Hacı Bektaş-ı Veli kimdir diyenler için o, Bektaşîlik tarikatının kurucusudur. Hacı Bektaş-ı Veli eserleri arasında tefsirler vardır. Kendisini takip edenler için Hacı Bektaş-ı Veli hayatı ve sözleri ile bir örnektir. Hacı Bektaş-ı Veli'nin doğum ve ölüm tarihi nedir diye soranlar vardır. Hacı Bektaş-ı Veli türbesi nerede olduğunu bilmek isteyenler olabilir. Hacı Bektaş Veli tasavvuf anlayışı nedir diyenler, onun felsefesini anlamalıdır. Hacı Bektaş Veli hangi dönemde ve devlet zamanında yaşadı?
Doğum adı Seyyid Muhammed bin Seyyid İbrâhim Ata olan Hacı Bektaş-ı Veli, 1209 yılında İran'ın Nişabur şehrinde dünyaya gelmiştir. Ömrünün neredeyse tamamını Sulucakarahöyük'te geçirmiş ve 1271'de aynı yerde vefat etmiştir. Onun mezarının ve türbesinin yeri, bugün Nevşehir sınırları içerisinde yer alan Hacıbektaş ilçesindedir. Şiîliğe bağlı Alevi-Bektaşilik tarikatının kurucusu, isim babası, Haydarî şeyhi, alim ve aynı zamanda İslam mutasavvıfıdır. "Pir Hünkar" olarak da bilinir. Onun yolunu takip edenlere ise "Bektaşi" adı verilir.
Bektaşi tarikatı, Ahmed Yesevi'nin kurmuş olduğu Yesevîlik tarikatının devamı niteliğindedir. 13. yüzyılda Anadolu'nun İslâmlaşmasına ve Türkleşmesine katkıda bulunan bu tarikat, büyük ölçüde Hurûfilik akımından etkilenmiştir. Ek olarak, teslis (üçleme), tenasüh, ibahilik ve hülul anlayışlarını da benimsemiştir. Horasan Alperenlerinden olan Hacı Bektaş-ı Veli, Hoca Ahmed Yesevi'nin yolundan gittiği ve onun öğrencisi Lokman Perende tarafından yetiştirildiği için Yesevi'nin halifesi olarak nitelendirilmiştir. Osmanlı Devleti zamanında Ahi Evran'ın (Ahi Baba), "Ahilik Teşkilatı"nı kurmasına ön ayak olmuş ve tüm Anadolu'nun ekonomik yönden kalkınmasına destek vermiştir. Bu sistem ile birlikte halka, meslek kazandırmanın yanı sıra onları ahlaki açıdan da eğitmek amaçlanmıştır. Ahilik Teşkilatı için o dönemlerin esnaf odaları demek mümkündür. Hacı Bektaş-ı Veli, bu anlamda hem dini hem de ekonomik yönden faaliyet gösteren bir kişiliktir. O ayrıca birçok edebi esere sahip bir sanatçıdır. Eserleri arasında şunlar bulunur:
Fatiha Sûresi Tefsiri
Besmele Şerhi
Kitabü'l-Fevâ'idi
Şathiyya
Hacı Bektaş'ın Nasihatleri
Hadis-i Erba'îm Şerhi
Makâlât
Onun tasavvuf anlayışına bakıldığında, sadece "ilahi aşk"ın insanı doğru yola, iyiye ve güzele yönlendirdiği görülür. Ona göre Allah aşkı olan her kişi, baktığı her yerde onun güzelliğini ve yüceliğini görür. Hacı Bektaş-ı Veli, "İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır, bir olalım, iri olalım, diri olalım ve eline, beline, diline sahip ol" diyerek her zaman akılla hareket etmenin ve düzgün bir insan olmanın önemine vurgu yapar. 
Alevi-Bektaşilik mutasavvıfı Hacı Bektaş-ı Veli'nin söylemiş olduğu belli başlı sözler arasında aşağıdakiler yer alır.
Hak güneşten daha zahirdir.
Eline, diline, beline sahip ol.
Arifler hem arıdır, hem arıtıcı.
Göze nur gönülden gelir.
Murada ermek, sabır iledir.
Araştırma, açık bir sınavdır.
Abdal, Hakk'a hayran olandır.
Cennet için ibadet geçersizdir.
Dil mızraktan, daha derin yaralar.
Adalet her işte, Hakk'ı bilmektir.
Çalışan insan kötülük düşünmez.
İnsanın kemali, ahlâk güzelliğidir.
İlim beşikte başlar, mezarda biter.
Mürüvvet hoş görme ve affetmektir.
Allah ile gönül arasında perde yoktur.
