Osmanlı Devleti'nde yalnızca hükümdarların uyguladığı bazı gelenekler bulunur. Bunlardan birisi de hilat giydirmektir. Bu gelenek hükümdarlar tarafından her zaman uygulanmasa da tarih kitaplarına yer edinecek kadar önemli bir uygulamadır. Hilat hakkında yanıtı bu kelimeyi ilk defa duyanların ve hilat giydirme uygulamasını merak edenlerin araştırdığı sorular bulunur. Bu sorulardan olan "Hilat nedir? Hükümdarlık alameti olarak hilat giymek ne demek?" gibi sorularının cevaplarını sizler için bu yazımızda derledik.
Hilat Nedir?
Tarihimizde sıkça karşılaştığımız bir kelime olan hilatın kelimesini kökeni Arapçadır ve kelimenin kök hali "hal" kelimesidir. Türk Dil Kurumu'na göre hilat kelimesinin anlamı şu şekilde karşımıza çıkar; "Osmanlı döneminde, padişahların, gönül almak veya ödüllendirmek amacıyla bir kimseye giydirdikleri, çok değerli bir kumaştan ya da kürkten yapılmış olan kaftan". Hilatlar genellikle oldukça süslü ve dönemin pahalı kumaşlarından yapılırdı. Hilatların üzerinde ise genellikle padişahların ismi ve kullandığı unvan yazardı. Bu sebeple hilatı giyen kişi gururlanır ve padişah tarafından onurlandırdı.
Hükümdarlık Alameti Olarak Hilat Giymek Ne Demek?
Hilat giydirme geleneği Osmanlının önemli geleneklerinden birisidir. Padişah kendisini mutlu eden, güzel işler yapan kişileri ödüllendirmek istediğinde ya da kırdığı bir kişinin gönlünü almak istediğinde ona hediye olarak bir kaftan gönderir. Bu kişiyi yücelterek ona değer verdiğini gösterir. Hilat giydirmek bir hükümdarlık alametidir. Çünkü hükümdardan başka birisi altında bulunan kişiye hilat giydiremez.
Hilat giydirmek yalnızca bir kişiyi ödüllendirmek için kullanılmaz, cezalandırmak için de kullanılabilir. Osmanlı devletinde hakkında idam kararı alınmış divan üyelerine siyah hilat giydirilmekte idi. Bu olay Osmanlı devleti için siyah hilat giymek ölüm anlamına geldiğinin bir göstergesidir.
