Yeterlilik Fiili Nedir? Yeterlilik Fiili Örnekleri Neler, Birleşik Fiil mi?

Yeterlilik fiili nedir, konu anlatımı için yeterlilik fiili örnekleri bu konuda bize yardımcı olabilir. Diziler konu başlığı, yapı bakımımdan fiiller olarak çe ayrılırken birleşik fiiller de bunlardan biridir. Yeterlilik fiili birleşik fiil midir, sorusuna bu noktada evet yanıtını verebiliriz. Birleşik fiililer başlığı altında yer alan yeterlilik fiili, cümleye ihtimal ve gücü yetme anlamı katmaktadır. Fiillerin olumsuzu olduğu gibi yeterlilik fiilinin olumsuzu da vardır.

Yeterlilik Fiili Nedir?

Fişler Türkçede sözcük tğrlerinden biridir. Bir sözcüğün fiil ya da aisim olduğunu anlamak için sözcük köküne +mak/+mek mastar ekleri getirilerek isim ya da fiil olduğu anlaşılmaktadır.

Fişler zaman, kip, kişi gibi alt başlıklara ayrılmanın yanında yapılarına göre fiiller başlığına da ayrılmaktadır. Yapılarına göre fiiller de basit fiil, türemiş fiil ve birleşik fiil olmak üzere üçe ayrılır.

Yeterlilik Fiili Birleşik Fiil Midir?

Yeterlilik fiili, birleşik fiiller başlığı altında olup kurallı birleşik fiiller başlığı altındadır. Yeterlilik fiili; bir işi, eylemi yapmaya gücü yetmek anlamını içerir.

Yeterlilik fiilinin yapısı şöyledir: Fiil + "-a/-e" + bil- şeklinde yapılır

Yeterlilik Fiili Örnekleri Neler?

Yeterlilik fiili cümleye olasılık ve gücü yetme anlamlarının yanında birden fazla anlam katmaktadır. Yeterlilik fiilini yapı bakımından ve cümleye kattığı diğer anlamlar açısından örneklerle inceleyecek olursak:

• Bu imkân ve şerait, çok nâmüsait bir mâhiyette tezâhür ed-e-bil-ir. (etmesi olası, yeterlik, olasılık)

• Yanınıza gel-e-bil-ir miyim? İzin verir misiniz? (yeterlik, istek, isteme, rica etme)

• Herkes kendi işiyle il-gi-len-e-bil-ir; buna izi var. (yeterlik, izin verme)

• Bu kitapların hepsini o-ku-y-abil-irim. (gücü yetme, yapabilme)

• Okula geç kalırsam öğretmenim kız-a-bil-ir. (olasılık)

• Sınıfı geçe-bil-me-m için çok çalışmam gerekiyor. (gücü yetme)

• Yarın fuara gid-e-bil-ir-iz, ne dersin? (olasılık)

• Şu camı kap-a-t-a-bil-ir misin? (rica)

• Sevinçten kapısında bay-ıl-a-bil-ir-im. (olasılık)

Yeterlilik Fiilinin Olumsuzu

Yeterlilik fiilinin olumsuzunda bil- fiili düşer ve olumsuzluk eki eklenir; ancak aradaki ünlü harf korunur. Bu kurala ve yeterlilik fiili olumsuzuna örnek olarak:

• Saatlerdir uğraşmama rağmen bulmacayı çöz-e-me-di-m.

• Yarına kadar bu ödevi yet-iş-tir-e-me-m.

• Bu yolları tek başıma gidemem

• O bu sınavı başaramayabilir.

• Böyle giderse işler tersine dönebilir.

• Bu iş görüşmesinden geçer bir not alamazsın.

• Havalar böyle yağmurlu giderse bu yaz tatile gidemeyiz.