İslami bankacılık; Türkiye'deki adıyla katılım bankacılığı, tüm işlemlerinde faizsiz sistemi esas alan bankacılık biçimini de verilen isim olarak biliniyor. Türkiye'de özellikle son yıllarda öne çıkmayı başaran bu bankacılık sisteminde müşteriler, kâr ve zarara ortak oluyor, bu sayede birikimlerini İslami prensiplerin de dışına çıkmadan değerlendirme şansı yakalıyor. İslami finans sisteminin günümüzde ciddi boyutlara ulaşmasındaki en büyük etken olarak ise; İslam dininin faize net bir şekilde mesafe koyması ve bunun sonucunda Müslüman coğrafyanın farklı arayışlara girmesi olarak görülüyor.
AKTİF 2 TRİLYON DOLARI AŞTI
Konuya küresel ölçekten bakıldığında ise İslami finans, 1963 yılında Mısır'da ilk örneklerini göstermesiyle biliniyor. Sistemin dünyadaki toplam büyüklüğünün günümüzde 2 trilyon dolar rakamlarını dahi geçmesi, diğer dünya devletlerinin de katılım bankacılığına sıcak baktığını, aynı zamanda insanların da bu bankacılık sistemini tercih ettiğini açıkça ortaya koyuyor.
SİSTEM FAİZİ BARINDIRMIYOR
Bu bankacılık sistemi, bünyesinde İslam dininin yasak kıldığı faizi barındırmıyor. Bu sayede Müslümanlar, yatırımlarını söz konusu bankalarda rahatlıkla değerlendirebiliyor ve kazanç elde ediyor. Öte yandan elde ettiği kazancından önemli bir tutarı sosyal sorumluluk projelerinde değerlendiren katılım bankacılığı, sosyal gelişimi de hedeflerinin arasında barındırıyor. Tüm işlemlerinde belirlediği değerleri sıkı bir şekilde takip eden, söz konusu değerlere uygun olmayan hiçbir faaliyeti desteklemeyen İslami finans sisteminin bu yönü de, bu bankaların tercih edilmesinde önemli bir etken olarak kabul ediliyor.
TÜRKİYE'DE 6 BANKA FAALİYETTE
Türkiye'de 1983 yılında yavaş yavaş ortaya çıkan katılım bankacılığı sistemi, gerek ülke yönetiminin sağladığı kolaylıklar gerekse de özel sektörün katkılarıyla 10 yılı aşkın süredir olumlu bir ivme yakaladı ve hâlâ bu konumunu yüksek oranda muhafaza edebiliyor. Günümüzde Türkiye'de bu bankacılık sistemiyle hizmet veren altı adet banka bulunuyor. Bahsi geçen bankaların bazıları, kamu sermayeli olmasıyla da dikkat çekiyor. Bu noktadan da anlaşılacağı üzere Türkiye'de kamu, faizsiz bankacılığa olumlu yaklaşıyor ve bu sistemi kendi kanallarıyla uygulamaya gayret gösteriyor. Tüm bunlarla birlikte Türkiye'de aktif olarak hizmet veren katılım bankaları; Albaraka Türk, EmlakBank, Kuveyt Türk, Türkiye Finans, Vakıf Katılım ve Ziraat Katılım şeklinde sıralanıyor.
FAİZSİZ BANKACILIĞIN ÖNEMİ ARTIYOR
Faizsiz bankacılık sistemini kullanan müşteri profiline dünya ölçeğinde bakıldığında bireylerin, genellikle Müslüman insanlardan oluştuğu sonucu ortaya çıkıyor. Temas ettiği noktadan hareketle günümüzde önemi gittikçe artan bu bankacılık sistemine yatırım yapanlar, öncelikle ülkede yaşayan Müslüman nüfusunu ağırlıklı olarak dikkate alıyor.
SİSTEM DEVLETLERİN GELİŞİMİNDE ÖNEMLİ ROL OYNUYOR
İSLAMİ finansın gelişimiyle ilgili uzmanların sıklıkla öne sürdüğü tez; bu bankacılık türünün faaliyet gösterdiği devletteki yasal altyapı ve siyasi rejimden büyük oranda etkilendiği konusudur. Öte yandan; Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Pakistan, Bangladeş, Malezya ve Endonezya gibi ülkelerde ciddi bir gelişmişlik seviyesine ulaşan İslami finans, halkın elinde bulundurduğu nakdi varlıkları; ülke ekonomisinin gelişimi için reel sektörün ihtiyaçlarına yönlendiriyor. Sistem, bu yönüyle de devletlerin gelişiminde önemli bir rol oynuyor.
"NEDEN TERCİH ETMELİYİM" SORUSUNA İLKELERİYLE 10 YANIT
Katılım bankalarının Türkiye'de bir araya geldiği platform olan Türkiye Katılım Bankaları Birliği, insanlar tarafından sıklıkla dillendirilen "neden katılım bankacılığını seçmeliyim? sorusuna ilkeleriyle 10 maddede cevap veriyor. Bu ilkeler, esaslı bankacılık başlığı altında; faizsiz finans esası, ticaret esası, paylaşma esası, memnuniyet esası, denetim esası, yardımlaşma esası, tam hizmet esası, sözleşme esası, toplumsal fayda esası ve ortaklık esası maddeleriyle açıklanıyor.
- FAİZSİZ FİNANS ESASI: Katılım bankacılığı, faizsiz finansman modeli sunar. Paradan para kazanmayı değil, ticari faaliyetleri esas alır.
- PAYLAŞMA ESASI: Ticaret, vekâlet, ortaklık ve kiralama yöntemleriyle kullandırdığı finansmandan oluşan kâr ve zararı, katılımcılarıyla adilce ve söz verdiği gibi paylaşır.
- TOPLUMSAL FAYDA ESASI: Katılım bankacılığı toplumsal kalkınmaya destek olacak projelerin finansmanına öncelik verir. Ekonomik büyümeye ve toplumsal refaha katkı sağlar.
- YARDIMLAŞMA ESASI: Katılım bankacılığı, elde ettiği kazancın bir kısmını sosyal sorumluluk projelerinde değerlendirerek sosyal dengenin sağlanmasına destek olur.
- MEMNUNİYET ESASI: İnsan odaklı yaklaşımı gereği, müşterilerine üst düzey memnuniyet sağlamayı amaçlar. Hizmetlerini en kaliteli şekilde sunmak için azami çaba gösterir.
