Ülkemizde sıkça rastlanan bir sürüngen olan kertenkeleler minyatür birer timsahı andıran görüntüleri ve hızlı hareket etmeleri ile ünlüdürler. Kimi insanları korkutsa da her canlı gibi doğanın dengesinde önemli bir rolü olan bu canlı türüyle ilgili en çok merak edilen kertenkele ısırır mı ve kertenkele ısırırsa ne olur, insana zarar verir mi sorularını bu ilginç canlıları anlamak isteyenler için yanıtladık.
Bilimsel adı "Lacertilia" olan kertenkele bir diğer ismiyle "keler" derisinin üzerinde pullar bulunan sürüngenlerdir. Kertenkeleler Antarktika kıtası dışında dünyanın her yerinde yaşarlar. Ormanlar, çöller, dağlar ve hatta şehirler kertenkelelerin yaşam alanları arasında yer alır. Bu sürüngenler yaşam alanlarının gerektirdiği özelliklere adapte olma konusunda son derece başarılıdırlar. Örneğin, sıcak ve kuru çöl bölgelerinde yaşayan kertenkeleler, su kaybını en aza indirmek için vücutlarını adapte ederken ormanlarda yaşayanlar ise nemli ve gölgeli alanlara uyum sağlamışladır.
Ülkemizde hemen her bölgede kertenkelelerin farklı türlerine rastlamak mümkündür.
Dünya genelinde 6 bin tür kertenkele bulunduğu bilinmektedir. Bu türler boyutları, renkleri, özellikleri ve davranışları açısından büyük bir çeşitlilik gösterirler. En bilinen kertenkele türlerinden bazıları bukalemunlar, geckolar ve iguanalardır. Her türün kendine has özellikleri bulunur. Bazıları renk değiştirme yeteneği ile ünlüyken bazıları ise savunma mekanizması olarak kuyruklarını bırakabilir, bazıları ise suyun üzerinde yürüyebilir.
Türkiye'de yaygın olarak rastlanan kertenkele türleri;
Süleymancık: Ev kertenkelesi de denilen bu sürüngen küçük ve uzun kuyrukludur. Beslenebilmek adına böcek avlayan Süleymancık kertenkelesi zehirli değildir. Ele alınsa bile saldırgan davranmaz, ısırmaz. Ürkek canlılar oldukları için sürekli kaçma eğilimindedirler.
Kara Keler: Anadolu'da çok yaygın olan Kara Keler iri bir vücuda ve siyah renkli bir deriye sahiptir. Kara Keler korkutulduğunda ya da saldırıya uğradığında ısırır. Bu tür zehirli olmamakla birlikte güçlü çenesi nedeniyle ısırdığında kurbanına ciddi zararlar verebilir.
Yeşil Keler: Ülkemizde yaşam alanı bulan bu tür, yeşil renkli ve zehirlidir. Zehri insan için öldürücü olmasa da alerjiye ya da enfeksiyona neden olabilir. Bu nedenle Yeşil Keler'den uzak durmak akıllıca olacaktır.
Dünyada bulunan diğer kertenkele türlerinden en çok bilineni ejderdir. Dev kertenkele olarak bilinen ejderler, Afrika'da yaygındır ve zehirlidirler. Ejderlerin zehri insanlar için öldürücü olabilir. Ülkemizde ejderler yaşam alanı bulamamaktadır.
Diğer kertenkele türleri;
Genellikle kertenkeleler insanlara karşı saldırgan değildir ve ısırma eğiliminde olmazlar. Ancak özellikle büyük türleri kendilerini tehdit altında hissederlerse savunma amacıyla ısırabilirler. Kertenkele eğer zehirli ise insana ciddi zarar verebilir ve ölümcül sonuçlara sebep olabilir. Ayrıca kertenkelelerin çeneleri çok güçlü olduğundan büyükleri ısırdığında insanları yaralayabilir.
Kertenkele ısırığı sterilize edilerek yıkanmalı. Bu enfeksiyonu engellemek için uygun bir yöntemdir. Daha sonra temiz bir bandajla yara sarılmalı. Isırılanda ateş ve ağrı varsa, şişlik ve akıntı olduysa ya da herhangi bir enfeksiyon belirtisi izleniyorsa acilen tıbbi yardım alınmalı.
