Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) Türkiye ekonomisinin daha sağlıklı hale gelmesi için büyümesinin bir zorunluluk olduğu sıkça dile getiriliyor. 100 milyar TL büyüklüğe dayanan sistemin 2019 sonunda 7 milyon katılımcı sayısı ve 111.2 milyar lira fon büyüklüğüne ulaşacağı tahmin ediliyor. 2023'te bu rakam 400 milyar lira seviyesine çıkabilecek bir potansiyele de sahip.
ÜÇ MODEL VAR
Garanti Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, tasarrufta BES gibi, otomatik katılım gibi devlet teşvikli sistemlerin önemli olduğunu kaydederek, dünyada üç tür yapının olduğunu belirtti. Türkiye'nin de kendi sistemine geçiş sürecinde olduğunu vurguladı. Göçer, "Tamamen kamu, yarı kamu yarı özel ve tam özel sistemler ver. Buradaki her bireyin kendine sorması gereken temel soru: Tasarruf ediyor muyum?" dedi.
TASARRUF % 13.8
İster emeklilik, ister daha kısa vadeli 2-3 senelik birikimler için ya da evlilik eğitim için olsun herkesin bir şekilde tasarruf yapması gerektiğini vurgulayan Göçer, Türkiye'de tasarruf oranının yüzde 13.8'lerde olduğunun altını çizdi. Burak Ali Göçer, "Biz de şirket olarak tasarruf konusuna dikkat çekmek için bir kampanya başlattık. 'Parayı Tutamayan Adam' diye bir tipleme yarattık. Bu fiziki olarak parayı tutamayan, çok harcadığı için de birikim yapamayan bir adamın eğlenceli hikâyesi. Bu adamı Doğu Demirkol canlandırıyor. Parasını elinde tutamayan adam, "Garanti Emeklilik Gelecek Koçu" ile tanışıyor ve parayı tutmayı yani tasarruf yapmayı öğreniyor" şeklinde konuştu.
INSURTECHLER ÇOK İŞ YAPTI
Sigorta alanındaki girişimler olan insurtechlerin tasarruf alanında çok iyi işler yaptığını belirten Göçer, "Şubesiz bir şekilde çalışıyorlar. Finansal okuryazarlığı düşük olan kitle için hem para değerlendirme hem de bunu kolay bir şekilde gerçekleştirme konusunda ilerliyorlar. Teknoloji BES de hakikaten çok işe yarayabilir" dedi. Göçer, sektör için de bir özeleştiri yaparak portföy yönetiminde daha iyi performansların sağlanması gerektiğini vurguladı.
Hedef GSYİH'nin 10'da 1'i
EMEKLILIK fonlarının beş yıllık hedefi Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYİH) yüzde 10'una ulaşmak. Türkiye Sigortalar Birliği rakamlarına göre hali hazırda bireysel emeklilik ve otomatik katılım altında toplanan fonların büyüklüğü GSYİH'nin yüzde 2.5'i düzeyinde. Hükümetin aldığı son tedbirlerle hızla büyüyecek fonlar sayesinde reel sektörün kaynak ihtiyacına, sermaye piyasalarının derinleşmesine de destek olunacak.
BES'TE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Uzun vadeli düşünüp kısa vadeli ve spekülatif amacı olan finansal enstrümanlarla karşılaştırma yapılmamalı.
Yatırılan katkı payları 10 yıl ve 56 yaşa gelip emekli olana kadar düzenli bir şekilde yatırılmalı.
Fon yönetiminin konjonktüre göre belirlemesi ve portföyde çeşitlendirme yapılmalı.
Her ay bordrolardan, e-Devlet, Takasbank, Emeklilik Gözetim Merkezi ve şirket aracılığı ile yapılan katkı payı kesintisi takip edilmeli.
BES
10 yıl ve daha uzun süre sistemde kalanlar 56 yaş tamamlandıktan sonra emekliliğe hak kazanabilirler. % 25 oranında devlet katkısı uygulaması bulunur.
OKS
10 yıl ve daha uzun süre sistemde kalanlar. 56 yaş tamamlandıktan sonra emekliliğe hak kazanılır. % 25 oranında devlet katkısı verilir. 1.000 TL hesaplara ilave devlet katkısı olarak yatırılır.
