Siyaset Felsefesi: Siyasi iktidarın oluşumunu, kaynağını kullanılış biçimini yaşanılan durumdan daha iyi bir durum olup olmadığını ele alan bilgi dalıdır.
SİYASET FELSEFESİNİN TEMEL KAVRAMLARI:
Birey: Toplumda yaşayan insanlardan her biri
Toplum: Bireylerden oluşan sosyal grup
İktidar: Yönetimi elinde bulundurma gücü
Devlet: Toplum yönetimi ile ilgili en geniş kurum
Yönetim: Devlet ve Toplumu yönetme
Meşruiyet: Hukuka, yasaya uygun olma
Egemenlik: Devletin iktidar gücünü kullanabilmesi
Hak: Bireyin yasaya uygun isteği
Hukuk: Toplumsal yaşamı düzenleyen yazılı kuralların bölümü
Yasa: Yaptırım gücüne sahip yazılı kurallar
Bürokrasi: Devlet işlerinin yürümesini sağlayan hiyerarşik biçiminde örgütlenmiş görev yapanlardan oluşan yapı.
Sivil Toplum: Toplum yönetiminde, iktidarın etki alanı dışında bulunan ve kendi dinamiğini oluşturarak varlığını sürdüren toplum olanı.
SİYASET FELSEFESİNİN SORULARI
• İktidarın kaynağını nereden alır?
• Meşrutiyetin ölçütü nedir?
• Egemenliğin kullanılış biçimleri nelerdir?
• Bireyin temel hakları nelerdir?
• Bürokrasinin işlevi ve geleceği nedir?
• Sivil toplum ne anlama gelir?
1. İktidar Kaynağını Nereden Alır?
a- İkidar, kaynağını toplumu içten ve dıştan gelebilecek tehliklere karşı koruma düşüncesinden alır.
(Korunma İhtiyacı)
İktidar, kaynağını toplumdaki egemen dinden alır.
(Dini misyon)
c- İktidar, kaynağını toplumdaki birlikde yaşama isteğinden alır. (Ortak irade)
2. Meşruiyetin Ölçütü Nedir?
a- Korunma İhtiyacı: Toplumun korunma ihtiyacının karşılanması iktidarın uygulamalarını meşru kılar.
b- Dini Misyon: İktidar uygulamalarını dini nisyonun yerine getirilmesi nedeniyle meşru kılar.
c- Sınıf Çıkarının Korunması: Sınıf çıkarının sağlanması uygulamayı meşru kılar.
d- Ortak İradenin Temsili: Ortak iradenin istediği durumları gerçekleştirmeyi, uygulamaları meşru kılan ölçü kabul eder.
3. Egemenliğin Kullanılış Biçimleri (Max Weber'in görüşü):
a- Geleneksel Egemenlik Biçimi: Geleneklere bağlı olarak yönetimde bulunanların kutsal olduğu inancı geleneksel egemenlik tarzınının meşruluğunu sağlar. Bu otorite tipinde yönetenlerin kim olacağı ve bunların yetkileri gelenekler tarafından belirlenir.
b- Karizmatik Egemenlik Biçimi: Hem yönetilen, hem de yöneten kendisinde doğa üstü özellikler olduğunu düşünür. Bu nedenle lider, toplum için her zaman doğruyu yapar, yanılmaz, Yönetilenlerin mutlak boyun eğmesi gerekir. Buna monarşik ve teokratik yönetimleri örnek verebiliriz.
c- Rasyonel-Yasal Egemenlik Biçimi: Demokraside meşru egemenlik biçimi, yasama yürütme, yargı yetkilerinin farklı güçlerde bulunması ile gerçekleşmektedir. Demokratik toplumları buna örnek verebiliriz.
II. Siyaset Felsefesinin İki Ana Problemi
Karmaşa-Düzen Ütopyadır.
