ABD ve Türkiye arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hedefinin ayrıntıları geçtiğimiz hafta ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross'un ziyareti sırasında açıklandı. Türk-Amerikan iş dünyası ile bürokrasinin hazırladığı raporlar, 25 Eylül'de New York'ta gerçekleşecek olan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda ABD Başkanı Donald Trump ile Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Toplantı öncesi Ross'un 5 günlük ziyaretinin perde arkasını Türkiye Amerika İş Konseyi (TAİK) Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ'a sorduk.
YENİ BİR HİKÂYE YAZILIYOR
Türkiye'de 50 milyar dolarlık ihracatı sağlayacak altyapı var mı?
Bu hedefin ulaşılabilir olması için lokomotif etki dediğimiz sistem devreye girecek. Belirlenen öncelikli sektörlerin şampiyonlarıyla masaya oturulacak. Mesela, mobilya sektörünün ilk beşi kimse, onlarla görüşülecek.
Diyelim ki ABD devi Walmart tek kalemde 10 milyar dolarlık mal istedi. Bunu, 5 firmanın yapabilmesi için ilave 10 fabrika daha gerekir. Bu hemen olmayacağına göre, 5 firma sektöründeki küçük şirketlerle işbirliği yapacak. Büyük firmalar ürünün standardını belirleyip, küçüklerden üretmesini isteyecek. Yani KOBİ'ler için de büyük fırsatlar oluşacak.
Bu model küçük şirketlere de kazandırır...
Kesinlikle... Türkiye şu anda yeni bir hikâye yazıyor. Eğer bu oyunu iyi kurabilirsek bambaşka bir noktaya taşınırız.
Ki, Başkan Erdoğan'ın adımları bu oyunu aslında iyi kurduğumuzu gösteriyor. Özel sektöre vereceği en güzel mesajları "Yanınızdayım, arkanızdayım" sözleriyle verdi.
İHRACAT KATLANIR
Nasıl bir oyun kuruluyor?
Başkan Erdoğan, Külliye'de yaptığı konuşmada, ABD'ye ilave 40 milyar dolar ihracat hedefinin yanı sıra, "Rusya ile 25 milyar dolar olan ihracat hedefimizi 100 milyara çıkaracağız.
Çin ile de hedefimiz 100 milyar dolarlık ticaret" dedi. Her bir ülkeden ilave 40'ar milyar dolarlık ihracat kapasitesi sağlarsak, 120 milyar dolarlık potansiyel oluştururuz.
Şu anda bizim toplam ihracatımız 170 milyar dolar. Sadece bu üç ülkeden 120 milyar doları yakalarsak, ihracatımız neredeyse ikiye katlanacak. Bu gelişme halen fabrikaların yüzde 70-75'lerde olan kapasite kullanım oranlarını yüzde 100'e çıkarır. Bu durum, istihdamı ve dinamizmi artırır. İnsanlar para kazandıkça, yeni yatırımlar devreye girer.
HIZLI ADIMLAR ATMALIYIZ
Bundan sonra ABD ile ticarette nasıl bir yol haritası izlenecek?
Bir ay içinde, Boston Consulting Group raporunda da belirlenen sektörlerin (mobilya, beyaz eşya, mücevher, otomotiv, otomotiv yan sanayi) liderleri ile toplanacağız.
Onların taleplerini dinleyeceğiz.
Bunları iki ülkenin bakanlarına ileteceğiz.
Daha sonra her sektörün ilk 5 oyuncusundan birer koordinatör isteyeceğiz. TAİK'le teması o kişi sağlayacak. Biz bu sektör temsilcilerini ABD'dekilerle masaya oturtacağız.
Çin'den boşalan yerleri acilen doldurmamız gerekiyor. Bunun için de çok hızlı adımlar atmamız şart.
ÜÇ YILDA HEDEFE ULAŞIRIZ
100 milyar dolarlık hedefe kaç yılda yaklaşacağız? Planlama nasıl?
İki ülkenin başkanlarının destekleri şu an çok güçlü. Destekler bu yönde devam ederse, bu hedefi üç yılda yakalarız. Mevcut ticareti bir yılda yüzde 50 artıracağımızı öngörüyorum. Sonraki yıllarda da çarpan etkisiyle artar. ABD ile ticaret hamlemiz diğer ülkeler için de rol model olacak. DEİK Başkanımız Nail Olpak bu modeli Rusya ve Çin'e sunup, orada da hareketi başlatacak.
2 AYA 'ACİL ÜRÜN' LİSTESİ GELİYOR
Görüşmelerde Serbest Ticaret Anlaşması gündeme geldi. Bununla ilgili nasıl bir adım atılacak?
Onun adını 'Seçilmiş Stratejik Sektörler' olarak belirledik. Bütün stratejik destekler, seçilen sektörlere verilecek. ABD Ticaret Bakanı ilk etapta 5 sektör seçilmesini istiyor.
Ross, "Bizim Çin'den dolayı ne kaybımız var. Siz bunu nasıl kapatabilirsiniz bir bakalım" dedi. Burada bazı sektörler var. Mesela tekstilde, mobilyada, otomotivde ne isteniyor?
Mobilyada koltuk mu, otomotivde lastik mi? Acil liste nedir? Bunlar ürün yelpazesi geniş sektörler.
Şimdi ABD ödevine çalışıyor.
İlk etapta acil ihtiyacı olanların listesini çıkarıyorlar. O listeyi bekliyoruz.
Maksimum 2 ay içinde bu listeleri netleştireceğiz.
YAPTIRIMLAR TEĞET GEÇER
Peki bu süreçte CAATSA yaptırımları gelir mi?
Evet, gelebilir. Fakat ABD Başkanı Trump'ın rolü büyük.
İlk adımda 6 ay olmak üzere iki kere erteleme hakkı var. Trump'ın bunu kullanacağını öngörüyorum.
Sonrasında da bu yaptırımlar minimize edilebilir. Hatta ticari anlamda hedeflediğimiz noktaya ulaşırsak, bu yaptırımların kötü etki bırakmayacağına da inanıyorum.
Kaldı ki ben bu yaptırımların bizi teğet geçeceğini düşünüyorum.
