Canlıların yaşamını sürdürebilmesi için hücrelerindeki organizasyon büyük bir önem taşır. Hücre içi düzenin korunmasında, zararlı maddelerin ve atıkların yok edilmesinde görev alan lizozom, bu süreçte başrolü oynar. Ancak, lizozom bitki ve hayvan hücresinde bulunur mu sorusu genelde kafa karıştırabilir.
Lizozomlar, zarla çevrili küçük keseciklerdir ve hücre içindeki organik maddeleri sindirmekle görevlidir. Bu organelin temel görevleri şunlardır:
Lizozomların içerisindeki sindirim enzimleri oldukça güçlüdür ve hücreye zarar vermemesi için bu enzimler bir zar içerisinde izole edilmiştir.
Lizozomlar, ökaryotik hücrelerde bulunur. Ökaryotik hücreler, bitki, hayvan, mantar ve protistleri içeren geniş bir grup hücredir. Ancak lizozomların varlığı ve işlevleri hücre türüne göre değişiklik gösterebilir.
Hayvan Hücreleri:
Lizozomlar hayvan hücrelerinde belirgin bir şekilde bulunur ve aktif olarak çalışır. Hayvan hücrelerinin atık maddeleri parçalamak ve hücre içi düzeni sağlamak için lizozomlara büyük ölçüde ihtiyacı vardır.
Bitki Hücreleri:
Bitki hücrelerinde lizozomlar, hayvan hücrelerindeki kadar belirgin değildir. Bunun yerine bitki hücrelerinde vakuoller lizozom benzeri bir görev üstlenir. Vakuoller, hücrede sindirim işlevi görmenin yanı sıra su ve besin depolar.
Diğer Ökaryotik Hücreler:
Lizozomlar, mantar ve protist hücrelerinde de bulunur. Ancak, her hücre türünde farklılık gösterebilecek şekilde işlev görür.
Bitki ve hayvan hücreleri arasındaki temel fark, lizozomların varlığıdır:
Hayvan Hücreleri:
Lizozomlar bağımsız bir organel olarak yer alır ve hücre sindiriminin büyük bir kısmını gerçekleştirir.
Bitki Hücreleri:
Bitki hücrelerinde genellikle merkezi vakuol bu işlevi üstlenir. Lizozomlara eşdeğer bazı enzimler vakuollerde bulunur. Bu nedenle bitki hücrelerinde lizozomlar nadiren bağımsız bir organel olarak görülür.