Dozimetreler, kişilerin, ortamın ya da cisimlerin maruz kaldığı radyasyon miktarını ölçmeye yarayan aletlerdir. Kelime köküne bakıldığında dozimetre, "doz ölçer" anlamına gelmektedir. Radyasyonlu ortamlarda kullanımı kritik olan dozimetreler kullanılarak ortamdaki radyasyon miktarı ölçülür ve böylece eğer fazla radyasyona maruz kalınıyor ise buna bir önlem almak mümkün olur. Radyasyon, elektromanyetik dalgalar halinde bulunan enerjinin yayılması ya da aktarılmasına verilen addır. Bu tür elektromanyetik enerjinin akışta olduğu ortamlarda bulunan kişiler, ortamdaki bu akışı fark etmezler. Radyasyon bizim doğrudan hissedebileceğimiz bir şey olmadığı için, ortamdaki radyasyonu ölçmek için dozimetreler kullanılır.
Dozimetreler, radyasyonlu ortamlarda çalışan kişilerin maruz kaldıkları radyasyon miktarını ölçmek için yoğun olarak kullanılır. Tıbbî görüntüleme laboratuvarları gibi alanlarda çalışanlar için dozimetre kullanımı önemlidir. Dozimetreler, çalışma kıyafetinin üst cebine, yakasına ya da kemerine bir klips ile bağlanır. Kullanım sırasında dozimetrenin önüne kalem, isimlik ve benzeri herhangi bir cismin gelmemesine özen gösterilmelidir. Böylece alet sağlıklı bir ölçüm yapabilir.
Tüm bu farklı sektör ve çalışma alanlarında, dozimetreler kullanılarak insanların maruz kaldıkları radyasyon miktarı ölçülür ve gerekirse onları korumaya yönelik önlemler alınabilir.
Elektromanyetikte alfa parçacıkları dış ışınlama ile radyasyona maruz kalındığında deri tarafından doğal bir şekilde zırhlanır. Bu nedenle dozimetreler, x ışını, gama, beta ve nötron ışınımlarının doz ölçümlerini yapmak üzere kullanılır. Radyasyonun özelliklerine göre farklı maddelerde neden olduğu renklenme, ağartma, iyonlaştırma ve enerji soğurması gibi etkilerden yararlanılarak ölçümler yapılır.
1.Doğrudan okunabilen dozimetreler
2.İşlemden geçirilerek okunabilen (pasif) dozimetreler
Dozimetreler, özellikle elektromanyetik radyasyon bakımından yoğun ortamlarda çalışan kişilerin sağlığı açısından önemli aletlerdir. Sağlık sektöründe ya da yayıncılık alanında yoğun radyasyon içeren ortamlarda dozimetre kullanımı, insanların sağlığına aşırı zarara verebilecek düzeyde bir radyasyon oluşması halinde o insanların sağlığı için tedbir almaya imkân sağlar.