Evlere kapanılan ve öğrencilerin sınav stresinin üzerine bir de mini travmalar barındıran zorlu bir YKS sürecinin ardından, üniversite adaylarını ilgilendiren önemli bir dönemin başlangıcındayız. 28 Temmuz'da sonuçların açıklanmasından sonra başlayacak olan tercih döneminde öğrencileri neler bekliyor, doğru tercih için bu dönem nasıl değerlendirilmeli? Atlas Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Eğitim Danışmanı Dr. Faruk Öndağ ' Pandeminin de etkisiyle öğrencilerimiz gerçekten zor bir süreç geçirdi, hayatlarının doğal akışı sekteye uğradı ama şimdi soğukkanlı bir şekilde çok önemli olan tercih kısmına odaklanmalıyız. Meslekleri ve kendimizi, mutlu olacağımız alanları çok iyi tanımalıyız. En önemlisi içimizdeki müziği dinlemeliyiz. Sınava giren ve bir bölüme yerleşen her 3 öğrenciden biri bir sene sonra tekrar sınava hazırlanıyor. Bunu düzeltmek için mutlu olacağımız mesleği veya bölümü seçerken çok dikkatli davranmalıyız.' diyor ve merak edilenleri yanıtlıyor.
TELAŞA GEREK YOK! ACELE ETMEDEN KARAR VERMEYE ODAKLANIN
Atlas Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Eğitim Danışmanı Dr. Faruk Öndağ, tercih maratonuna dahil olmanın ilk kuralı olarak sakin olmayı öneriyor. Öndağ, 'Akıllı ve sakin olmak lazım, çok hızlı hareket etmemek gerekir. Tıp doktorlarının çok güzel bir tabiri vardır. Yoğun bakımda kullanırız bu ifadeyi en çok. "Acele etmeden, çok hızlı." Acele etmek başka, hızlı olmak başka. Şuan hızlı olmamızı gerektiren bir süreç yok. Bütün sene çalışmış, emek vermiş, puanınızı almışsınız. Tadını çıkararak, eziyete çevirmeden hayallerinizi planlayın. ' diyor.
NE İSTEDİĞİNİZİ BİLİN, İÇİNİZDEKİ MÜZİĞE KULAK VERİN
Gençlik çağında adayların hangi konulara yatkın olduğunu ve hayattan ne beklediğini bilmesi gerektiğini belirten Dr. Faruk Öndağ, 'Kişilik özelliklerinize göre neye yatkın olduğunuzu netleştirmelisiniz. Tarih mi edebiyat mı konusunda arada kalabilirsiniz ama hemşirelik mi Türk dili ve edebiyatı mı? Bu konuda arada kalmamalısınız çünkü çok farklı alanlar. Birkaç örnek vereyim. Bir öğrencimin hümanist özellikleri var, yardım programlarına gönüllü olarak katılıp tüm dünyada bu alanda bir şeyler yapmak istiyor. Tıp alanına yönelimi de var, bu seçim onun kişilik özelliklerine de tam uyum gösteriyor. Bir diğer öğrencim pilot olmak istiyor. "Diyelim ki olamadım, uçak mühendisi olacağım" diyor. Uçaklara olan ilgisini küçük yaşlardan itibaren o kadar kodlamış ki kendisine. Tercih yapacak öğrencilerin bu şekilde kişisel özelliklerine de uygun bir alan belirlemelerini öneriyorum. Zaten alanlarını keşfetmişlerdir, ama onlara empoze edilen şeylere de kulaklarını tıkamaları lazım. Her insan içinde müzikle doğar ama sadece belli insanlar o müziği hayatına yayar. İçindeki müziği dinlemelerini öneriyorum.' diyor.
AKLINIZDAKİ MESLEKLERİN ZİRVESİNDEKİ İNSANLARLA FİKİR ALIŞVERİŞİ YAPIN
Kendi kişilik tarzınıza ve yeteneklerinize uygun birkaç meslek seçtiniz. Peki bu mesleğe giden yolda nasıl bedeller ödeyeceksiniz? Sizi nasıl bir hayat tarzı bekliyor? Okuldan sonra nasıl bir süreç olacak? Atlas Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Eğitim Danışmanı Dr. Faruk Öndağ, 'Mesleğinin zirvesinde ve keyif alan insanlarla bir araya gelin. Sahadan bir insanla fikir alışverişinde bulunmak empati yeteneğinizi artıracak. O meslekle ilgili daha rahat hayal kurabilmenizi sağlayacak. Bunu öğrencilerime mutlaka öneriyorum. Tabii mesleğini severek yapan, sizi meslekten soğutmadan artı eksilerini masaya yatıracak birilerini bulmanız önemli. ' diyor.
EBEVEYN BASKISINA DİKKAT: YÖNLENDİRMEDEN DESTEKLEMEK ÖNEMLİ
Bazı durumlarda istemeden de olsa ailelerin yanlış tercihe doğru ittiğini kaydeden Dr. Faruk Öndağ, 'Anne babalar için evlatlar elbette ki çok kıymetli. En iyisi olsun istiyorlar. Çocuklarını çok iyi tanıdıklarını düşünüyorlar ve tecrübelerini yansıtmak istiyorlar. Gençlerin aynada göremediğini olgun insanlar tozlu tuğlada görür. Hayat tecrübesi çok önemli, evet ama şunu unutmamalıyız ki devir çok değişti. Anne babanın tecrübesi de şuanda mevcut şartlarda yetmiyor, bazen yönlendirmede eksik kalabiliyor. Doğru kaynaktan akıl almak lazım. Anne babalık gönül olayı ve içgüdüsel. Bu seçim öyle bir şey değil. Anne baba sahaya belli mesafede kontrollü bir şekilde durmalı ve bu işi bilen profesyonellerle çocuğunu buluşturmalı. Dünyadaki devinim çok hızlı ve bizim çocuklarımız başka bir dünyada yaşayacaklar. Ebeveynlere söylemek istediğim şu; seçenekler sunabilirsiniz ama karar gencin. ' diyor.
21. yüzyılda büyüklerimizin 'altın bilezik' olarak nitelendirdiği mesleklerin yanında bir sürü yeni meslek olduğunu belirten Dr. Faruk Öndağ, 24 tane tercih hakkının arasına istemedikleri hiçbir mesleği koymamaları gerektiği konusunda gençleri uyarıyor.
'Tek meslekle bile hayat geçmeyecek artık. Alanlarda yetkin olmak durumundasınız. Makul, mantıklı, içinize sinen bir yola çıkın. Bir tane hayatımız var, yedeğiniz yok. Kimseyi memnun etme gibi bir göreviniz yok. ' diyen Öndağ, meslek seçiminde ebeveyn tercihinden çok gencin kendi yetenek ve ilgi alanlarının esas alınmasını öneriyor.
YANLIŞ TERCİHTEN KORKMAYIN, ALTYAPINIZIN ÜZERİNE FARKLI RENKLER EKLEYEBİLİRSİNİZ
Herhangi bir sebeple istenmeyen bir mesleğin seçilmesi durumunda da hayatın sonu olmadığını, bunun da çözümünün farklı yetkinliklerle sağlandığını belirten Dr. Faruk Öndağ, bölümlerin üzerine farklı bir yetkinlik eklenmesinin daha farklı yollar açtığını anlatıyor. Öndağ, 'Örneğin istemeden de olsa psikoloji okudunuz, üzerine sanat tarihi eklerseniz, mühendislik okudunuz ama üzerine tasarım eklerseniz, iletişim eklerseniz bir fark yaratmış olursunuz. Yanlış tercih yaparsam ömür boyu mutsuz olurum diye düşünmeyin, lisansınızı yaptıktan sonra yüksek lisansta alternatifine bakabilirsiniz. Yan dal, çift anadal gibi çok fazla avantajınız var. 5 yıl sonra belki siz de değişeceksiniz. Sistem öyle bir noktaya gidiyor ki, siz her koşula adapte olabilme yeteneği geliştirirseniz istediğiniz alana kayabilirsiniz. Altyapının üzerine farklı renkler eklediğiniz için daha fazla aranan ve özel bir birey olabilirsiniz. Bu sizin avantajınıza dönüşecektir.' diyor.
SADECE İŞ BULMA KAYGISIYLA TERCİH YAPMAK SİZİ SIRADANLAŞTIRIR
'Hayatınız için önemli, yepyeni bir yola çıkıyorsunuz. Sadece iş bulabilir miyim olarak bakarsanız ve kendi yetkinliklerinizi göz ardı ederseniz, sürüye karışır ve kalabalık sürüde değersizleşirsiniz.' diyen Dr. Faruk Öndağ, üniversite kartviziti ile iş bulma devrinin sona erdiğinin altını çiziyor. 'Hiçbir devlette sen şunu okuyacaksın ben seni memur alacağım gibi bir şey yoktur. Burada yol belli. Belli eğitimi alacaksınız, kendinizi güzel yetiştireceksiniz, özellikleriniz olacak ve insanlar sizi kapacaklar. Hakkını vererek yaptığınızda karşılığını alacaksınız.' diyor.
ÜNİVERSİTEYİ DEĞİL 'MUTLU OLACAĞINIZ BÖLÜMÜ' SEÇİN
İsmi olan üniversiteleri tercih etmek için istemediği bölüme dâhil olan öğrencilerin hata yaptığını belirten Öndağ, '10 sene önce olsaydı iyi üniversitelerde belli meslekler vardı ve buralardan mezun olunca iş garantisi vardı. İşveren de belli üniversite mezunlarını tercih ediyordu. Şimdi durum böyle değil. Bu öğrenciler için çok büyük bir avantaja dönüştü. İşveren artık kişinin yetkinlerine, yeni mezun olsa bile nasıl bir fark yarattığına, kendisini nasıl geliştirdiğine bakıyor. Sırf ismi olan bir üniversitede, istemediğin bölüme yerleşmek, sadece mutsuzluk getiriyor."