Tarladan 80 kuruşa çıkan bir kilo mandalinanın fiyatının pazara ve markete gelene kadar 5-6 kat yükselmesi vatandaş kadar çiftçiyi de şaşırtıyor. Hafta sonu Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden biri olan Trakya'ya gittik. Bugüne kadar pek de dinlenmeyen üreticilerin sesine kulak verdik.
Çiftçiler, ürettikleri ürünün fiyatının tarladan market rafına girene kadar fahiş zamma uğramasının nedenini aradaki komisyonculara bağlıyor. Kendilerinin gübre, fide, tohum ve enerji gibi maliyetleri ürüne yansıtmamaya gayret etmelerine rağmen aracıların yüksek kâr hırsıyla davrandığını dile getiriyor.
Hatta aracıların fiyatları daha da yükseltecek yeni bir trend içinde olduklarını anlatıyorlar. Çiftçilerin verdiği bilgiye göre, aracılar ve perakende toptancıları son dönemde kendilerine ihracat şirketleri kurmaya başlamış. Daha fazla kazanç getirmesi nedeniyle ürünleri yurtdışına satma çabasına giren aracılar, son aylarda ürünleri iç piyasa yerine komşu ülkelere gönderiyor. Bu alanda yeni bir akım başladığını ve hızla büyüdüğünü belirten üreticiler, yasal yollarla yapılan ihracatın yanı sıra evrakta sahtecilikle de Türkiye'de üretilen sebze ve meyvenin yurtdışına çıkarıldığı bilgisini veriyor. Eylülden bu yana sadece Bulgaristan'ın Filibe şehrinde üç ayrı soğuk hava deposu kurulduğunu ve buradan tüm Balkanlar'a da sebze-meyve taşındığını belirtiyorlar.
YERLİ TOHUM HAMLESİ
Çiftçilerin bir başka gündemi ise tohum lobisi… Üreticiler, son dönemde hükümetin başlattığı yerli tohum seferberliğinin önemine işaret ediyor. Pazarın hakimi olan yabancı tohum şirketleri fiyatları yüzde 90'a varan oranda artırmış durumda. Bu tohumlar hem 'tek kullanımlık' hem de toprak verimliliğini düşürüyor. Bu da çiftçinin üretimde esnek hareket edememesine neden oluyor.
KOOPERATİFÇİLİK GÜÇLENİYOR
Çıftçıler, ucuz ve sağlıklı gıdaya erişimde önemli bir seçenek oluşturan Köy Kooperatifleri'nin tekrar kurulması konusunda çalışma yapıyor. Bu konuda birçok adımın atılmaya başlanması umutları yeşertmiş. Bir diğer gündem maddesi ise Hal Yasası. Bir an önce yasanın çıkmasını isteyen üreticiler, bu sayede market fiyatlarının da gerileyeceğini düşünüyor.
TEŞVİKLER ÜRETİME GİTMİYOR
Çiftçilerin kendilerine yönelik özeleştirileri de var. Birçok üreticinin devletten aldığı teşviki üretimde kullanmadığı ifade ediliyor. Faizsiz kredilerin mevduatta ya da dövizde değerlendirildiği, paradan para kazanma hırsının üreticilerin yeni hastalığı olduğu da açıkça belirtiliyor.
