İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin Ankara temaslarında doğalgaz görüşmeleri tıkanma noktasına geldi. Hükümetin doğalgazda Türkiye'ye en yüksek fiyatı uygulayan İran'dan indirim talebi, 18 yıl aradan sonra gerçekleşen ilk resmi ziyarette de ana gündem maddesini oluşturdu. Ancak İran tarafı, daha önce konuyu tahkime taşıyan Türkiye'den davadan vazgeçmesini isteyince süreç yine çıkmaza girdi. Ankara, müspet adımlar göremeyince BOTAŞ'ın açtığı tahkim davasına tam gaz devam etme kararı aldı. Türkiye bu davada İran'dan yüzde 32.5 oranında indirim talep ediyor. İran ise 10 milyar metreküp ilave doğalgaz alınması halinde 2020'den itibaren geçerli olmak kaydıyla yüzde 10'luk indirime yanaşıyor.
ACEM SİYASETİ
Türkiye tahkim mahkemesine sunulan dosyada belirtildiği gibi en pahalı gazı İran'dan alıyor. Ankara, Tahran'ın en yüksek fiyattan doğaz sattığı müşterilerden biri. Türkiye, bin metreküp doğalgaz karşılığında Tahran'a 500 dolar ödüyor. İran birçok müşterisine ekonomik nedenlerle indirim de yapıyor. Örneğin Ermenistan'a bin metreküp doğalgazı 230 dolardan satıyorken ülkedeki gazete haberlerine göre kriz nedeniyle bu fiyatı 100 dolara kadar çekti. Yani Türkiye, aynı miktarda gaz için Ermenistan'ın beş katı fatura ödemek zorunda.
1 MİLYAR $ KURTARILDI
Türkiye'nin tahkimdeki argümanlarından biri de İran'dan bozuk gaz gönderilmesi. Bu konuda da mahkemenin yıl sonuna kadar karar vermesi bekleniyor. 2008-2009 döneminde Türkiye, İran'dan 5 milyar metreküplük doğalgazı alamamış, ancak buna rağmen yaklaşık 2 milyar dolarlık ödeme yapmıştı. İki yılda gazın 4 milyar metreküplük kısmı telafi edildi. Bu yıl da kalan miktarın tamamlanması ve kaybın telafi edilmesi hedefleniyor.
'GELİN KÖPRÜLERİ BAĞLAYALIM'
Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) düzenlediği Türk-İran İş Forumu'na katılan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani güvenli, istikrarlı, gelişmiş bir Türkiye'nin, İran için de onur kaynağı olduğunu söyledi. Ruhani, "İran'ın Doğu ve Uzak Doğu'ya, Türkiye'nin de Avrupa ve Batı'ya bağlanmak için bir köprü olduğuna inanıyoruz. Gelin bölgemizin bu iki büyük köprüsünü birbirine bağlayalım. Sahil, demiryolu ve limanlarımız yatırıma hazır" dedi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise, Türkiye-İran ilişkilerinin kazankazan ilkesi çerçevesinde yürümesi gerektiğinin altını çizdi. Gül, tarihi geçmişe vurgu yaptı.
TAHKİMİ ÇEKİN FİYAT DÜŞSÜN!
Türk
-İran İş Forumu'na katılan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, İranlı yetkililerle doğalgaz fiyatlarını görüştüklerini belirtti. Hasan Ruhani'yle temasların başarılı geçtiğini anlatan Yıldız, "İran tarafı yaklaşık 4 sayfalık bir teklif sundu. Bunu yeterli görmedik. Bizden tahkim davasının geri çekilmesini istediler. Ancak tahkimin çekilme şartının fiyat mekanizmalarıyla alakalı görüşmelerde doğru bir yöntem olmayacağı üzerinde mutabakat sağladık. Onlar da görüşlerimize saygılı olduklarını belirttiler" diye konuştu. Yıldız, gelecek hafta İran heyetinin tekrar Türkiye'ye geleceğini söyledi.
YANLIŞ İMAJI YIKMAK LAZIM
Cumhurbaşkanı Ab.dullah Gül, "Diyorlar ki, Türkiye ile İran çok güzel masaya oturur, hedefler koyar ama asla bunları hayata geçiremez. Bu yanlış imajı yıkmak lazım" diye konuştu.