Emniyet Genel Müdürlüğü'nün takibe aldığı Uber'in vergi kaybına neden olduğu gerekçesiyle şimdi de Maliye Bakanlığı peşine düştü.
MUHATAPLAR BULUNAMADI
Akıllı telefon uygulaması üzerinden araç çağırma hizmeti veren ve bir süredir Türkiye'de de faaliyette olan ABD'li Uber şirketine korsan taşımacılık cezası kesilerek yakalanan araçların bağlanacağı, yolculara da ceza kesileceği bildirilmişti. Uber'den yapılan açıklamada ise vergi vererek çalışıldığı ve şirketin gerekli belgelere sahip olduğu belirtiliyordu.
Ancak Maliye Bakanlığı vergi kaybı olduğu gerekçesiyle harekete geçti. Bakanlık denetmenleri, Türkiye'de Uber adına hareket eden şirkete gittiklerinde karşılarında sadece danışmanları buldu. Türkiye'de muhatap bulamayan Maliye bu şirketle çalışan 2 bin taksiyi bulup ceza kesmek için harekete geçti.
MALİYE PEŞLERİNE DÜŞTÜ
Twitter ve Google'dan sonra korsan taşımacılığa aracılık yapan Uber de Maliye'nin takibine girdi. Google hükümetin bu konudaki girişimleri sonucunda Türkiye ofisini açtı. Twitter ise reklamverenler üzerinden problemi çözmeye çalışıyor. Şimdi ise benzer sorun Uber ile yaşanıyor. Uber'le ilgili yasal muhatap bulamayan Maliye de sisteme üye olan taksi ve araçların peşine düşmeye başladı. Uber'in sorunu diğerlerinden daha mühim. Çünkü Avrupa Birliği'nin de vergi kaybı gerekçesiyle dev şirkete milyarlaca Euro ceza kestiği durumu bire bir Türkiye de yaşıyor.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR? VERGİ NASIL KAÇIYOR?
Gerçi Uber adına yapılan açıklamada 'gerekli tüm vergilerin ödendiği' belirtilse de gerçek pek böyle değil. Her şeyden önce Türkiye'de bu şirketin merkezi veya herhangi bir şubesi bulunmuyor. Türkiye'de var olan ve Uber adına hareket eden şirkete giden denetmenlere burada bulunan yetkililer sadece danışman olduklarını söylüyorlar. Böylece Maliye'de ne Türkiye'deki şirkete bir işlem yapabiliyor ne de ABD veya Hollanda'da olan merkezlerine.
Peki neden Maliye'nin bir işlem yapması gerekiyor? Çünkü Uber'in kurduğu sistemde Türkiye'nin vergi kaybı oluyor. Kayıp ise şöyle gerçekleşiyor: Sisteme dahil olan taksiler veya diğer araçlara kredi kartı üzerinden yapılan ödemeler şirketin yurtdışındaki merkezlerine gidiyor. Örneğin Uber'e bağlı bir taksiden 100 liralık kart ödemesi yapıldığında bu para yurtdışındaki bankaya gidiyor. Bu kuruluşlar yüzde 5-7 komisyonla çalışıyor. Bu hesapla Uber 93 lirayı Türkiye'deki taksicinin hesabına geçiyor. Kalan 7 lira Uber'in kazancı oluyor. Üye 2 bin taksiden elde edilecek kazanç nereden baksanız 30 milyon lirayı bulmasına rağmen Maliye'nin burada çifte kaybı oluyor. Ne Katma Değer Vergisi ne de Kurumlar Vergisi'ni yurtdışından bir şirketten isteme yetkisi olmayan Maliye'nin eli kolu bağlanıyor. Türkiye ofisi ise kendilerinin Uber olmadığını ve sadece bu şirkete fatura karşılığı danışmanlık ve sistemi kullanan sürücülere eğitim hizmeti verdiklerini söylüyor. Bu şirket adına mükellefiyeti de bulunmuyor.
Habertürk önceki gün Emniyet'in sanal ortamda sürücüler ile müşterileri buluşturan Uber'e korsan taksi cezası kestiğini haberleştirmiş ve tarafların konu hakkındaki görüşlerine yer vermişti. Tarifeli yolcu taşıma ruhsatı olmayan araçların yani "taksi plakası" sahibi olmayanların "turisik taşımacılık" adı altında taksimetre vb. uygulamalarla yolcu getirip götürmesi "korsan taksicilik" olarak tanımlanıyor.
UBER TÜRKİYE'DE HANGİ STATÜDE FAALİYET GÖSTERİYOR ?
Uber'in kamuoyuna yaptığı açıklamada gerekli tüm vergileri ödediği belirtilirken bu yıla ya da geçmiş yıllara dönük herhangi bir tutar ifade edilmemiş olması dikkat çekti. Yine açıklamanın imza bölümünde sadece 'Uber' ifadesinin kullanılması da şirketin Anonim Şirket ya da Limited Ortaklık vb. hangi statüde Türkiye'de faaliyet gösterdiğine yönelik önemli soru işaretleri doğurdu. Zira Uber'in üyesi araçlardan hangi isim altında komisyon aldığı konusu da bu bağlamda merak konusu.
Uber açıklamasındaki "Uber Taksi servisi ile sarı ticari taksilerle yolculuk seçeneği de sunulmaktadır. Bu doğrultuda Uber'in taksicilerden pay alması gibi bir durum söz konusu değildir, aksine onların hayatını kolaylaştıran ve ek kazanç sağlayan bir uygulamadır" ifadesi ise Uber'in rakipleri yüzde 7'ler mertebesinde komisyon alırken bu hizmeti "bedava" neden verdiği konusunda da kafa karıştırdı. Uber, Türkiye'de olduğu gibi dünyada da taksilerden komisyon almıyorsa ABD'de 2017'de halka açılmak için çalışmalar yürüttüğü ifade edilen şirkete 68 milyar dolar gibi rekor değerler nasıl biçildi.