Merkez Bankası, Aralık ayında enerji ve gıda enflasyonunun gerilediğini gıda grubundaki gerilemenin kaynağının ise işlenmemiş gıda grubundaki baz etkisinin yanı sıra işlenmiş gıdadaki ılımlı seyir olduğunu bildirdi.
TCMB'nin Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu açıklandı. Raporda, temel mal enflasyonunda Türk lirasındaki birikimli değer kaybına bağlı olarak gözlenen yukarı yönlü hareketin alt gruplar geneline yayılarak sürdüğü belirtildi.
Raporun ayrıntıları şu şekilde:
"Aralık ayında tüketici fiyatları yüzde 0,69 oranında artmış ve yıllık enflasyon 1,06 puan azalarak 11,92 olmuştur (Grafik 1). Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,11 ve 0,22 puan artarak yüzde 12,28 ve 12,30 oranında gerçekleşmiştir.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal grubunun katkısının 0,06 puan arttığı, gıda, alkol-tütün ve enerji gruplarının katkısının isesırasıyla 0,42, 0,42 ve 0,23 puan azaldığı görülmüştür. Hizmet grubunun katkısında ise belirgin bir değişim olmamıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre enflasyonun ana eğilimi sınırlı bir oranda gerilemiş, ancak yüksek seviyesini korumuştur. Bu dönemde ana eğilim temel mal grubunda yatay seyrederken, hizmet grubunda sınırlı bir oranda gerilemiştir. Giyim grubundaki yöntem değişikliğinin etkisi arındırıldığında ise enflasyonun ana eğilimi görece yatay seyretmiştir.
Aralık ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,43 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu yüzde 9,47 ile önemli bir değişim göstermemiştir (Grafik 5 ve Tablo 1). Bu dönemde yıllık enflasyonulaştırma hizmetlerinde artarken, lokanta-otel ve haberleşme grubunda görece yatay seyretmiş, diğer gruplarda ise azalmıştır (Grafik 6). Ulaştırma grubunda fiyatlar karayolu ve havayolu yolcu taşımacılığına bağlı olarak artmıştır. Bu dönemde kira yıllık enflasyonu sınırlı bir oranda azalsa da yüzde 9,21 ile yüksek seviyesini korumuştur. Diğer hizmetler grubu enflasyonu ise paket tur fiyatlarındaki düşüşle (yüzde 1,97) birlikte yavaşlamıştır.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Aralık ayında 0,40 puan yükselerek yüzde 15,45'e ulaşmıştır (Grafik 5). Bu gelişmede otomobil (yüzde 3,62) ve beyaz eşya (yüzde 3,98) fiyatlarındaki yüksek artışa bağlı olarak dayanıklı mal grubu fiyatları belirleyici olmuştur (Grafik 7). Bunun yanında, ithal bileşeni yüksek ürünlerdeki kur etkileri nedeniyle diğer temel mallar grubunda da aylık fiyat artışı hızlanmıştır. Özetle, temel mal grubu enflasyonunda birikimli döviz kuru etkileri öne çıkarken, toplam talep koşulları da enflasyondaki yukarı yönlü seyri desteklemiştir.
Enerji fiyatları Aralık ayında yüzde 0,50 oranında artmıştır (Tablo 1). Bu gelişmede, sırasıyla yüzde 2,02 ve 0,48 oranında artan katı yakıt ve akaryakıt fiyatları etkili olmuştur. Aylık bazda gözlenen fiyat artışına rağmen bu dönemde enerji grubu yıllık enflasyonu baz etkisiyle 1,81 puan gerileyerek yüzde 10,41 olmuştur (Grafik 8).
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Aralık ayında 1,99 puan azalarak yüzde 13,79 olmuştur (Grafik 8). İşlenmemiş gıda grubunda yıllık enflasyon kırmızı et fiyatlarında süregelen gerilemeve baz etkisi kaynaklı olarak yüzde 15,55'e düşmüştür (Grafik 9). Ancak mevsimsellikten arındırılmış grup fiyatlarındaki yükseliş sebze grubu öncülüğünde sürmüştür. Çiğ süt fiyatlarındaki artışın durması ve kırmızı et fiyatlarındaki aşağı yönlü eğilim, işlenmiş gıda fiyatlarını da olumlu etkilemiş ve bu grupta yılın en düşük aylık fiyat artışı (yüzde 0,32) gerçekleşmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu Aralık ayında yüzde 11,13'e gerilemiştir.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Aralık ayında yüzde 1,37 oranında artmış, yıllık enflasyon baz etkisiyle 1,84 puan gerileyerek yüzde 15,47 olmuştur. Yıllık enflasyon imalat sanayiinde yılı yüzde 16,64 ile yüksek bir seviyede tamamlamıştır. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi ise önemli ölçüde hızlanmıştır.
Ana sanayi gruplarına göre Aralık ayında fiyatlar dayanıksız tüketim mallarında görece ılımlı bir artış gösterirken, diğer alt gruplarda güçlü bir seyir izlemiştir. Ara malı fiyatlarındaki belirgin artışta başta demir-çelik ürünleri olmak üzere genele yayılan fiyat artışlarının etkisi gözlenmiştir. Sermaye malı fiyatlarındaki yükselişte motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları öne çıkmıştır. Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları fiyatları ev aletleri ve tüketici elektroniği kaynaklı artış kaydetmiş, dayanıksız tüketim malı fiyatları ise işlenmiş meyve-sebze, katı-sıvı yağlar ve ayakkabı grubuna bağlı olarak yükselmiştir. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar güçlü seyrini korumuştur.
