Monografi nedir sorusu hakkında alınacak tüm cevaplar; özellikle edebiyat alanında çeşitli alt başlıklar altında incelenmesi gereken konuların detaylandırılması bakımından önem taşımaktadır. Bu durum ise, monografi örnekleri ile birlikte ve hatta, edebiyatta monografi örnekleri ile birlikte kolaylıkla anlaşılabilmektedir.
Monografi ya da diğer ismiyle ''tek yazı''; ünlü bir kişinin yaşamını, karakterini, başardığı işleri ve ürettiği eserleri detaylarıyla inceleyen ya da bilimsel bir perspektif ile detay bir konu ya da probleme ithafen ele alınan inceleme yazısına denmektedir. Herhangi birinin hayatının başka kişilerce sahiplenilmesinde bir problem görülmeyen, özel yanlarını, bir sanat perspektifini, bir eserin ya da ürünün sadece bir tarafını açıklayan ve inceleyen yazılara da ayrıca monografi ismi verilmektedir.
Türkçe dili içerisine monographie kelimesinden geçmiş olan monografi; bilimsel mecralarda ve bu yöndeki çevrelerde daha özel konu, problem yahut birey adına yazılmakta olan ve de yalnız başına bir bütünü oluşturmakta olan kitaplara denmektedir. Bahsi geçen detaylar ile ünlü bir kişiliğin muvaffakiyetlerini, karakterini ve yaşamını detayları ile konu alan inceleme yazılarına tek yazı ya da diğer ismi ile monografi ifadesi verilmektedir. 
Türk dili içerik ve kelime çeşitliliği bakımından oldukça zengindir. Bu sebeple anlamı bilinen kelimelerin yanı sıra anlamı bilinmeyen çok sayıda kelime Türkçe içerisinde varlığını korumaktadır. Monografi kelimesi de hem anlam bakımından hem de özellikleri bakımından çok az bilinmektedir. İşte monografinin özellikleri;
Monografi içerisine herhangi bir eser, olay, yazar, bilimsel bir detaya ait olan problem, tarihi bir konu, nadide bir bakış açısı ile ele alınabileceği gibi, bir konu üzerinde detay şekilde bir araştırma da yapılabilir.
Monografi içerisinde eser ya da birey bir bütün olarak araştırılarak incelenir.
Monografiler olgu ve olayların tümünü var olduğu şekli ile anlamlandırmaya fayda sağlayan çalışmalar bütünüdür.
Monografi araştırmalarında en sık denk gelinen örnekler; olay monografileri ve değişim monografileridir.
Monografi örnekleri ise, monografi özellikleri ile daha detaylı ve sağlıklı bir şekilde anlaşılabilmektedir. Monografi örnekleri ise şu şekilde örneklendirilebilir;
Oğuz Atay - Bir Bilim Adamının Romanı
Nezihe Araz - Dertli Dolap Yunus Emre
Fuat Köprülü - Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar
M. Nihat Özen - Türkçede Roman
Pertev Naili Boratav - Köroğlu Destanı
Tahir Alangu - Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı
