Klasik koşullanma nedir sorusu genellikle eğitim psikolojisinde işlenen bir konudur. Klasik koşullanma denildiğinde herkesin aklına Pavlov gelir. Söz konusu bilim insanı, bu konuda çok önemli çalışmalar ortaya koymuştur. Klasik koşullanma örnekleri¸ Pavlov klasik koşullanma ilkeleri konunun ayrıntılı şekilde anlaşılmasını sağlayacaktır. Klasik ve edimsel koşullanma farkları ve konunun detayları yazımızın devamında.
Klasik koşullanma en basit tanımı ile bir öğrenme teorisidir. Doğal yollardan ortaya çıkan uyaran, doğal bir tepki doğmasını sağlar. Konu ile ilgili en önemli çalışmayı Rus bilim insanı Ivan Pavlov yapmıştır.
Pavlov, alanında çok iyi bir psikologdur. Söz konusu bilim adamı yaptığı çalışma ile kişinin fiziksel ve ruhsal durumunun birbiri ile bağlantısını da ortaya koymuştur. Klasik koşullanma, Pavlov'un köpeklerin salyaları üzerinde yaptığı çalışma ile ortaya çıkmıştır. Pavlov ilk etapta düzenli aralıklarla köpeğe yiyecek vermiştir. Köpekler fiziksel özellikleri gereği yiyeceği gördüğü zaman salya salgılarlar. Belli bir süre sonra Pavlov köpeğin yanına elinde yiyecek olmadan girmiş ve köpekte yine salya salgılanmıştır. Bu durumdan hareketle Pavlov, köpeğin yiyeceğe odaklandığını savunmuştur. Bu da zaman içerisinde psikiyatri alanında "klasik koşullanma" olarak adlandırılmıştır.
Pavlov, yaptığı deneyleri farklı yöntemler uygulayarak da yapmıştır. Bu kapsamda yapılan deneyler ışık ve zil ile de yapılmıştır. Yani Pavlov, köpeğine ışık ile birlikte yemek vermiş, belli bir süre sonra köpeğin sadece ışığa tepki verdiğini tespit etmiştir.
Aynı deney zil ile de yapılmıştır. Pavlov köpeğe yiyecek verirken zil çalmıştır. Zaman içerisinde köpeğin sadece zil sesine tepki göstererek salya salgıladığı görülmüştür. Tüm bu deneyler, Pavlov'un klasik koşullanma ilkesi kapsamında incelenir.
Psikoloji biliminin ilgi alanları arasında klasik koşullanmanın yanı sıra edimsel koşullanma da vardır. Klasik koşullanmanın ne olduğu ve köpeğin ne tür tepkilerinin bu kapsamda değerlendirildiğini yukarıdaki başlıklarımızda anlattık. Klasik koşullanmada köpeğin yiyeceği alması için herhangi bir gayret sarf etmesine gerek yoktur. Yani zil ya da ışık gördüğü anda köpek salgısı gelecek ve olmayan bir şeye varmış gibi tepki verilecektir. Edimsel koşullanmada ise köpeğin yiyeceğe kavuşması için bir şey yapması gerekir. Bu bir nevi ödüllendirme olarak da adlandırılır.
Pavlov, yaptığı deney ile psikoloji bilimine çok önemli katkılar sağlamıştır. Bu deney ve sonuçları günümüz eğitim kurumlarında öğrencilere anlatılmaktadır. Önümüzdeki süreçte de bu deneyden yola çıkılarak yeni keşiflerin yapılacağı tahmin edilmektedir.