Türkiye'ye açık açık ekonomik savaş ilan eden ABD'ye tepki yağıyor. Hem ekonomistler hem siyasetçiler hem de ABD basını, ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye'de yeni ekonomi modelinin açıklandığı toplantı sırasında alelacele attığı tweet'le dünyaya duyurduğu "çelik ve alüminyum ihracatına ek vergi" kararını eleştirdi. ABD'nin küresel ticaret ve siyaset dengelerini hiçe sayan tartışmalı ve devlet ciddiyetiyle bağdaşmayan adımının yasal dayanağı olmadığı vurgulandı.
KARAR UTANÇ VERİCİ
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ABD Başkanı Donald Trump'ın NATO üyesi Türkiye'nin ekonomisine yönelik açıklamalarını "utanç verici" şeklinde niteledi. Zarif, "ABD yaptırımlara ve zorbalığa bağımlılığını düzeltmeli aksi takdirde tüm dünya ülkeleri onu zorlamak için sözlü kınamaların ötesine geçecektir. Biz daha önce de komşularımızın yanındaydık şimdi de yanlarında olacağız" dedi. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi eş Başkanı ve eski İsveç Başbakanı Carl Bildt ise Başkan Donald Trump'ın Türkiye'ye çelik ve alüminyum gümrük vergilerini iki kat arttırmasını "acımasız" diye değerlendirdi.
YASAL DAYANAĞI YOK
Amerikan medyası da Turmp'ı topa tuttu. İlave vergilerin kayda değer bir gerekçeye dayanmadığı belirtildi. New Yorker dergisi, kararın yasal dayanağının olmadığını ve Amerikalı üreticileri zora soktuğunu yazdı. Eric Levitz imzalı makalede, söz konusu kararın, Andrew Brunson ile ilgili olduğu ancak Trump yönetiminin bu konuda ekonomik bir aparatı kullanmasının "yanlış yöntem" olduğu belirtildi. Amerikan CNN kanalında yer alan haberde ise Beyaz Saray'ın konuyla ilgili açıklamasında söz konusu ilave vergi kararının "ABD'nin ulusal güvenliği" ile nasıl ilgili olduğunun izah edilmediğine dikkat çekildi. Washington Post gazetesi de kararın Amerikalı üreticilere zarar verdiğine ve üreticileri güçlendirmeyi vaat eden Trump yönetiminin bu kararının anlaşılmaz olduğuna işaret etti. Rus Siyaset Uzmanı Nikita İsayev ise saldırının Türkiye için çok kritik olmadığı yorumunu yaptı.
AMERİKALI ŞİRKETLERİ VURUR
Londra'daki Capital Economics Gelişen Piyasalar Uzmanı William Jackson, Trump'ın kararının Türkiye'den çelik ve alüminyum ithal eden Amerikalı imalatçılar için daha yüksek maliyet anlamına geldiğini ifade ederek, "Türkiye'den çelik ve alüminyum ithal eden ve buna bel bağlayan Amerikalı imalatçıların maliyetleri artacak" dedi.
TÜRKLER ABD'YE DAVA AÇACAK
ABD'nin uyguladığı tarifelere rağmen Türkiye'nin 7 aylık çelik ihracatı düşmedi. İlk 7 ayda 2017'nin aynı dönemine göre sektörün ihracatı yüzde 26.7 artarak 8.4 milyar dolara ulaştı. Türkiye'ye gümrük tarifesi uygulayan ABD'nin kararıyla ABD'ye ihracat 250.4 milyon dolar geriledi. Çelik ihracatçıları Güneydoğu Asya, Batı Afrika, Orta ve Güney Amerika bölgelerine yöneliyor. Çelik Federasyonu Başkanı Namık Ekinci de "ABD'nin yaptırım kararı Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı. ABD'de dava açacağız" dedi.
TRUMP TARİFELERİ TEHDİT OLARAK KULLANIYOR
New York'taki finansal danışmanlık ve araştırma şirketi MRV Associates'in Müdürü Mayra Rodriguez Valladares, kararın ekonomik olarak mantığının olmadığını söyledi. Valladares, Trump'ın Türkiye dahil yabancı ülkelere karşı gümrük vergileri uygulayarak ticaret savaşı başlatmasıyla ilgili olarak, "Trump, gümrük tarifelerini pazarlık kozu olarak bile kullanmaya çalışmıyor, çünkü pazarlık sunmuyor. Tarifeleri doğrudan tehdit olarak kullanıyor" yorumunu yaptı. Trump'ın tavrının değişken ve güvenilmez olduğunu dile getiren Valladares, "Siyasi ve ekonomik alanlarda zorbalık yoluyla istediğini almaya çalışıyor" dedi.
YENİ VERGİLER YARIN BAŞLAYACAK
ABD hükümeti Türkiye'den ithal ettiği çelik üzerindeki gümrük tarifesi oranını iki katına çıkararak yüzde 50'den uygulamaya 13 Ağustos'ta başlayacak.
KENDİ AYAĞINA SIKIYOR
40 yıl boyunca hep ürettiğinden çok tüketen ABD, üretim ve ticaret açığını yeni gümrük vergileriyle dengelemek ve kendi lehine değiştirmek istiyor. Ancak gümrük vergisi ile iç üretimi artırmak ve ulusal işsizliği azaltmak isterken yeni problemlerin çıkmasına sebep olacağı aşikar. Çelik ve alüminyum tarifeleriyle Arjantin, Avustralya, Güney Kore ve Brezilya hariç bütün ülkeler hedef alındı. ABD'nin gümrük tarifeleri aralarında Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, İsveç, Meksika, Çin, Rusya ve Türkiye'nin de bulunduğu 30 ülkeyi etkiliyor. Bu ülkeler de ABD'ye karşı misilleme yapıyor.
28 AB üyesi ülke yüzlerce Amerikan menşeli ürüne yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulamaya başladı.
Kanada, ABD yapımı çelik ve alüminyum ürünlerine gümrük vergisi getirdi. Ayrıca 120 tüketim malına da tarife uygulama kararı aldı.
Meksika, ABD'den ithal edilen gıda ve çelik ürünlerine ek gümrük vergileri uyguluyor.
Türkiye, 22 adet ABD menşeli ürüne yüzde 5 ila 70 arasında ek vergi getirdi.
ABD'nin şimdiye kadar attığı korumacı ticaret adımlarına "kısasa kısas" yanıtlar veren Pekin yönetimi, 2 bine yakın ürüne gümrük vergisi uyguluyor.
