Dünyada uzun süredir tartışılan ve nihayetinde başta Almanya olmak üzere birçok gelişmiş ülkede fiilen uygulamaya geçen Endüstri 4.0, nam-ı diğer dördüncü sanayi devrimi Türkiye ekonomisinin de gündemine girdi. Özellikle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bu konuda ciddi bir gayret sarf ediyor. Bakanlığa bağlı teşvik birimleri bir yandan sadece bu alana özel destekler çıkarmaya başlarken bir yandan da KOBİ'lerin yeni yatırımlarını bu sisteme uygun inşaa etmesi için uğraşıyor. Ancak gelinen noktada istenilen başarı elde edilmiş değil. Gerek bakanlık yetkilileri gerekse de KOBİ'ler henüz yolun başında olduğunun farkında. Yeni süreç, kendini güncellemeyen KOBİ'ler açısından epey sıkıntı yaratacak. Ancak 4.0'ın şifrelerini çözen KOBİ'lere ise küresel fırsatların kapıları ardına kadar açılacak. Ancak bu başarıya ulaşmak için öncelikle yeni devrimin ne anlama geldiğini tarihsel süreçleriyle birlikte doğru analiz etmek gerekiyor. Vurguladığımız üzere, endüstri 4.0, terim olarak dördüncü sanayi devrimi anlamına geliyor. Peki 'bundan önceki süreçler de neler oldu' derseniz şu kısa özeti yapmakta fayda var. Bilindiği üzere ilk sanayi devrimi su ve buhar gücü ile üretim mekanizmasının üzerine kuruldu. Bunu ikinci sanayi devrimi olan elektrik enerjisinin gelişmesi izledi. Daha sonrasında ise üçüncü sanayi devrimi olan dijital devrim gerçekleşti ve üretimde elektronik kullanımı arttı. Şimdi ise makinelerin kendi arasında insandan bağımsız olarak iletişim kurup üretim yapacağı döneme geçiyoruz. Aslında süreç, oldukça yeni bir başlangıca da sahip. Endüstri 4.0 terimi ilk olarak 2011'de Hannover Fuarı'nda kullanılmıştı. 2014'te ise ise Robert Bosch GmbH ve Kagermann hazırladıkları dördüncü sanayi devrimi nihai dosyasını Alman Federal Hükümeti'nde sundu. 4.0'ı birçok çağdaş otomasyon sistemini, veri alışverişlerini ve üretim teknolojilerini içeren kollektif bir terim olarak tanımlayabiliriz. Bu devrim nesnelerin interneti, internetin hizmetleri ve siber-fiziksel sistemlerden oluşan bir değerler bütünüdür. Aynı zamanda bu yapı akıllı fabrika sistemlerinin oluşmasını da sağlayacak. Buradan hareketle Türkiye gerçeğine geri döndüğümüzde KOBİ'lerimizin bu yapıya entegre bir yapıya geçmediği takdirde epey zorlanacağını söylemek kâhinlik olmaz.
İHRACATI DEĞİŞTİRECEK
Türkiye ekonomisi jeopolitik konumu gereği 4.0 endüstri açısından oldukça önemli bir konumda. Özellikle Otomotiv ve makine endüstrisinin Almanya ile uzun yıllara dayanan üretim ortaklığı oldukça önemli. de Türkiye'den bu alanda entegre olmuş, başarılı ve gelecek vadeden çok sayıda KOBİ ve fabrika bulunuyor. Bu konudaki en etkili çalışmaları ise Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütüyor. Bakanlık bu konuda KOBİ'leri desteklemek amacıyla Endüstri 4.0'e yönelik Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK), Teknoloji ve Yenilik Destek Programları açtı.
EŞSİZ FIRSATLAR VAR
Dünya üretim tarihi ateşin keşfi, tekerleğin icadı buhar devrimi bugüne uzanan baş döndürücü bir değişim yaşıyor. Üreticiler, verimliliği düşünmeye başladıklarından beri çeşitli stratejiler deneyerek bu pencerelerin özellikleriyle sürekli oynadılar. 19. yüzyıl, su ve buhar gücünün ne kadar değerli olduğunu gözlemleyen insanların, bu gücü üretime dahil etmesiyle değişti. 20. yüzyılda Henry Ford, otomobil üretilen fabrikasında, üretimi büyük resmin her noktasını bağlantılı kılan üretim bandını kullanmasıyla; elektriğin üretim yapılan tüm yapılara girmesini tetikledi. Kısa süre içinde elektrik ve mekanik enerjiden beslenen teknolojiler hızla gelişen dijital teknolojilere yerini bıraktı.
KÜRESEL EKONOMİYİ ETKİLEYECEK
4.0'ın dünya ekonomilerini ve siyasi geleceklerini etkilediği bir gerçek. Bu süreç, Çin'in başını çektiği Asya ülkelerinde önemli değişimleri beraberinde getirecek. Uzmanlara göre, Japonya, ABD, İngiltere, Almanya gibi küresel ekonomiler ile Asya ülkeleri arasında üretim politikaları yeniden dizayn olacak. Çünkü Endüstri 4.0 ile birlikte akıllı fabrikalar ile akıllı ürünlerin sayıları hızla artacak ve bu akıllı ürünler bir şekilde piyasaya girmeye başlayacak. Kaçınılmaz olarak, bu başka bir web tabanlı hizmetler için platformlar ile hareket edecek. Basit bir ifadeyle, Endüstri 4.0 senaryosunda yapılan akıllı ürünler fiziksel ve dijital servislerle akıllı servisler oluşturmak için birleştirilecek.
