Akademik hayata atılıp üniversite içinde çalışma ve eğitimini bir üst seviyeye geçirmek isteyen lisans mezunları, bu yolda ilk olarak yüksek lisans adımını atmalıdırlar. Bazı öğrenciler kendi bölümlerine ait alanlarda akademik çalışma yapmak isterken bazıları ise farklı alanlarda yüksek lisans yapmak istemektedir. Peki, alan dışı yüksek lisans yapılır mı? Bu sorunu yanıtını birçok lisans mezunu merak etmektedir. Şimdi, hep birlikte hangi bölümüm hangi alanda yüksek lisans yapabildiği hakkında ayrıntıları inceleyeceğiz. İşte ayrıntılı bilgiler...
Bireyin mevcut mezun olduğu bölümün dışında, ilgi duyduğu alanda yaptığı akademik çalışmaya alan dışı yüksek lisans denir. Örneğin sosyoloji bölümünden mezun olan bir kişi, halkla ilişkiler alanında yüksek lisans yapıyor olabilir. Burada önemli olan nokta, yüksek lisans yapılmak istenen bölümün ya da alanın bağlı olduğu üniversitenin alan dışı yüksek lisans başvurularını kabul edip etmemesidir.
Her üniversitenin her bölümü alan dışından yüksek lisans adayı kabul etmeyeceği için, istenilen bölümün yüksek lisans öğrencisi olabilmenin hangi üniversitede hangi şartlara tabi tutulduğunu öğrenmek gerekmektedir.
Yüksek lisans kabulü için fakültelerin kendilerine ait kriterleri ve prosedürleri vardır. Bu tüm ülke genelindeki üniversitelerde geçerli bir durumdur, ayrıca devlet ve özel üniversitelerinde yüksek lisans konusunda alan ve bölüm uyumları konusunda farklılıklar vardır. Örneğin, Psikoloji alanında devlet üniversitesinde yüksek lisans için sadece Psikoloji bölümü mezunları kabul edilmektedir ama özel üniversiteler de hem psikoloji hem de PDR bölümü mezunları kabul edilmektedir.
Ayrıca yüksek lisansın tezli ya da tezsiz olması da, alan bölüm kıstaslarına etki eden faktörler arasında yer almaktadır. Tıpkı Psikoloji bölümünde olduğu gibi pek çok bölümde yüksek lisans alanları sadece kendi alanı mezunlarını kabul etmektedir. Ancak bazı alan dışı yüksek lisans yapılan bölümlerde hayli mevcuttur, bu alanları şöyle sıralayabiliriz;