İlk yazımdan sonra gelen telefonlardan ve epostalardan en çok çıkan sonuç, girişimciliği özendiren ama gerçekçi bir yazı olduğuydu.
Girişimciliğin net bir tanımı yok aslında. İlk kez ortaçağda kullanılan bu kelimenin 'entreprendere' kökünden geldiği yani 'iş yapan' anlamına geldiği görülüyor.
Girişimci, risk alan, öncü olan, yaratıcı ve bağımsız olandır deyip ve geçen yazımda bütün bunları belli başlı prensiplere oturtup, maddeler halinde belirtmiştim.
6 Aralık salı akşamı Ufuk Tarhan'ın, "girls in tech" seminerinden sonra girişimci kimliği üzerine tekrar, derin derin düşünmeye başladım. "Cesaret" dedi Ufuk Hanım, evet hepimizin ihtiyacı olan cesaret ve bizim cesur adımları atmamız ama bu adımların başlangıcı en çok ailemize ve etrafımızdakilere endişe veriyor.
Çocukluğumuzdan kalan bir atasözümüz mevcut; ' icat çıkarma ' diye. Yenilikçi olma, ezber bozma diye öğretildi hep. Günümüz dünyasında hayran olduğumuz adamların hepsi bunların tam tersi. Örneğin, Steve Jobs, eğer Amerika'da doğmasaydı, Türkiye'de doğsaydı Steve Jobs olabilir miydi?
Cevabım çok net bir - hayır. Çünkü, ortaokul sıralarında bilgisayarla tanışmış bir öğrenciyken, Amerika'da garajlarda doğan bir sektörün inovatif insanların da ve çevresel faktörlerin de önemi kaçınılmaz. Marcus Zuckerberg, Harvard Üniversitesi'nin imkanlarından ararlanmasaydı, Facebook'u belki hiç kuramayacak veya kurması daha uzun zaman alacaktı. Çevresel faktörler, girişimci için göz ardı edilemez bir gerçek ve günümüz koşullarında eğer çevresel şartlarda gereken altyapıya sahip değilsek, finansal kaynaklara ulaşabilmek çok değerlidir.
Diğer taraftan bütün girişimcileri durduran veya düşündüren nokta "fikrim var ama param yok" durumu. Özellikle, günümüz şartlarında bu hemen her girişimcinin hevesini kıran bir olgu. Onursal Başkanılığını M. Rifat Hisarcıklıoğlu'nun ve Başkanılığı'nı Ali Sabancı'nın yaptığı, TOBB Genç Girişimciler Kurulu, Türkiye'den girişimcilere yol gösteren en önemli kurullardan biri. Misyonu, girişimcilerin potansiyellerini arttırarak, aynı zamanda keşfedilmelerini sağlayarak, girişimlerini hayata geçirmek. Bunun için 70 ilimizde Genç Girişimciler Kurulu oluşturulmuş. Vizyonu, girişimcilere, kişisel gelişim yollarını öğreterek, kendi girişimlerinin Türk ekonomisine katkı sağlayacak yararlı fikirlerle donatıp, işlerini kurma ve devam ettirmeyi sağlamaktır. Amaçlarından biri de genç girişimcilerde sosyal sorumluluk bilinci oluşturulması amacıyla eğitim programları ve çeşitli sosyal etkinlikler düzenlemektir.
Etohum ise teknoloji sektörüne adım atmak isteyen girişimciler için değerli bir fırsat. Kendisini, 'ekonomi konusunda bilgi ve fikir sahibi, kendi internet şirketini kurmak isteyen girişimcilerle; şirketleri, yatırımcıları ve profesyonelleri bir araya getirmeyi amaçlayan pazar yeri' olarak tanımlayam etohum, internet alanında
girişimci olmak isteyenler için çok önemli faydalar sunuyor. Bu konuda girişimcilere yardımcı olan yerlerden farkı, para ödülü vaat eden bir sistem veya bir yarışma olmaması.İnternet konusunda bilgisi, fikri olan girişimci adaylarını bilgilendirmek, yönlendirmek, onları doğru iş ağları ile tanıştırabilmek ve kurmayı düşündükleri internet şirketini hayata geçirme sırasında, onlara yol göstermek amacı ile faaliyetteler.
Melek Yatırımcılar Derneği, girişimcileri ortaklık kültürüyle tanıştırıyor. Girişimcilik ekosistemine katkı yapmak ve girişimcileri yerli ve yabancı finansman kaynaklarına ulaştırmak amacındalar. Girişimcileri finansal açıdan desteklemek, işlerini kurmalarına yönlendirmek ve 'Melek Yatırımcılık' konseptinin profesyonel bir kariyer olarak algılanmasını sağlamak ve yaygınlaştırmak hedefindeler.
"Teknoloji girişimlerini kalkışa geçiriyoruz" sloganıyla hareket eden Galata Business Angels ise, İstanbul'un ilk melek yatırım organizasyonu. Amacı, melek yatırıcımlar ile arzulu girişimcileri bir araya getirerek, yatırım olanakları ve işlerin başlangıcıyla ilgili fikir alışverişi yapmalarını sağlayan bir platform oluşturulması. Yatırımcılar, farklı alanlarda teknoloji konusunda tecrübeye sahip oldukları için mobil, internet, yazılım, telekom, ve diğer bazı alanlara yatırım yapmaktalar. Başvurabilmeniz için, iş fikriniz, kara geçmiş olmasa bile icraata geçmiş olmalıdır.
Her sektördeki girişimci için, KOSGEB önemli bir yere sahip. İstihdamın arttırılması, girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlanması amacıyla "Girişimcilik Destek Programı" adı altında geri ödemeli ve geri ödemesiz olarak sundukları programlar var. Destek unsurları; İşletme Kuruluş Desteği, Kuruluş Dönemi Makine, Teçhizat ve Ofis Donanım Desteği, İşletme Giderleri Desteği ve Sabit Yatırım Desteği olarak dörde ayrılmış durumda. Ayrıca, 18 ay boyunca İş Geliştirme Merkezi Desteği, 36 ay boyuncada İŞGEM İşletme Desteği vermekteler. Bir diğer destek programı ise KOBİ statüsünde bulunan ve TÜBİTAKa başvuruda bulunmamış kuruluşlar için AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı. Bu programda sonuç almak biraz zaman alacağı için sabırlı olmak ve uzun vadeli düşünmek gerekmektedir.
Bunlara ek, Enterprise Europe Network (Avrupa İşletmeler Ağı) Kapsamında Türkiye´de Faaliyet Gösteren Konsorsiyumlar var. Bu konsorsiyumlar, KOSGEBin liderliğinde ve farklı illerden sorumlu. Örneğin BUSINNOVA Konsorsiyumu Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İstanbul sorumluyken, BBISC Konsorsiyumu Zonguldak, Bartın, Karabük, Kastamonu, Çankırı, Sinop, Çorum, Samsun, Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt illerinden sorumlu. Türkiye´nin İç Anadolu Bölgesinde ise, Nisan 2008 tarihinden itibaren, Enterprise Europe Network kapsamında, KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirilmesi ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) liderliğinde, ODTÜ- Teknokent, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, Konya Sanayi Odası, Kayseri Ticaret Odası, Erzurum Sanayi ve Ticaret Odası ile BSN Anatolia faaliyete geçmiştir.Başta KOBİ'ler olmak üzere, sanayiye ve üniversitelere ücretsiz danışmanlık hizmeti vermektedir.
KOBİ Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş., 1999 yılında KOBİ'lerin finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla TOBB, Halk Bankası, KOSGEB, TESK ve 16 Sanayi ve Ticaret Odası'nın ortaklığında "KOBİ Yatırımlarına Ortaklık A.Ş."adı altında kurulmuştur. Sağlanan ekonomik ve siyasal istikrarla birlikte 2003 yılında şirketin girişim sermayesi alanında faaliyet göstermesine karar veren kurumun amacı yüksek büyüme potansiyeline sahip yeni pazarlar, yeni teknoloji veya ürün, yeni bir üretim şekli veya hizmet biçimi tasarlayan vizyon sahibi girişimcilerin yenilikçi projelerine yatırım yapmak ve girişim sermayesi ve iş melekleri modellerinin ülkemizde de gelişmesi ve farkındalıklarının artırılması için gerekli altyapıyı oluşturmaktır.
Teknoloji girişimcileri, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) tarafından sunulan "Teknoloji Geliştirme Projeleri Desteğine" de başvurabilir. "Teknolojik Ürün" ve "Teknolojik Prosesİnovasyonu" kavramları çerçevesinde; bilgi birikimi projeyi gerçekleştiren firmada kalmak üzere, ticari değeri olan ürünlerin elde edildiği teknoloji geliştirme düzeyindeki Ar-Gefaaliyetleri, TTGV tarafından desteklenmektedir. "Bilginin Ticarileştirilmesi" (valorisation of knowledge) projesinin yaklaşımı model olarak alınmıştır. Bir fikrin veya firmanın gelişmişlik düzeyine bağlı olarak şirket, altyapı, proje/ürün, finansman ve girişimcilik bazında çalışmalar yapılıp gereken destekler verilmektedir.
2006 yılında Sabancı Üniversitesi tarafından kurulan İnovent, Türkiye'nin ilk teknoloji ticarileştirme ve transferi şirketidir. Uygun fikri mülkiyet hakları bulmaktan, gelecek vaat eden, büyüme potansiyeli yüksek işleri geliştirmeye ve bunlardan değer sağlamaya kadar olan tüm ticarileştirme süreçlerini takip etmeyi amaçlar. Girişimciler ve Teknoloji Şirketleri İçin İş Desteği ve Geliştirme Hizmetleri Durum Tespit Süreci Hukuk Hizmetleri ve Danışmanlık hizmetleri ve teknoloji girişimcileri için direkt yatırım yapmak için kurulmuş olan çekirdek sermaye fonu bulunmaktadır.
Stratejik rehberlik hizmeti içinse, Endeavor Türkiye her girişimcinin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde yapılanmıştır. Finans bulma, networking ve mentorluk gibi aracılık hizmetleri veren Endeavor uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. Maddi ve manevi sermayeyi bir arada girişimcilere sunmayı hedefleyen Endeavor, girişimcileri bir seçim sürecinden geçirdikten sonra inceleyip "Endeavor Girişimcisi" ünvanını verirr. Bu ünvanı elde edene kadar, toplamda 200 saatin üzerinde ücretsiz koçluk, rehberlik, mentorluk ve danışmanlık paylaşımından faydalanma fırsatı sunar.
Websitelerinden yukarıda adı geçen kurum ve kuruluşlara ulaşabilirsiniz:
https://www.tobb.org.tr
https://www.etohum.com/
https://www.melekyatirimcilardernegi.org/Yatirimcilar.aspx
https://www.galatabusinessangels.com
https://www.kosgeb.gov.tr/
https://www.kobias.com.tr/
https://www.ttgv.org.tr
https://www.inovent.com.tr/
https://www.endeavor.org.tr/
Duygu Eren
Stratejik İletişim ve Kariyer Danışmanı
Yazarla iletişim için: duygu@dpdanismanlik.com
