Günlük yaşamda ailemizle, dostlarımızla veya iş arkadaşlarımızla iletişim kurarken, niyetlerimiz kadar kullandığımız dil ve üslup da önemlidir. Kimi zaman çok iyi niyetle yaklaştığımız kişiler üzerinde bile, kullandığımız dil ve üslup nedeniyle kırıcı etkiler bırakmamız olasıdır. Bundan kaçınmak için, "ben dili" ve "sen dili" konusunda bilgili ve duyarlı davranmamız faydalı olacaktır. Sen dili, iletişim halinde bulunduğumuz kişilere karşı suçlayıcı ve yargılayıcı üslup kullanımına denir. Sen dili sürekli olarak suçlayıcı ve yargılayıcı bir dil kullanımıdır. Bu tür dil kullanımı, karşımızdaki insanlar tarafından olumsuz gördüğümüz davranış veya haller hakkında değil, doğrudan o kişinin kendisini hedef alıyormuşuz gibi algılanabilir. Sen dili kullanımı yoluyla sağlıklı bir iletişim ortamı oluşturmak zorlaşacaktır. Bu dil karşımızdaki insanların bizi doğru anlamasına engel olabileceği gibi, onlarda tepki göstermeye veya mücadeleci bir tavır içine girmeye yönelik bir davranış biçimine de yol açabilir.
SEN DİLİ NEDİR?
Sen dili, gündelik hayat içinde iletişim halinde bulunduğumuz kişilere karşı suçlayıcı ve yargılayıcı bir tavır içeren konuşmalardır. Bu tür dil kullanımı, ideal ve sağlıklı bir iletişim ortamı oluşmasına engel olur. Muhatabımızda olumsuz hisler ve düşünceler uyandırır. Bunun karşısında muhatabımız çoğu kez bizim anlatmak istediğimiz konuyu doğru anlayamayabilir. Kişisel bir saldırı ve mücadele ortamı varmış gibi algılayarak kendini savunmaya veya öç almaya yönelik bir tavır geliştirebilir. Buna karşılık, gündelik hayatta iletişim halinde olduğumuz kişilere karşı ben dili kullanımı ise daha anlaşılır, uzlaşmacı ve sağlıklı bir iletişim ortamının oluşmasına yardımcı olacaktır.
Ben dili, duygu ve düşüncelerimizi karşımızdaki insanlara daha doğru ve sağlıklı şekilde aktarmamızı sağlar. Ben dili kullanarak karşımızdakini yargılayıcı veya suçlayıcı bir tavır yerine, duygu ve düşüncelerimizi karşımızdaki kişiyi kırmadan aktarmayı sağlayan bir tavır takınabiliriz. Ben dili, iletişim halinde olduğumuz kişinin kalbine ve vicdanına seslenmemizi sağlar. Ben dili kullanılarak kurulan iletişimde, yaşadığımız durumu ve bu durumun bize neler hissettirdiğini ve neler düşündürdüğünü karşımızdaki insana aktarırken, onu suçlayıcı bir tondan uzak durmuş oluruz. Ben dili sayesinde karşımızdaki insan içinde bulunduğumuz durumu, duygularımızı ve düşüncelerimizi daha iyi anlar. Böylece ideal ve sağlıklı bir kişilerarası iletişim ortamı oluşur.
SEN DİLİ ÖZELLİKLERİ
İletişim halinde olduğumuz kişilerle aramızda sağlıklı bir anlama ve doğru bir iletişim ortamının kurulmasını engelleyen sen dili, belli başlı özelliklere sahiptir:
Ben dili kullanımı ise sen dilinin tüm bu özelliklerinin aksine, daha olumlu ve sağlıklı etkiler bırakacaktır.
SEN DİLİ ÖRNEKLERİ
Gündelik yaşamda olumsuz bir iletişim ortamı oluşmasına neden olabilen sen diline bazı örnekler:
Karşımızdaki kişide olumsuz etkiler bırakabilecek olan bu sen dili örneklerinin yerine, farklı cümleler kurarak ben dili kullanabiliriz: