Okul öncesi eğitim çocukların kişisel gelişim ve becerilerine katkı sağlayan aynı zamanda onları okul çağına hazırlayan uygulamalardan birisidir. 0-72 ay dönemleri arasında çocukların dil, motor becerileri ve yeteneklerini geliştirmeleri adına aldıkları eğitimde yani okul öncesi eğitim programlarında en önem verilen konulardan birisi kazanım ve göstergelerdir. Okul öncesi kazanım ve göstergeler nelerdir? İşte ayrıntılı bilgiler...
Okul öncesi eğitimde önemli bir yere sahip olan kazanım ve göstergeler çocukların sosyal ve duygusal gelişim, dil, motor ve öz bakım becerilerini geliştirmeyi hedef alan bir uygulamadır. Uzman öğretmenler ve eğitmenler tarafından çocuklara verilen bu uygulama yine uzman öğretmenler tarafından gözlemlenip değerlendirilir. Okul öncesi kazanım ve göstergeler temel 5 kola ayrılır;
1-Motor Gelişim: Çocuğun doğduğu andan itibaren 7 yaşına kadar edindiği koşma, zıplama, tutma, sıçrama, topa vurma, yuvarlanma, kalem ya da başka bir nesneyi tutma gibi beceriler kazandığı dönemdir. Motor gelişimi kazanımlar;
K1. Yer değiştirme hareketi yapar.
K2. Denge hareketleri yapar.
K3. Küçük kas kullanımı gerektiren hareketler yapar.
K4. Nesne kontrolü gerektiren hareketler yapar.
K5. Müzik ve ritim eşliğinde hareket eder.
2-Bilişsel Gelişim: Okul öncesi dönemde çocukların düşünce süreçleri, hafıza kapasitesi ve problem çözme becerileri gibi birçok alanı kapsayan sürece bilişsel gelişim ismi verilir. Bu dönem çocukların olay, durum ve çevresini algılayabilme becerilerinin geliştiği dönemdir. Bilişsel gelişimi kazanımları;
K1. Nesne, durum ve olaya dikkatini verir.
K2. Nesne, durum ve olayla ilgili tahminde bulunur.
K3. Algıladıklarını hatırlar.
K4. Nesneleri sayar.
K5. Nesne veya varlıkları gözlemler.
K6. Nesne veya varlıkları özelliklerine göre eşleştirir.
K7. Nesne veya varlıkları özelliklerine göre gruplar.
K8. Nesne veya varlıkları özelliklerine göre karşılaştırır.
K9. Nesne ya da varlıkları özelliklerine göre sıralar.
K10. Mekanda konumla ilgili yönergeleri uygular.
K11. Nesneleri ölçer.
K12. Geometrik şekilleri tanır.
K13. Günlük yaşamda kullanılan sembolleri tanır.
K14. Nesnelerle örüntü oluşturur.
K15. Parça bütün ilişkisini kavrar.
K16. Nesneleri kullanarak basit toplama ve çıkarma işlemi yapar.
K17. Neden sonuç ilişkisi kurar.
K18. Zamanla ilgili kavramları açıklar.
K19. Problem durumlarında çözüm üretir.
K20. Nesne grafiği hazırlar.
K21. Atatürk'ü tanır.
K22. Atatürk'ün Türk toplumu için önemini açıklar.
3-Dil Gelişimi: Çocukların doğduğu andan itibaren başlayan sesleri tanıma ile çıkarma, kelimeleri, sayıları ve sembolleri tanıması, hafızasında saklanması ve bunlarla ilaveten dili düzgün bir biçimde kullanma becerilerini geliştirdiği döneme dil gelişimi denir. Dil gelişimi kazanımları;
K1. Sesleri ayırt eder.
K2.Sesini uygun kullanır.
K3. Söz dizimi kurallarına uygun cümle kurar.
K4. Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır.
K5. Dili iletişim amacıyla kullanır.
K6. Sözcük dağarcığını geliştirir.
K7. Dinlediklerinin ya da izlediklerinin anlamını kavrar.
K8. Dinlediklerini ya da izlediklerini çeşitli yollarla ifade eder.
K9.Ses bilgisi farkındalığı gösterir.
K10. Görsel materyalleri okur.
K11. Yazı farkındalığı gösterir.
K12. Okuma farkındalığı gösterir.
4-Sosyal ve Duygusal Gelişim: Çocukların duygularını anlama, ifade etme, deneyimleme ve kontrol etme becerilerinin geliştiği aynı zamanda diğer insanlarla anlamlı ilişkiler geliştirebilme, kendini tanıyabilme ve karar verebilme becerilerini geliştirdiği döneme sosyal-duygusal gelişim dönemi denir. Sosyal ve duygusal gelişim kazanımları;
K1. Kendisine ait özellikleri bilir ve tanıtır.
K2. Ailesi ile ilgili özellikleri bilir ve tanıtır.
K3. Kendini yaratıcı yollarla ifade eder.
K4. Bir olay ya da durumla ilgili başkalarının duygularını açıklar.
K5. Bir durum ya da olayla ilgili olumsuz duygularını uygun şekilde gösterir.
K6. Kendisinin ve başkalarının haklarını korur.
K7. Bir işi ya da görevi başarmak için kendini motive eder.
K8. Farklılıklara saygı gösterir.
K9. Farklı kültürel özellikleri açıklar.
K10. Sorumluluklarını yerine getirir.
K11. Atatürk ile ilgili etkinliklerde sorumluluk alır.
K12. Değişik mekanlardaki kurallara uyar.
K13. Estetik değerleri korur.
K14. Sanat eserlerinin değerini fark eder.
K15. Kendine güvenir.
K16. Toplumsal yaşamda insanların farklı rol ve görevleri olduğunu açıklar.
K17. Başkalarıyla sorunlarının çözer.
5-Öz Bakım Gelişimi: Çocukların okul çağına kadar edindiği beslenme, giyinme, temizlik ve bakım becerilerinin geliştiği dönemdir. Öz bakım gelişimi bir çocuğun bağımsızlaşmasının ilk adımlarından birisidir. Öz bakım gelişimi kazanımları;
K1. Bedeniyle ilgilidir temizlik kurallarını uygular.
K2. Giyinme ile ilgili işleri yapar.
K3. Yaşam alanındaki gerekli düzen kurallarına uyar.
K4. Dengeli ve yeterli beslenir.
K5. Dinlenmenin önemini bilir ve açıklar.
K6. Günlük yaşam becerileri için gerekli araç ve gereçleri kullanır.
K7. Kendini kazalardan ve tehlikelerden korur.
K8. Sağlığı ile ilgili önlemler alır.
Çocuk Gelişimi Kazanım Ve Göstergeler Örnekleri
Kazanım: Algıladıklarını hatırlar.
Gösterge: Öğrendiği nesne, durum veya olayı bir süre sonra yineler.
Kazanım: Denge hareketleri yapar.
Gösterge: Tek ayak üzerinde durur ve ya tek ayak üzerinde sıçrar.
Kazanım: Kelime dağarcığını geliştirir.
Gösterge: Öğrendiği kelimelerine anlamlarına göre ve uygun kullanır.
Kazanım: Ailesi ile ilgili özellikleri bilir.
Gösterge: Anne ve babanın isimlerini, mesleklerini söyler.
Kazanım: Yaşam alanlarında gerekli düzenlemeler yapar.
Gösterge: Ev veya okuldaki eşyaları temiz ve özenli kullanır.