İmtiyazlı ortaklarını gizlediği için yönetimi TMSF'ye geçen Bank Asya'da 30 Mart seçimleri sonrası hızla artarak 2.1 milyar liraya ulaşan batık kredilerin haricinde Bankacılık Kanunu'na aykırı kredi verildiği tespit edildi. Bankacılık Kanunu'nun 50. ve 51. maddesine aykırı verilen kredi tutarı 3 milyar lirayı aştı. Bank Asya'nın kanuna aykırı kredileri ise geçen yılın üçüncü 3 aylık döneminde yani temmuz-eylül döneminde verdiği belirlendi. Bağımısız denetimden geçen bankanın daha önceki bilanço ve dipnotlarında, 'Kanunun 50. ve 51. maddesine aykırı kullandırılan krediler' başlıklıklı bölümde hiç bir tutar bulunmazken, 2014 yılı dokuz aylık bilanço bilgilerinde bu bölümün karşısında 3 milyar 5 milyon 938 lira yazıyor. Bu rakam, ortak gizleme olayı 7 Şubat 2012'ye kadar uzanan, batık kredileri 30 Mart seçimlerinden sonra 907 milyon lirayla rekor artarak 2.1 milyar liraya ulaşan Bank Asya'da, kredilerin nitelikli ortaklar aracılığıyla paralel örgüt tarafından nasıl hortumlandığını gözler önüne serdi.
RAPORLAMASI GEREKİYORDU
Kanunun 50. ve 51. maddesi bankaların risk gruplarına nasıl kredi kullandıracağının koşullarını belirliyor. Bankaların risk grupları da Kanunun 49. maddesinde düzenleniyor. Kanunun 49. maddesine göre bankalar için risk grubunun tanımı şöyle: "Bir gerçek kişi ile eşi ve çocukları, bunların yönetim kurulu üyesi veya genel müdürü oldukları veya bunların ya da bir tüzel kişinin birlikte veya tek başlarına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da sınırsız sorumlulukla katıldıkları ortaklıklar bir risk grubunu oluşturur. Bir banka ile bu bankanın nitelikli pay sahipleri, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bunların birlikte veya tek başına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da bunların sınırsız sorumlulukla katıldıkları veya yönetim kurulu üyesi ya da genel müdürü oldukları ortaklıklar bankanın dahil olduğu risk grubunu oluşturur." Kanunun 50. maddesi de bankanın yönetim kurulu üye ve yöneticilerine, bunların eş ve çocuklarına, ortak oldukları şirket, sandık, vakıf gibi kuruluşların her ne şekil ve surette olursa olsun nakdî ve gayrinakdi kredi veremeyeceğini belirtiyor. Ancak yine aynı kanun hükümlerine göre eğer yönetim kurulu üyeliklerinde aslen bulunan veya temsilci bulunduranlar, bankanın imtiyazlı ortakları ise kredi kullanabiliyor. Böyle durumda da yani banka risk grubundaki kişilere açtığı kredileri BDDK'ya düzenli olarak raporlaması gerekiyor. Bank Asya ise bırakın kredileri raporlamayı, imtiyazlı ortaklarının kimliklerini ve bilgilerini gizliyor.
SÜRENİN SONUNA GELİNDİ
Bankacılık Kanunu'nun 50. maddesi, ayrıca risk gruplarına verilen kredinin kanuna aykırı hale gelmesi durumunda da en geç altı ay içinde tasfiye edilmesi zorunluğunu getiriyor. Buna göre Bank Asya'nın Kanuna aykırı verdiği 3 milyar liralık kredi geçen yılın ekim ayında açıkladığı bilançoda tespit edildi. Kanuna göre Bank Asya'dan bu kredileri alanların mart sonuna kadar bankaya olan borçlarını kapatması gerekiyor.
'BATIK'TAN KURTULMAK İÇİN 84 BİN HOCA LAZIM
Zaman Gazetesi dün Fethullah Gülen'in Bank Asya kampanyasına kendi telif gelirinden 25 bin lira yatırarak katkıda bulunduğunu duyurdu. Ancak yapılan hesaplar bankanın 2.1 milyar liralık batık kredilerinden kurtulması için Gülen'in yatırdığının 84 bin katı para gerekiyor. Aynı şekilde Bank Asya'nın imtiyazlı ortaklarına üç ayda kullandırdığı 3 milyar liralık kanunsuz kredinin ödenmesi içinse Gülen'in yatırdığı paranın 120 bin katı para lazım. Yapılan hesaplamalara göre bankacılık sektöründe yüzde 2.9 olan takipteki kredi oranı, Bank Asya'da yüzde 17.7'ye ulaşmış bulunuyor.
HİÇE SAYDIKLARI 50. MADDE NE DİYOR?
Madde 50 - Bankalar;
a) Yönetim kurulu üyelerine, genel müdüre, genel müdür yardımcılarına ve kredi açmaya yetkili mensuplarına; bunların eş ve velâyet altındaki çocuklarına; tek başlarına ya da birlikte sermayesinin yüzde yirmi beş veya fazlasına sahip oldukları ortaklıklara,
b) (a) bendinde sayılanlar dışında kalan mensupları ile bunların eş ve velâyeti altındaki çocuklarına,
c) Mensuplarının kurduğu veya bunlar için kurulan sandık, dernek, sendika veya vakıflara,
Her ne şekil ve surette olursa olsun nakdî ve gayrinakdî kredi veremez, tahvil ya da benzeri menkul kıymetlerini satın alamazlar.
Birinci fıkra hükümleri, yönetim kurulu üyeliklerinde aslen bulunan veya temsilci bulunduran ve banka sermayesinde doğrudan veya dolaylı olarak nitelikli paya sahip olan gerçek kişi ortaklar ile tüzel kişi ortaklar hakkında uygulanmaz.
Bir bankanın ortaklıklarının yönetim ve denetim kurullarında bulunan kimselerin aynı zamanda ilgili bankanın mensubu olması, bu ortaklıkların ilgili banka ile işlem yapmasına engel değildir.
Bankanın dâhil olduğu risk grubunda bulunan gerçek ve tüzel kişilere kredi kullandırılması hâlinde, gerekli kararların yönetim kurulunun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile alınması ve bunlara sağlanan kredi koşullarının kredi kullananın lehine diğer kişi ve gruplara kullandırılanlardan ve piyasa koşullarından farklılık arz etmemesi şarttır.
Bir bankanın yönetim kurulu üyelerine, mensupları ile bunların eşlerine ve velâyet altındaki çocuklarına, aylık net ücretleri toplamının beş katını aşmamak üzere verilecek krediler, üç katını aşmamak üzere çek karnesi veya kredi kartı verilmesi suretiyle kullandırılacak krediler ile bu Kanunun 55 inci maddesinin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen menkul kıymetler karşılığı kullandırılan krediler birinci ve dördüncü fıkra hükümlerine tâbi değildir.
Banka, bankanın risk grubunda yer alan kişilere açtığı kredileri Kuruma düzenli olarak raporlar. Sonradan bu madde hükümlerine aykırı hale gelen kredilerin en geç altı ay içinde tasfiye edilmesi zorunludur.
Kaynak: star
