Yükseklisans tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de gerek kamuda gerekse özel sektörde gerekli bir eğitim haline geldi. Yüksek lisans yapabilmek için öncelikle 4 yıllık bir lisans programından mezun olmak gerekiyor. Tezli ve tezsiz olmak üzere 2 çeşit yüksek lisans bulunuyor.
Adaylar lisans not ortalaması, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) puanı, yabancı dil puanı ve mülakat puanı kriterlerine göre değerlendirilerek üniversiteler tarafından kabul ediliyor. Ancak tezsiz programlarda ALES koşulu aranmıyor. İşte 10 soruda yüksek lisansla ilgili tüm detaylar:
1-YÜKSEK LİSANS NEDEN YAPILIR?
İş hayatında uzmanlaşmak, sektörde yönetici pozisyonlarına gelmek, kamuda kademe ilerlemesi sağlamak ve akademisyen olmak isteyenler yüksek lisansı tercih ediyor
2-KAÇ ÇEŞİT YÜKSEK LİSANS VAR?
Tezli ve tezsiz olmak üzere 2 çeşit. Bilimsel araştırmalar içeren tezli yüksek lisansı genellikle akademisyenliği hedefleyenler tercih ediyor. Tezsiz yüksek lisans ise iş hayatında yükselmeyi hedefleyenler tarafından yapılıyor.
3-TEZLİ YÜKSEK LİSANSIN ŞARTLARI NELER?
4 yıllık bir lisans programından mezun olmak. ALES sınavından en az 55 puan almak ve yabancı dil yeterliliği olmak. Başvurulan üniversite adayla yapacağı mülakatı da değerlendirmeye alarak seçim yapar.
4-TEZSİZ YÜKSEK LİSANSIN ŞARTLARI NELER?
Tezsiz yüksek lisansta ALES puan şartı aranmaz. Sadece lisans ortalamanızla başvuru yapabilirsiniz.
5-TEZLİ EĞİTİM KAÇ YIL SÜRÜYOR?
Eğitim süresi 4 yarıyıl. Yani 2 yıl sürer. Bu sürenin 1 yılı ders görme ve 1 yılı da tez hazırlama olarak devam eder. Ders döneminde ya da tez hazırlamada başarısız olanlara 2 yarıyıl daha ek süre veriliyor. 6 yarıyıllık dönemde başarısız olanların üniversite ile ilişiği kesiliyor.
6-TEZSİZ EĞİTİM KAÇ YIL SÜRÜYOR?
Eğitim süresi 2 yarıyıl, yani 1 yıl sürüyor. Sürenin sonunda öğrenci dönem projesi yazarak mezun oluyor. Belirtilen sürede mezun olunmazsa öğrenciye 1 yarıyıl daha ek süre veriliyor. Bu sürenin sonunda mezun olunamazsa öğrencinin üniversiteyle ilişiği kesiliyor.
7-EĞİTİM DİLİ NEDİR?
Programın çeşidine göre Türkçe ve İngilizce olarak değişiyor.
8-BAŞVURULAR NE ZAMAN YAPILIR?
Yüksek lisans başvuruları için kontenjanlar üniversitelerin kendi internet sitelerinde güz ve bahar dönemi olmak üzere yılda 2 defa ilan ediliyor. Başvuru şartlarını sağlayan aday üniversitelere bireysel ya da internet yoluyla bizzat başvuruda bulunuyor.
9-BAŞVURULAR NASIL KABUL EDİLİYOR?
Tezli yüksek lisanslarda şartları sağlayan adaylardan en yüksek ön değerlendirme puanına sahip olanlar mülakata çağrılıyor.
Değerlendirme puanına mülakat puanı da eklenerek başarı puanı oluşturuluyor. Üniversite kontenjanı dâhilinde en yüksek başarı puanına sahip adaylar ASİL listeye alınarak ilan ediliyor. Bu adayların kayıt yaptırmaması durumunda yerine almak için bir de YEDEK listesi belirleniyor. ALES şartı aranmayan tezsiz eğitimler için de üniversitenin tercihine göre mülakat da yapılmıyor.
10-BURS SEÇENEKLERİ VAR MI?
Vakıf üniversiteleri de başarılı öğrencilere ve kendi mezunlarına çeşitli burslar veriyor. Ayrıca Türk Eğitim Vakfı (TEV), Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile TÜBİTAK gibi kurumlardan da yüksek lisans bursu almak mümkün.
YURT DIŞI İÇİN DİL ŞART
Yurt dışında en çok tercih edilen yüksek lisans programları İngiltere, ABD ve Kanada olmakla birlikte hemen hemen her ülkede yüksek lisans eğitimi veriliyor. Avrupa ülkelerinde yüksek lisans bir yılda tamamlanırken bu süre ABD ve Kanada'da 2 yıl. Başvurularda en önemli kriter ise dil yeterliliği. IELTS, TOEFL gibi sınavlarla dil yeterliliğinizi kanıtlamanız gerekiyor. Bunun yanı sıra diploma, transkript ve referanslar da isteniyor. Ücretler ülkelere göre değişiklik gösteriyor. Yurtdışında yüksek lisans için de burs seçenekleri mevcut. ABD için Fulbright, Avrupa için Jean Monnet, İngiltere için Chevening veya British Council burslarının yanı sıra TEV veya MEB gibi kuruluşlar da çeşitli burslar veriyor.
