Anlam bakımından güçlü metinlerin ya da konuşmaların temelinde çok fazla ve çok farklı kelimeler kullanmak değil, kullanılan kelimelerin anlamlarını doğru bilmek önemlidir. O yüzden kelimelerin temel anlamları kadar zıt anlamlılarını da bilmeliyiz.
GEÇ KELİMESİNİN ANLAMI NEDİR?
Elbette bir kelimenin temel anlamını bilmeden zıt anlamlısını bilmemiz mümkün değil. Neyin karşıtı olduğunu anlamamız için zıt anlamlısını araştırdığımız kelimelerin önce temel anlamını ve yan anlamını iyice öğrenmemiz gerekiyor.
Geçmişte olduğu gibi günümüzde de kelimeler hakkında bilgi almak için sözlüklere başvuruyoruz. Bugün, Türkçe için en kapsamlı çalışmaların yürütüldüğü Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan sözlüe göre geç kelimesi "Kararlaştırılan, beklenen veya alışılan zamandan sonra" anlamına gelmektedir.
Yine Türk Dil Kurumu sözlüklerine göre geç kelimesi bir de belli bir zaman geçtikten sonra geçerli olan zamanı tanımlamak için kullanılır. "Gecenin geç bir saati" derken kastedilen anlam budur.
GEÇ ZIT ANLAMLISI NEDİR?
Kelimelerin anlamlarını iyice kavradıktan sonra sıra zıt anlamlısını öğrenmeye geliyor. Anlamca birbirinin tamamen zıttı durumları temsil eden yazılışları birbirinden farklı olan kelimeler zıt anlamlı kelimeler olarak tanımlanıyor. Zıt anlamlı kelimeler konusunda akılda tutulması gereken bazı kurallar var. Aksi durumda bir kelimenin zıt anlamlısını kavramamız oldukça zor. Bu kuralların ilki şudur:
Her kelimenin eş anlamlısı olmayacağı gibi her kelimenin zıt anlamlısı da olmayabilir. Kelimelerin olumsuz anlamlıları ile zıt anlamlıları birbirinden farklıdır. Örneğin gelmek kelimesinin olumsuzu olan gelmemek kelimesi bu kelimenin zıt anlamlısı değildir. Gelmek sözcüğünün zıt anlamlısı gitmektir.
Geç kelimesinin anlamını öğrendiğimize göre zıt anlamlısına geçebiliriz. Geçin zıt anlamlısı erken kelimesidir.
Zıt anlamlı kelimelere ilişkin bir diğer kural ise şudur:
Bir kelimenin zıt anlamlısının olabilmesi için kelimelerin ikisi de gerçek anlamında ya da ikisi de mecaz anlamında kullanılmış olması gerekir. Örneğin "Vakit çok geç, artık yola çıkamam" cümlesinde geç kelimesi gerçek anlamıyla kullanılmıştır ve zıt anlamlısı da erkendir. Ancak "Geç bunları anam babam geç" cümlesindeki geç kelimesi geçmek fiilinin köküdür ve zıt anlamlısı erken olmaz.
GEÇİN ZIT ANLAMLISI ERKEN KELİMESİNİN ANLAMI NEDİR?
Geç kelimesinin zıt anlamlısı olan erken kelimesinin sözlük anlamını öğrenirsek konuyu kavramamız daha kolay olacaktır. Yine Türk Dil Kurumu sözlüklerine bakacak olursak erken kelimesi "Vaktinden önce, alışılan zamandan önce, er, geç karşıtı" anlamına gelir. Aynı zamanda sabahın ilk saatlerini tasvir etmek için de erken kelimesi kullanılır.
GEÇ KELİMESİ VE GEÇ ZIT ANLAMLISI ERKEN KELİMESİNİN CÜMLE İÇİNDE KULLANIMI
