Toprak Ana özet olarak da çok fazla okur tarafından okunan ölümsüz bir eserdir. Yazarın yaratıcı kaleminden çıkan Toprak Ana edebi değer açısından son derece yüksektir ve sıkı roman okurları arasında en fazla beğenilen romanlardan biri olarak bilinir. Kitabın bu başarısı nedeniyle Toprak Ana kitabının özeti bu içerikte okurlar ile anlaşılır ve sade bir dil kullanılarak oluşturuldu. İşte Toprak Ana konusu…
Dünya çapında ünlü olan Kırgız yazar Cengiz Aytmatov Toprak Ana kitabını son derece titizlikle yazmış ve bu dikkat ve disiplinli çalışmanın sonucunda da roman uluslararası bir üne kavuşmuştur.
Toprak Ana Kırgızistan'da bir köyde başlamaktadır. Selim, ölüm döşeğindeki ana karakterdir. Kendisinin oğlu Kaylbek kendisiyle konuşarak geçmişten hikayeler anlatmaktadır. Kaylbek'e göre babası, geçmişte çok zor bir yaşam sürmüştür. Bir gün babası Selim sürgündeyken köyü terk eden Kaylbek köye bir yetişkin olarak geri dönmüştür.
Babası, Sovyetler Birliği döneminde bulunan ve adına kolektif çiftlikler denilen çiftliklerde çalışırken her ne yaşamışsa her şey Kaylbek'in kalemine konu olmuştur. Burada Sovyetler Birliği tarafından yürütülen kolektivizasyon siyaseti ile mücadele eden baba tarım arazilerinin tamamını kamulaştırmak isteyen devlete karşı köyün lideri olarak bir mücadele sürdürmektedir. Eğer bu mücadele başarısız olursa köylüler topraklarından mahrum kalacaktır. Selim, kendine bu gidişatı önlemeyi bir vazife edinmiştir.
Toprak Ana romanında Sovyetler Birliği döneminde özellikle kırsal kesimde uygulanan "kolektivizasyon" siyaseti eleştirilir ve insanların birlik olduğunda ne kadar büyük bir dayanışma gücü ortaya koyabildiğini gösterir.
Selim liderlik ederek direnmiş ve köy halkı bu sayede bir araya gelmiştir. Artık onları mücadeleye bağlayan şey, umuttur.
Romanın başarılı kurgusunun yanında Toprak Ana romanı ile Kırgızistan tarihi ve kültürü anlatılmış; insan-doğa ilişkisine yakın bir mercekten bakılmış ve insanın dayanıklılığı gözler önüne serilmiştir.
Roman konu olarak Selim'in Sovyet Dönemindeki kolektivizasyon politikasına direnmesini ele almaktadır. Güzel bir olay örgüsüne sahip romanda karakterler arasında Selim ve kendisinin lideri olduğu köylü topluluğu vardır. Selim'in ailesi, köylüler ve Sovyet Rusya'nın adamları romanın ana karakterleridir.
İnsan ve doğa ilişkisinin incelendiği romanda geçmiş ile bir bağlantı kurma hedeflenmiş, direniş ve dayanışma romanın ana temalarından olmuştur. Aynı zamanda usta yazar Cengiz Aytmatov eserin tamamını gerçekçi bir anlatım tekniği kullanarak kaleme almıştır.