Fiilimsi, yani diğer ismiyle eylemsi, Türkçe'de fiilere farklı yapım eki getirerek oluşturduğumuz kelime yapılarına denmektedir. Fiilimsiler Türkçe'yi öğrenmek ve bilmek için oldukça önemlidir. Özünde fiil kökenli sözcükler olan fiilimsiler her ne olursa olsun fiil özelliklerini tam anlamıyla karşılayamamaktadır. Fiilimsiler, anlam olarak fiiller ile aynı iken kip olarak tamamen farklılardır.
Fiilimsi Ekleri
Fiilimsiler, yapı olarak üç ayrı parçaya ayrılmaktadırlar. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
Bunlardan her biri kendine özgü fiilimsi ekler almaktadırlar. Fiilimsi ekleri tablosu şu şekildedir:
Fiilimsi Örnekleri
Fiilimsi örneklerini yukarıda belirtilen türlere ayırarak yazmak en sağlıklısı olacaktır.
1. İsim Fiil Ekleri:
2. Sıfat Fiil Ekleri:
Fiilimsiler Nedir?
Fiilimsi dediğimiz yapı, fiillere getirdiğimiz ekler sayesinde oluşturmuş olduğumuz isim, sıfat ya da zarfa denmektedir. Fiilimsiler fiiller ile bazı farklılıklar gösterir. Örneğin fiilimsiler olumsuz yapılabilmektedir fakat fiil gibi çekimlenmez. Bir kelimenin fiilimsi olması için fiile ek getirmemiz gerekir. Bu sayede fiili sıfat, isim ya da zarf formunda cümle içerisinde kullanmamız mümkün olur.
Örnek Fiilimsi Soruları
SORU 1- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilimsi bulunmaktadır?
A) Hafta sonu kuzenimle tiyatroya gittik.
B) Kitap okumak güzeldir.
C) Futbol oynamayı aşırı derecede çok seviyormuş.
D) Cemre ile Aykut birbirleri ile pek anlaşamazlar.
Cevap: C seçeneği. "oynamak-oynamayı" şeklinde fiilden fiilimsiye dönüştürülmüştür.
SORU 2- "Babamı evde gördüğüm için çok sevindim" cümlesinde altı çizili sözcük hangi türdedir?
A) Zarf
B) Sıfat
C) Fiil
D) Fiilimsi
Cevap: D seçeneği. "görmek-gördüğüm" şeklinde çekimlenerek fiilimsi olmuş.
SORU 3- Aşağıda bulunan seçeneklerden hangisinde altı çizili olan sözcük fiilimsidir?
A) Çevremizi temiz tutmaya özen göstermeliyiz.
B) Okulda verilen ödevleri mutlaka düzenli şekilde yapmalısın.
C) Sporumuzu tamamlayıp eve geri döndük.
D) Sensiz hiç mutlu değilim diyerek bitirmişti mektubunu.
Cevap: C seçeneği. "tamamlamak-tamamlayıp" şeklinde çekimlenerek fiilimsiye dönüştürülmüştür.
SORU 4- Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde fiilmsi bulunmamaktadır?
A) Kış mevsimini yaz mevsiminden çok daha fazla severdi.
B) Onu gördüğümde ne kadar mutlu olduğumu anlatamam.
C) Dün gittiğim toplantıda hep tanıdık yüzler aradım.
D) Mücadele etmekten asla vazgeçme dedi öğretmeni ona.
Cevap: A seçeneği. "sevmek – severdi" şeklinde çekimlenerek fiilimsiye dönüşmüş.
SORU 5- Aşağıda bulunan altı çizili sözcüklerden hangisi fiilimsi değildir?
A) Yağmur yağdığında dışarıda olduğumuz için üşüttük.
B) Rahmetli Babaannemin çok öpülesi yanakları vardı.
C) Kedilerin hepsi süt içmeyi çok sever.
D) Öğretmen Ahmet'i "daha çok kitap okumalısın" diyerek uyardı.
Cevap: D seçeneği. "okumalısın – okumak" şeklinde dönüşerek fiilimsi olmuştur.
SORU 6- Aşağıda bulunan cümlelerin hangisinde birden çok fiilimsi bulunmaktadır?
A) Öğretmen hepimize bakarak "ödevlerinizi bitirmeden okula gelmeyin" dedi.
B) Rümeysa, okuduğu kitapları arkadaşlarına ödünç vermek istemezdi.
C) Papağanlar oldukça zeki hayvanlardır.
D) Koray ile film seyredip sohbet ettik.
Cevap: C seçeneği. "okumak – okuduğu ve istemek – istemezdi çekimlerini görüyoruz."
SORU 7- Aşağıda bulunan cümlelerin hangisinde isim – fiil bulunmamaktadır?
A) Sert bakışlarıyla tüm sınıfı korkutmuştu.
B) Elindeki kitabı bitirmek için çabalıyordu.
C) Yere düşenleri sakince alıp rafa kaldırdı.
D) Yaşananları öğrenmek ona hiç iyi gelmedi.
Cevap: C seçeneği. C seçeneğinde herhangi bir fiilimsiye rastlanmamaktadır.
