Lobinin istediğini yaptı

28 Ocak 2014'te faizi 5.5 puan artıran Merkez Bankası, petrol fiyatlarının 6.5 yılın dibine gerilemesi ile birlikte küresel ekonomide tüm dengelerin değiştiği gerçeğini göz ardı ederek, bir kez daha lobinin istediğini yaptı. Temmuz ayından bu yana politika faizini indirmeyen Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, dün gerçekleştirdiği toplantıda politika faizini, tam da lobinin istediği miktarda, yarım puan indirerek yüzde 8.25'ten 7.75'e çekti.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'DAN MERKEZ BANKASI'NA TEPKİ - TIKLAYIN

ETKİSİ 0.15 PUAN KADAR
Bankanın alt ve üst koridorda değişiklik yapmaması nedeniyle karar ancak 0.15 puanlık etki yaratacak. Merkez Bankası'nın kısa vadeli faizlere dokunmayıp, politika faizinde sadece yarım puanlık indirim gerçekleştirmesi, adeta 'indirmiş gibi görünmek' olarak yorumlandı. Faiz kararı öncesinde doları yükselten lobi, indirim oranı istedikleri gibi çıkınca dövizde önce satışa geçti. Dolar ilk tepki olarak 2.33 TL'nin altına geriledi. İngiliz haber ajansı Reuters'ın da kararı, "Piyasa dinamiklerini bozmayacak bir karar" olarak değerlendirmesi gözden kaçmadı.

KENDİNİ DE İNKÂR ETTİ
Enflasyon ve cari açıktaki düşüşü dikkate almayan Merkez Bankası, dün aldığı kararla kendi kendini de inkâr etmiş oldu. Dünkü indirim öncesinde politika faizi yüzde 8.25 iken, iki yıllık faiz 7.27, 10 yıllık faiz ise 7.08 seviyesinde bulunuyordu. Bu görünüm, Merkez Bankası'nın yatay verim eğrisi söylemini korusa dahi en az 1 puanlık toplam indirim marjını ifade ediyor.

REEL EKONOMİYE FAYDASI YOK
Merkez'in faiz kararına her kesimden tepki yağdı. Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, "Merkez Bankası bu kararıyla siyasi iradenin ekonomi vizyonu ile ayrışan bir konuma düştü. Bu kararın büyüme hedeflerine ve reel ekonomiye faydası yok" dedi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile Sanayi Bakanı Fikri Işık da indirimi 'yeterli' bulmadıklarını ifade etti. MÜSİAD Başkanı Nail Olpak, "Biz daha ileri bir adım bekliyorduk. Temennimiz önümüzdeki dönemde daha cesur olması" derken, İSTİB Başkanı Ali Kopuz yarım puanlık indirimin hiçbir yaraya merhem olmayacağını bildirdi. ASKON Başkanı Mustafa Koca, "Bu faiz seviyesi yatırımı teşvik etmez" derken, ASO Başkanı Nurettin Özdebir de Merkez Bankası'nın yanlış davrandığını dile getirdi.

1 GECEDE 5.5 PUAN ARTIRDI 1 YILDA 2.25 PUAN DÜŞÜRDÜ
28 Ocak 2014: Politika faizi 4.5'ten 10'a yükseltildi.
22 Mayıs 2014: Faiz 10'dan 9.5'a çekildi.
24 Haziran 2014: Faiz 9.5'ten 8.75'e indirildi.
17 Temmuz 2014: Faiz 8.75'ten 8.25'e indirildi.
20 Ocak 2014: Faiz 8.25'ten 7.75'e çekildi.

MERKEZ BANKASI NEDEN YANLIŞTA ISRAR EDİYOR?
Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Başdanışmanı Yiğit Bulut, Merkez Bankası'nın (MB) neden yanlışta ısrar ettiğini rakamlarla analiz etti. "Durumu idare etti" diyen Bulut, dünyada birçok merkez bankasının tabuları yıktığı, Avrupa'nın parasal genişlemeye hazırlandığı, Fed'in tavrının sert olmayacağının beklendiği bir ortamda Merkez'in piyasanın gerisinde kaldığını söyledi.

PİYASA DAHA HIZLI
Karardan önce 10 yıllık gösterge tahvilin faizinin ilk kez yüzde 7'nin altına indiğini, piyasanın Merkez'den önce harekete geçtiğini anlatan Bulut, "Geçmişte MB 'politika faizi piyasanın altında kaldı' tezini savunarak artırmak istemişti. Şimdi soru açık: 'Politika faizi piyasanın çok üstünde kaldı, indirmek için ne bekliyorsunuz, hani piyasaydı esas olan'" dedi. Petrol ve emtia fiyatlarının hızla düşmesi nedeniyle uluslararası yatırımcıların dahi enflasyon beklentilerini yüzde 5'lere çektiğini hatırlatan Bulut, "MB olumsuz senaryolara odaklanıp, özellikle petroldeki sert düşüş nedeniyle oluşabilecek olumlu katkıyı tahmin edemeyerek bunu aniden fiyatlayan piyasanın çok gerisinde kaldı. Bu sert düşüş hesaba katılıp yeni senaryo üretilmeli. Piyasa MB'den hızlı davrandı, faizi geri çekti" diye konuştu.

KUR RİSKİ OLMAZ
Doların en zor zamanda bile 2.39'u yukarı kıramadığını söyleyen Bulut, "Ekonomi 2.20-2.50 arasında bir bandı kaldırabilir. 0.25-1.25 arasındaki faiz indirimlerinde kur, genel denklem itibarıyla 2.39-2.40 bandını test etse bile buradan geri döner. Olumlu veriler ve sağlanan istikrarla daha büyük bir faiz indirimi adımında kur riski yoktur" dedi.

BU KARARA BİR ANLAM VEREMİYORUM
AK Parti Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) Üyesi Bülent Gedikli, Merkez Bankası'nın faiz kararına ilişkin, "Bu işin tadı kaçtı artık. Merkez Bankası'nın bu kararına bir ekonomi doktoru olarak da siyasetçi olarak da anlam veremiyorum" dedi. Tüm ülkelerin deflasyonun ilacını aradığını, Türkiye'de de enflasyon trendinin aşağı yönlü olduğunu ve olacağını belirten Gedikli, "Bunu herkes görüyor da Merkez Bankası nasıl görmüyor anlamıyorum" diye konuştu. Merkez Bankası'nın proaktif kararlar alamamasını eleştiren Gedikli, "Bugün dünyada finans krizinin pençesinden kurtulamayan ülkelerde de bunu görüyoruz. Bu ülkelerin merkez bankaları, siyasi gelişmeler ve sosyolojik yapıları birlikte analiz edip, yani ekonomi-politik vizyonla doğru zamanda doğru hamleleri yapamadıkları için halen sıkıntı yaşıyorlar. Merkez Bankası, esnek karar alamayan yapılardan kurtulması için bağımsız. Türkiye 2023 hedeflerine kilitlenmiş durumdayken değişiyor, gelişiyor. Kurumlarımız da dünyaya entegre kararlar alabilmeli ama bunu aynı zamanda lokomotifi olan ihracatçıya, üreticiye ve vatandaşa katkı sağlayacak şekilde yapabilmeli" dedi.