Saltanatın kaldırılmasının nedenleri ve sonuçları - Saltanatın kaldırılasında etkili olan hususlar nelerdir?

Dünyanın en güçlü yönetimlerinden biri olan Osmanlı İmparatorluğu 1922 yılına kadar saltanat ile yönetilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu padişahının yönetiminde olan ve imparatorluğu yöneten kişinin yetkilerinin babadan oğula geçtiği bu sistemin kaldırılmasının nedenleri ve sonuçları ise merak edilmektedir. Kişiler saltanatın kaldırılması ile ilgili merak edilenleri sık sık araştırmaktadır. İşte, Saltanatın kaldırılmasının nedenleri ve sonuçları nelerdir? Saltanatın kaldırılasında etkili olan hususlar hakkında tüm bilinmesi gerekenler.

Saltanatın Kaldırılmasının Nedenleri

Saltanatın kaldırılmasının birden çok nedeni vardır. İşte maddeler halinde saltanatın kaldırılmasının nedenleri:

• Fransız İhtilali ile birlikte dünyanın genelinde ulusçuluk kavramı ortaya çıkmış ve milliyet akımı yaygınlaşmıştır. Farklı coğrafyalara ve uluslara hükmeden Osmanlı İmparatorluğu da bu akımdan en çok etkilenen imparatorluklardan biri olmuştur. Bu da saltanatın kaldırılmasının nedenlerinden biridir.
• Avrupa'da yaşanan demokrasi ve insan hakları alanındaki gelişmeler, babadan oğula geçen saltanat yönetiminin tartışılmasına ve modern devlet anlayışına zemin hazırlamıştır.
• Saltanat savunucuları, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu sırasında Kurtuluş Savaşı'na karşı olduğu için kuruluş le birlikte saltanatın da kaldırılmasına karar verilmiştir.

Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları

• Saltanat, yönetimde monarşiyi savunan bir yapıdır. Bu yüzden vatandaşın seçme ve seçilme hakkı olmaması yönetimde de demokrasinin olmadığının ispatıdır. 1922 yılında Saltanatın kaldırılmasının kabul edilmesi ile demokrasi kabul edilmiş, halk yönetimde söz sahibi olmaya hak kazanmıştır.
• Saltanat yönetiminde din ve devlet işleri birlikte yürütülmektedir. Saltanatın kaldırılması ile laiklik benimsenmiş, din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır.
• Kanun önünde yargılanma dil, din ve ırk ayırt etmeksizin toplumun her kesimindeki bireyler için eşit bir hale gelmiştir.
• Saltanatın kaldırılması ile cumhuriyetin ilanının zemini hazırlanmış. 11 ay sonra, 29 Ekim 1923 yılında demokratik rejime geçişi sağlayan cumhuriyet ilan edilmiştir.
• Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık yönetimi sona ermiş, son padişahı olan Vahdettin ülkeyi terk ederek İngiltere'ye kaçmıştır.
• Saltanatın kaldırılması ile yönetimden topluma pek çok alanda reformalar hayata geçirilmiştir.

Saltanatın Kaldırılmasından Sonra Neler Oldu?

Saltanatın kaldırılmasının ardından yönetim, hukuk ve toplum alanlarında değişimler yaşandı. Cumhuriyet ilan edilerek demokratik yönetime geçiş yapıldı. Din ve devler işleri birbirinden ayrıldı. Laik yönetim sistemi benimsendi. Saltanat sistemindeki yönetimin babadan oğula geçmesi son buldu. Halk seçme ve seçilme hakkında sahip olarak yönetimde söz hakkına sahip oldu. Kişiler hukuk önünde eşit yargılanma hakkına kavuştu.

Saltanatın Kaldırılmasını Kim Teklif Etti?

Saltanatın kaldırılması teklifini Türk siyasetçi ve hekim olan Rıza Nur teklif etmiştir. Güçsüzleşen ve yabancı devletlerin himayesinde olan Osmanlı İmparatorluğu'nun özgürlüğüne kavuşması için Saltanatın kaldırılması ilk olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 1 Kasım 1922 yılında 308 numaralı kararnamesinde kabul edilmiştir. Bu kararnamede "Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, hukuku hâkimiyet ve hükümraninin mümessili hakikisi olduğuna dair" ifadelerinin yer aldığı kararname, Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları tarafından da kabul edilmiştir. Kararnamenin ardından 10 Kasım 1922 yılında saltanat kaldırılmış ve demokratik rejime geçilmiştir. Saltanatın kaldırılmasının ardından 11 ay sonrasında da Cumhuriyet ilan edilmiştir.