Maddenin en küçük yapı taşı olan atomların bir araya gelerek oluşturdukları kimyasal bağların adına element deniyor. Yapılan son çalışmalara göre doğada toplamda 118 adet element bulunduğu biliniyor. Doğada bulunan elementlerin hepsi bulundurdukları proton sayılarını temsilen bir atom numarasına ve bir de simgeye sahip oluyor.
N HANGİ ELEMENT?
Periyodik tabloyla tanışanlar, periyodik tabloda bulunan elementlerin simgelerle ifade edildiğini biliyor. Elementlerin simgelerini merak edenlerin sıkça sorduğu sorduğu sorulardan biri "N simgesi hangi elementin sembolüdür?" sorusu oluyor. N simgesi, periyodik tabloda bulunan Nitrojen ya da Azot isimli elementin simgesidir. Azot elementinin N harfiyle ifade edilmesinin sebebi "Nitrogène" kelimesinin baş harfinin N olmasıdır.
AZOT ELEMENTİ ÖZELLİKLERİ NEDİR?
- Periyodik tabloda elementler metal, ametal ve soygaz gibi gruplara ayrıştırılır. Azot ya dfa Nitrojen periyodik tablonun ametal grubunda bulunan elementlerdendir.
- Büyük N harfiyle gösterilen azot elementinin atom numarası 7'dir.
- Evrendeki gök cisimlerinin etrafını saran gaz duvarına atmosfer dendiğini biliyoruz. Dünyanın atmosferinde %78 oranında bulunan azot elementi bir gazdır.
- Azot elementinin rengi, kokusu, tadı bulunmaz.
- Tüm canlı dokularında bulunduğu bilinen azot elementi bir atıl gazdır. Yani bu demek oluyor ki azot herhangi bir durum altında kimyasal reaksiyona girmeyen gazlardan biridir.
- Azot elementi, 1772 yılında Daniel Rutherford tarafından bulunmuştur.
- İki ya da daha fazla azot elementi bir araya gelerek bazı bileşikler oluştururç Bilinen en yaygın azot bileşikleri arasında amino asit, amonyak, nitrik asit, ve siyanür vardır.
- Pratik yaşamda karşımıza en çok çıkan elementlerin başında gelen azot elementi/bileşikleri sodyum veya potasyum nitrat yapımında ve yine aynı dönemlerde barut yapımında kullanıldı. Günümüzde hala geniş bir kullanım yelpazesine sahip olan azotun gübre yapımında kullanıldığı ve kimyasal hammadde olarak da önemli bir yere sahip olduğunu söylenebilir.
- Azotun çok yaygın olarak bulunduğun alanlardan biri de hayvan dışkılarıdır. Hayvan dışkılarındaki ürede ve ürik asitte büyük oranda azot bulunur.
- Dünyanın atmosferinde bulunan azotun uzayda da var olduğu biliniyor. David Knauth ve çeşitli bilim insanlarının yaptığı çalışmalar Satürn gezegeninin Ay'ı olarak bilinen Titan'ın atmosferinde ve yıldızlar arasında da azot bulunduğunu kanıtlamıştır.
- Azot ve doğalgaz bir araya getirilerek amonyağa dönüştürülebiliyor. Amonyak, bugün gübre yapımında ya da patlayıcı yapımında kullanılan temel maddelerden biridir.
- Azot doğada sıvı ve gaz halde bulunabilir. Sıvı olarak bulunan azot ısıtılıp buharlaştırılarak gaz haline getirilir.
- Azotun sıvı hali dondurucu özelliğe sahiptir.
- Sıvı azot canlı dokuların dondurularak korunmasını sağlar. Örneğin üreme hücreleri olan sperm ve yumurtaların ya da diğer biyolojik maddelerin dondurularak korunması azotla mümkündür.
- Bilimsel çalışmaların temelini oluşturan deneylerde de azot kullanılır.
- Dermatolojik tedavilerde ( siğil ya da kanser şüphesi taşıyan yaralarda) azot kullanılır.
- Otomotiv ve uçak sanayinde çok büyük bir rolü olan azot araba ve uçak lastiklerinin şişirilmesinde de başvurulan bir kimyasal elementtir.
N PERİYODİK TABLODA NEREDE BULUNUR?
Periyodik tabloda sınıflandırma grup, periyot ve blok başlıkları altında yapılır. Periyodik tablonun dikey sütunları "grup", yatay satırları "periyot", değerlik orbitaller ise "blok" olarak adlandırılır.
N (Azot ya da Nitrojen) elementi periyodik tabloda 15. grupta, 2. periyotta ve p bloğunda yer alır.
