Vücudun mevcut iç denge anlamındaki homeostasisini koruyan, hormon kontrollerini sağlayan ve duyusal davranışların kontrol edilmesine yardımcı olan beyin kısmına hipotalamus denilmektedir. Hipotalamus insanlar tarafından duyulmuş olsa da, hipotalamus nedir, ne işe yarar ve ne üretir sorularının cevapları pek de fazla bilinmemektedir. Bu yapının konumlanmış olduğu bölge ise küçücük bir çekirdekten oluşmaktadır. Tüm canlı memelilerde bulunan hipotalamus, mevcut boyutundan oldukça fazla görevlere ve özelliklere sahiptir. Hipotalamus isimli bu yapı beynin mevcut ağırlığının 1/300 oranına tekabül etmektedir.
Vücudu mümkün olduğunca homeostazda tutmaya çalışmak, hipotalamusun temel amacıdır. Homeostaz ise sağlıklı ve dengeli bir beden durumunu tanımlamaktadır. Hipotalamus, vücutta bulunan yağ, protein ve karbonhidrat metabolizmasını ayarlamaktadır ve bu üçlünün dengede durmasını da sağlamakla görevlidir. Canlıların duygularının fiziksel temelleri de hipotalamus tarafından oluşturulmaktadır.
Hipotalamus, diensefalonun temelidir ve beslenme, üreme, zamanlama ve sıcaklığı düzenleme gibi önemli işlevler için tamamen bir kontrol organı durumundadır. Otonom sinir sistemi içerisinde üst düzey bir sinir merkezidir ve beynin diğer bölümlerine gidip gelen yollar için anahtarlama durakları görevi gören sinir hücresi kümelerinden oluşmaktadır. Çok sayıda otonom faaliyetin ve genel duyuların düzenleyici konumu olan hipotalamus, merkezi sinir sisteminin yüksek merkezlerinden bilgi alan bir köprü olarak adlandırılabilir.