Ekonomide tarihinin en büyük başarılarına imza attığı Mayıs 2013'ten bu yana saldırı altında olan Türkiye'yi diz çöktürmek isteyen küresel güçlerin tetikçileri kredi derecelendirme kuruluşları bir kez daha sahneye çıktı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's'in geçen ay gerçekleştirdiği not indiriminin ardından, cuma gece yarısı bu kez de Fitch sahne aldı.
3.5 AY ERKEN DAVRANDI
Türkiye savunma sanayisinde S-400'lerin teslim alındığı günün gecesinde, normalde 1 Kasım'da değerlendirme yapması gerekirken, 3.5 ay erken davranan Fitch, kredi notumuzu BB'den BB-'ye indirdi. Türkiye'nin dış politikada boyun eğmemesini adeta finansal açıdan cezalandırmak amacıyla, S-400'lerin teslim alındığı güne çekilen not değerlendirmesi, akıllara 2003'teki tezkere şantajını getirdi. Moody's, 2003'ün mart ayında Türkiye'nin, ABD askeri bulundurulmasını öngören tezkereyi 'bir hafta içinde' Meclis'ten geçirmemesi halinde 'çok geç olacağını', böyle bir durumda kredi notunu indirim için gözden geçireceklerini açıklayarak adeta şantajda bulunmuştu. Fitch önceki gece yaptığı not indiriminin gerekçeleri arasında, Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerinin teslimatının ABD yaptırımları riski taşıması değerlendirmesi yer aldı.
VERİLER FITCH'İ YALANLIYOR
Fitch'in Türkiye'nin kredi notunu düşürürken sıraladığı gerekçeler son açıklanan verilerle çelişiyor. Not indiriminin gerekçeleri arasında Merkez Bankası ile ilgili son gelişmeler, ekonomideki dengelenme için beklenen büyümenin gecikmesi, enflasyonun düşürülmesinde gecikme yer aldı. Oysa cuma günü açıklanan sanayi üretim endeksi, daralmanın 9 ayın dibine indiğini ortaya koyarken, aylık bazda ise üretimde artış oldu. Analistlerin önemli bir bölümü, açıklanan veri ile birlikte Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte büyümeye geri döneceğini bildirdi.
9.5 PUANLIK DÜŞÜŞ YAVAŞMIŞ...
Fitch, enflasyondaki düşüşteki gecikmeyi not indirimine gerekçe gösterirken, açıklanan rakamlardan haberi yokmuş gibi bir izlenim yarattı. Zira geçen yılın ekim ayında yüzde 25.24 olan enflasyon, bu yılın haziranında yüzde 15.72 ile 1 yılın en düşük seviyesine geriledi. Türkiye 8 ayda enflasyonu 9.5 puan başka bir ifade ile, yüzde 40'a yakın düşürerek, bu yıl dünyada enflasyonunu en fazla düşüren ülke oldu. Ayrıca, enflasyonun baz etkisiyle, eylül ayında tek haneye düşmesine de kesin gözüyle bakılırken, Fitch bu döngüyü de beklememeyi tercih etti.
KENDİYLE DE ÇELİŞTİ
Fitch'in değerlendirmesinde en çarpıcı nokta ise kurumun kendiyle çelişmesi oldu. Cuma gecesi enflasyondaki düşüşün gecikmesini bahane gösteren Fitch'in Yönetici Direktörü Edward Parker, 20 Haziran'da yaptığı açıklamada, enflasyondaki düşüşün hızlanmasını beklediklerini, cari açıktaki gerilemenin çarpıcı olduğunu dile getirmişti.
ABD'YE KARŞI ÜÇ MAYMUN
FITCH, Merkez Bankası ile ilgili gelişmeleri de not indirimine gerekçe gösterirken, ABD'deki skandalları ise adeta görmezden geliyor. Zira ABD Başkanı Donald Trump, ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell'ı, her gün yerden yere vurup, görevden almaya çalıştığını açıklıyor. Ayrıca, Fed'i faizleri yeterince indirmediği için sert bir şekilde eleştiriyor. Trump'un bu açıklamalarına karşı Fitch üç maymunu oynuyor.
BU ACELENİN NEDENİ NE?
1 AY ÖNCE BAŞKA KONUŞTU RAKAMLAR YALANLIYOR
1 KASIM 2019: Fitch'in değerlendirme yapması gereken tarih 12 Temmuz 2019: S-400'ler gelince 3.5 ay erkene alıp not indirdi 20 Haziran 2019: Enflasyonda düşüş hızlanacak, cari açıktaki düzelme dikkat çekici, kamu borcu düşük 12 Temmuz 2019: Enflasyonda düşüş gecikti
İDDİA: Enflasyon yeterince hızlı gerilemiyor
GERÇEK: Enflasyon 8 ayda 9.5 puan düştü, ekimde tek hane olacak
İDDİA: Büyümeye geçiş gecikiyor
GERÇEK: Mayısta sanayi üretimi aylık bazda arttı, yıllık daralma 9 ayın dibinde. İkinci çeyrekte büyüme başlıyor.
S-400'LERİN GELDİĞİ GÜNÜN GECESİNDE NOT İNDİRDİ