Hüsnü Talil Nedir? Türk Edebiyatındaki En Güzel Hüsni Talil Örnekleri

Birçok edebi eserde anlatılan olay ya da durumların mutlaka gerçek bir nedeni vardır. Fakat sanatçı anlatımı güzelleştirmek için olayı başka bir nedene bağlayarak anlatır. İşte burada yazar bağladığı durum hayal ürünü olsa da anlamı o kadar etkileyici kılmıştır ki bunu okuyucu anlayamaz. Aksi halde sanatın güzel yanı eksik olacağını söyleyebiliriz. İşte bu durum hüsnü talil sanatını ortaya çıkarmıştır. Hüsnü talil sanatını başta divan şiiri geleneğinde olmak üzere birçok şiir geleneğinde kullanılmıştır. Hüsnü talil örneklerine aşağıda yer alan konu başlıkları altında yer verdik.

Hüsnü Talil Nedir?

Edebi eserlerde herhangi bir olayı veya durumu, asıl bilinen sebebinden başka daha güzel, etkileyici ve ilgi çekici bir sebebe bağlama sanatına hüsnü talil denir. Yazarlar eserlerinde hüsnü talil sanatını anlatımı daha etkili ve güzel kılmak için kullanmaktadır. Sözlükte "güzel sebep gösterme" anlamına gelmektedir.

Hüsnü talil olayların gerçek sebebini görmezlikten gelir ve övgü veya yergide bir şeyi olduğundan daha güzel ya da daha kötü gösterip okuyucuda farklı imajlar uyandırmak için yapılır. Bu arada ister nazım ister nesir olsun bir eserde kullanılan edebî sanatların doğrudan veya dolaylı olarak hüsnü talille bir ilişkisi vardır. Bu nedenle edebiyatın baştan sona hüsnü talilden ibaret olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Hüsnü Talil Örnekleri

"Sen gittin yaslara büründü cihan

Soluyor dallarda gül dertli dertli"

• Şair bu cümlede, "akşamın gelişini" ve "gülün solmasını" ele almış ve bunu "sevgilinin gidişine" bağlamıştır. Böylece gerçek neden yerine etkileyici bir neden bulmuştur.

Güzel şeyler düşünelim diye

Yemyeşil oluvermiş ağaçlar"

• Şaire göre ağaçların yemyeşil olma nedeni insanların mutlu olması içindir. Bu ağaçların yeşil olmasının gerçek nedeni değildir aslında. Şair gerçek nedeninin dışında daha güzel ve etkileyici bir neden bulduğunu söyleyebiliriz.

Yeni bir ülkede yem vermek için atlarına

Nice bin atlı kapılmıştı fetih rüzgârına"

• Akıncıların yeni ülkeler fethetme isteklerine değinilmiş ve neden olarak da şair atlarına yeni bir ülkede yem vermek isteyişlerini söylemiş. Fakat fetihlerin asıl amacı toprak kazanmak olduğu için etkileyici bir nedene başvurulmuştur.

"Sen yoksun hiçbir şey yok

Güneşin rengi

Ağustos yıldızlarının sıcaklığı

Karanfil kokusu"

• Şair, karanfil kokusunun ağustos yıldızlarının sıcaklığının, güneşin renginin olmayışını gerçekçi bir nedene bağlamamış. Sevdiğinin yok oluşuna bağladığı için hüsnü talil yapmıştır.