Türkiye, merdiven altı satışın fazla olduğu ve çeşitli sağlık sorunlarının yaşandığı tıbbi cihaz ile kozmetik sektöründe dolandırıcılara göz açtırmıyor. Dünyada başka örneği olmayan Ürün Takip Sistemi (ÜTS) ile ülke içinde üretilenlerin yanı sıra ithal edilen tüm kozmetik ürünlerle, tıbbi cihazlar tek tek inceleniyor, test edilip, onay isteniyor. Tıbbi Cihaz ve Kozmetik Ürünlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Recep Uslu, "Vatandaşın güvenli ürüne erişmesini sağlayıp, etkin piyasa ve içerik denetimiyle, kayıt dışı ekonomiyi engellemek amacıyla geliştirilen ÜTS'den geçemeyen hiçbir cihaz ya da ürün piyasaya sunulmuyor" diye konuştu.
DÜNYADA BİR BENZERİ YOK
Sağlık Bakanlığı Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumu bünyesinde 2016'da kurulan ÜTS, kayıt dışı ile mücadele ve vatandaşların sağlıklı ürüne ulaşmasının merkezi olmuş durumda. ÜTS ile ülkedeki en küçük tıbbi cihaz ve kozmetik ürün denetleniyor, üretimden tüketime kadar takibe alınıyor. Kalp pilleri, onlarca tür tıbbi cihaz, her çeşit kozmetik, kolonya, krem; aklınıza gelen birçok ürünü denetleyen bakanlık, ürünün pazarlanmasını iptal ediyor, idari para ile toplatma cezası veriyor. Hatta cihaz hastada kullanılıyorsa hemen değiştiriliyor. Uslu, SABAH'a şu bilgileri verdi:
SİSTEM NE İŞE YARIYOR: Saç boyası kullanıp kel kalmamak, aldığımız cihazdan dolayı sağlık sorunları yaşamamak için piyasada olan, hatta satışa çıkmamış cihaz ve kozmetikler denetleniyor. Vatandaşa güvenli ürün ulaştırılarak mali yükü hafifletiliyor. Hangi üründen ne kadar kullanıldığı, takılan kalp pilinin ne kadar fayda sağladığı, hangi firmalardan ne kadar alındığı bu sistem sayesinde öğreniliyor.
KAÇAĞA GÖZ AÇTIRMIYOR: Ülkeye kaçak olarak sokulan ürünler mali olarak kayda girmiyor. ÜTS sayesinde devlet tüm ürünleri kayıt altına alıyor, denetliyor, güvenli olanların bilgisi vatandaşla paylaşılıyor. İçerikleri sıkıntılı, sağlığa zararlı olanların piyasaya sunulması engelleniyor ya da toplatılıp ceza kesiliyor. Ardından firmadan ürüne yönelik iyileştirici düzenlemeler isteniyor.
TEK TIK UZAKTA: Vatandaş ÜTS mobil uygulama sayesinde firma, marka, piyasaya çıkış tarihi, nerede üretildiği, ithal olup olmadığı ve etiket bilgilerine ulaşılabiliyor. Ürünle ilgili bir sorun varsa şikâyette bulunuyor. Tek tıkla yaptığı şikâyet üzerine hemen denetim süreci başlatılıyor.
6 BİN BAŞVURU YAPILDI: AB de 2022'de bu sisteme geçecek. Tıbbi cihazda 60 bin kayıtlı firma var. 4 milyona yakın tıbbi cihaz sistemde kayıtlı. Bir o kadar daha takibe eklenecek. 400 bine yakın kozmetik ürünün daha kayıt olması bekleniyor. 6 bine yakın başvurunun 4 bininin işlemi tamamlandı, 2 bini için de çalışmalar sürüyor.
İMPLANT KART GELİYOR: 2020'de implant kart sistemine geçiliyor. Artık vatandaşa takılan implant kartla hem sistem hem de vatandaş kayıt altına alınacak. Vatandaş kendisine takılan implantı bilirken kurum da sistem üzerinden cihazın verimliliğini takip edecek. 2020'de kozmetikler daha da detaylı sınıflandırılarak vatandaşa açılacak.
AĞIR YAPTIRIM UYGULANIYOR
ÜTS ile 71 bin 281 ürünün imhası, 54 bin 622'sinin kullanım iptali sağlandı. 10 bini yeniden işlendi, 198'inin ise ihracatı iptal edildi. 5 tanesi hasta vücudundan çıkarılırken 31 bin 692'sinin stok iptali sağlandı. 7'si kullanımdan alınırken 675 bininin üretiminin iptaline, 968 bininin tüketiciye verilmesinin iptaline, 186 bin 421'inin ithalatının iptaline, 88 bin 362'sinin tüketiciden iade alınmasına karar verildi.