerçekleştiriyordu. Türkler piyasadan çekildikten sonra sığ piyasada yapılan işlemlerle küçük meblağlarla dolar kurunun yükselmesi sağlanıyordu. Bunun üzerine ekonomi yönetimi de Türk bankalarında ülkenin milli parasına gece yarısı operasyon çekenlere karşı görev alacak ekipler oluşturdu. 7/24 bankalarda Londra'da piyasadaki hareketlilik izlenmeye ve anında müdahale edilmeye başlandı.
