6 Şubat depreminin ardından hızlı bir toparlanma sürecine giren 11 ilin sanayicilerinden "eleman bulamıyoruz" sesleri yükseliyor. Depremle birlikte kullanılmaz hale gelen tesislerini ayağa kaldırmak için insanüstü bir gayretle gece-gündüz demeden çalışan bölge iş insanlarının, şu sıralar en büyük sıkıntısı eleman bulamamak. Bölgedeki hemen her tesisin kapısında "Vasıflı-vasıfsız eleman aranıyor" tabelasına rastlamak mümkün. Başta gazete ve radyo olmak üzere yerel basın yayın organlarında aralıksız eleman aradıklarına dair reklam veren iş insanları, "Ne gelen var ne giden, kimse çalışmak istemiyor" diyerek yaşadıkları sıkıntıyı dile getiriyorlar. Şu anda yaşadıkları en büyük sorunun eleman bulmak olduğunu söyleyen iş insanları, SABAH'a yaptıkları açıklamada "Eleman bulsak hemen kapasitelerimizi artıracağız. Ancak bu neredeyse imkânsız. Bizim için büyük bir sorun, kara kara düşünüyoruz" dedi.
ÇALIŞMAK İSTEMİYORLAR
Eleman bulamadıkları için düşük kapasitelerle çalıştıklarını söyleyen iş insanları adeta isyan ediyor. Malatya'daki fabrikalarında eleman yetersizliği nedeniyle düşük kapasite ile çalıştıklarını söyleyen İstanbul Hazır Giyim İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkan Yardımcısı ve Paşahan Tekstil'in Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Paşahan, "İki ay önce 200 kişi almak için ilan verdik. Bu sürede sadece 7 kişi istihdam edebildik. Üst grup markalara gömlek üreten bir firmayız. Eleman eksikliğinden dolayı malların yüklemesini vaktinde yapamıyoruz" dedi. Halen tesislerinde 250 kişinin çalıştığını söyleyen Paşahan, şöyle konuştu: "Oysa bu sayının hızla 400'e çıkması lazım. Deprem öncesinde günde 5.000-5.500 adet gömlek üretiyorduk. Şimdi bu sayı 3.000 civarında. Malatya'da il genelinde sanayide asgari ücretle çalışan eleman bulmak neredeyse imkansız. Ancak buna rağmen çalıştıracak eleman bulamıyoruz."
SERVİS GÜZERGÂHLARI UZADI
15 yıl önce memleketleri Malatya'da üretim tesisi kurduklarını söyleyen Özak Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Urfi Akbalık, "Şehrimizdeki bütün üretim tesisleri eleman arıyor. Halen fabrikamızda 850 kişi çalışıyor. Yeni yaptığımız hat yatırımlarıyla bu sayıyı 1.200 kişiye çıkarmamız lazım ancak bunu nasıl yapacağız diye kara kara düşünüyoruz. Hatta bu yatırımı yapmakla doğru yapıp yapmadığımızı bile sorgulamaya başladık. Çünkü sorun çok ciddi boyutlarda" diye konuştu. Çalışan bulmak için servis güzergâhlarının yüzde 35 civarında uzattıkları bilgisini veren Akbalık, şöyle devam etti: "Sendikalı bir işletmeyiz, yetkinlik primi, ikramiye gibi her türlü sosyal hakkı sağlıyoruz. Ancak buna rağmen insanlar çalışmak istemiyor. Örneğin temmuz ayında Malatya'da kayısı hasadı yapılacak. O dönemde işten ayrılmalar ve izin talepleri artıyor. Planlama yapmamız gerçekten çok zor. Bunlar gerçekten işletmeleri çok zorlayan şeyler."
YARI YARIYA DÜŞTÜ
Depremin ağır hasar verdiği Adıyaman bu konuda alarm veriyor. Şehirde sanayi üretimin kümelendiği Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) eleman aramayan fabrika yok denecek kadar az. Deprem öncesinde 22 bin kişinin istihdam edildiği OSB, 10 binin altına gerilemiş durumda. Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği Başkanı Talha Özger, "Bizim de OMS firması olarak memleketimiz Adıyaman'da fabrikamız var. Maalesef eleman bulmakta büyük sıkıntı çekiyoruz. Çalışanların da maalesef yaşadıkları büyük travmadan dolayı verimleri düştü" dedi. Halen yüzde 60-65 kapasite kullanım oranıyla çalıştıklarını söyleyen Kayra Mutfak Yönetim Kurulu Başkanı Barış Binzet de, "Hazır mutfak üretimi yapan bir firmayız. Aslında yeterli eleman bulsak bu oran çok daha yukarılara çıkar. Yüzde 100 kapasite ile çalışmamamızın tek nedeni yeterli eleman bulamamamız" diye konuştu.
ALMANYA MODELİ İLE ÇÖZÜLEBİLİR
Depremin merkez üssü Kahramanmaraş'ta tekstil başta olmak üzere birçok fabrika, afiş ve sosyal medya ilanlarıyla işçi arıyor. "İnsanlar fabrikalar yerine yüksek ücret veren inşaat sektörünü tercih etti. Sanayide ciddi işçi açığı var" diyen Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) Meclis Başkan Vekili Mahmut Arıkan, çözüm için Almanya modelini önerdi: "Üniversitelerin dörtte üçünü Almanya'daki gibi 2 yıllık meslek yüksekokuluna çevirmemiz lazım. Nitelikli iş gücünü ancak bu şekilde sağlayabiliriz." Şehrin önde gelen sanayicilerinden İsmail Kurtul da işçi açığın büyüyen bir sorun olduğunu belirtti. Kırsal mahallere servis koymalarına rağmen işçi bulamadıklarını ifade eden Kurtul, "Bazı tesislerimiz tam kapasite çalışamıyor. Yeni yatırımlarda bizim için bir soru işareti artık" dedi.
