T
ürkiye gıdada yeni bir döneme giriyor. Gıdada devrim olarak nitelendirilen bu sürecin ilk ve en önemli adımını atan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, 102 yönetmelikle tüketicinin sağlığına zarar verebilecek tüm gıda işletmelerini kontrol edecek hatta gerekli gördüğü noktalarda işin boyutu para cezalarına ve teşhir edilmeye kadar götürecek ilk adımın fitilini ateşledi ve yönetmelik yürürlüğe girdi. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında yürürlüğe giren 102 yönetmelikle Türkiye gıdada AB kriterlerine uygun bir ülke konumuna geçecek. İşadamlarının da büyük önem verdiği ve sonuna kadar desteklediği süreci SABAH mercek altına aldı. Yönetmeliğin tüketiciye sağladığı avantajları, sağlığa zarar veren kişi ve işletmelerin maruz kalacağı para cezalarını, kayıtsız üretim ve satış yapan firmaları nelerin beklediğini gözler önüne seren yazı dizimizde hayvan, bitki sağlığı ve korumasıyla ilgili görüş ve bilgilere de geniş yer vereceğiz.
Türkiye gıdada yeni bir döneme girdi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, 102 maddelik bir yönetmelikle tüketicinin sağlığına zarar verebilecek tüm gıda işletmelerini kontrol edecek, hatta gerekli görülen noktalarda işin boyutu para cezalarına ve teşhir edilmeye kadar götürecek ilk adımın fitilini ateşledi. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında yürürlüğe giren 102 yönetmelikle Türkiye gıdada AB kriterlerine uygun bir ülke konumuna geçecek. Devrim niteliğindeki düzenlemelerle tüketiciler satın aldıkları ürünü bilecek. Ambalajları kontrol edecek. Aşama aşama kontrol edilecek ürünlerden sağlığa aykırı olanlar toplatılacak.
AMBALAJA PUNTO AYARI
Market raflarından satın aldığı ürünün ambalajları üzerinde yazan son kullanma tarihi ve içerik bilgisi yazılarını okumakta zorlanan tüketicinin çilesi bitecek. Artık ürün ambalajları üzerinde bulunan yazılar 12 punto olacak. Böylece vatandaş ürüne ilişkin bilgileri ambalaj üzerinde rahatlıkla okuyabilecek, tüketeceği ürünün günlük ihtiyaçlarının ne kadarını karşıladığını öğrenecek. Bu uygulama, obezitenin önlenmesinde de rol oynayacak. Bu şekilde ürüne alerjisi olanlar da uyarılmış olacak.
AŞAMA AŞAMA KONTROL
Tüketici örneğin aldığı yumurtanın hangi çiftlikte üretildiğini, hangi ilden geldiğini bilecek. Et ve et ürünleri nerede imal edilmiş, hangi bölge, hangi çiftlikte imal edilmiş, bunu geriye doğru izleyecek. Bu konuda Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı kuruldu. Et ve süt dışında, gıda güvenliği için oluşturulan stratejik plan çerçevesinde alkollü ve alkolsüz içecekler, takviyeli gıdalar da mercek altına alınacak.
ÜRÜNLER TOPLANACAK
Yönetmelik öncesi sadece gıda üretim yerleri kayıt altına alınırken, bundan sonra sadece üretim yapan değil, toplu tüketim ve satış yerleri de kayıt altına alınacak. Bu şekilde yerinden aldığı ürünü sağlıklı koşullarda saklamayan ve ürüne zarar verdiği halde satışına devam eden işletmeler de cezalandırılacak. Tüketici sağlığının korunması amacıyla taklit ve hileli ürün üreten firmalar artık kamuoyuna açıklanacak. Tüketicinin sağlığına uygun ürünler üretip satan firmalara ise ödül verilecek. Çiftlikte üretim yapanlar, mandıra, kesimhanelerle bunların sahipleri ve piyasaya arz edenler, bakkal, market, toptancı, depocu, bunların hepsi ürettiğinden ve sattığından sorumlu olacak. Yönetmelik tüm Türkiye'yi ilgilendirdiği için bu kapsamda Tarım İl Müdürlükleri'nin yetkisi de artırılıyor. Yani bölgenin mülki amirlerine gerek kalmadan Tarım İl Müdürlükleri kontrollerde sağlığa zararlı olduğunu tespit ettikleri ürünleri piyasadan toplatma yetkisine sahip olacak. Böylece acil durumda bürokratik işlemler kısalacak.
İHRACATA OLUMLU YANSIYACAK
Yaşar Holding CEO'su Mehmet Aktaş, "Bizim gibi firmalar zaten bu standartlara uygun üretim için yatırım yapıyor. Ama biz bunu yaparken ciddi bir kayıtdışı ile de mücadele ediyorduk. Bu yönetmelik sadece Türk tüketicisi için değil Türkiye'nin yurtdışındaki imajını da yükseltecek" dedi. İnsan sağlığına önem veren ülke algısının ihracatı da olumlu etkileyeceğinin altını çizen Aktaş, "Gıdada ilaç kalıntısı yüzünden pekçok firmanın ürünü gümrüklerden dönüyordu. Bu yönetmelikle Türkiye'nin gıda ürünlerine güven artacak. Kayıtdışı üretim kayıtaltına alınacak" diye konuştu.
TÜKETİCİ DE KENDİ HAKKINI KORUMALI
Bahçıvan Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, yürürlüğe giren yönetmeliğin "Özellikle bu hareketin merkezin iradesiyle hayata geçmiş olması çok önemli. Bu yönetmeliğin takdir edilecek çok yönü var" dedi. Yönetmelikle birlikte kendi sağlıklarını korumak noktasında da tüketiciye büyük bir görev düştüğünü anlatan Bahçıvan, şöyle konuştu "Tüketicinin hesap sorar bir duruma geçmesi gerekiyor. Kanunun verdiği gücü arkasına alıp kaderine razı olan yerine hakkını savunan bir tüketici ortaya çıkacak."
TÜRKİYE GIDADA DA MARKA OLACAK
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, ticari olarak da Türkiye'nin marka alanını gıdanın oluşturduğunu söyledi. Eker, Türkiye kelimesinin yurtdışında gıda ile olduğu kadar başka hiçbir endüstriyel ya da teknoloji ürünüyle anılmadığını vurgulayarak, çıkarılan mevzuatın bu açıdan da büyük önemi bulunduğunu kaydetti. Eker, "Bu kanun ile birlikte 95 yönetmelik yayınlandı, şu anda 7 yönetmelik de Başbakanlık'ta yayınlanma aşamasında" dedi.
DÜZENLEMELER DEVRİM GİBİ
Ürün kaynağına kadar takip edilebilecek.
Gıda işi ile uğraşan tüm işletmeler kayıt altına alınacak.
Vatandaşlar aldığı üründeki besin öğelerinden ne kadarının ihtiyacını karşılayabildiğini görecek.
Vatandaşın sağlığını riske eden firmalar ile işini doğru yapan firmalar kamuoyuna açıklanacak.
Tüketici marketten aldığı kıymanın ya da meyvenin nerede üretildiğini bilecek.
Kamu spotu imkânıyla vatandaş gıda ile ilgili her konuda bilgilendirilecek.
Bakanlıkça belirlenen yasaklamalara aykırı hareket edenlere 2 bin ile 10 bin lira arasında idarî para cezası verilecek.
