Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) Mesleklerin Geleceği'ne ilişkin 2023 raporuna göre, önümüzdeki 5 yılda, mesleklerin neredeyse dörtte birinin yüzde 10,2'lik büyüme ve yüzde 12,3'lük düşüş yoluyla değişmesi bekleniyor. WEF, önümüzdeki 5 yıl içinde 14 milyon işin yok olacağı konusunda uyarıyor. Peki, rapora göre geleceğin meslekleri neler? WEF'in son raporuna göre daha fazla şirketin yapay zekâ teknolojilerini benimsemesi ve küresel ekonominin kötüleşmesi nedeniyle önümüzdeki 5 yıl içinde iş piyasasında büyük çalkantılar yaşanabilir. Rapor, çalışanların neredeyse dörtte birinin, özellikle yeni teknolojilerin ortaya çıkması nedeniyle iş değiştireceğini öngörüyor.
HANGİ MESLEKLER RİSK ALTINDA?
Yapay zekânın ortaya çıkışıyla beraber birçok pozisyon risk altında olacak. Bankada çalışmak, kasiyerlik, sekreterlik gibi ofis işleri, veri giriş personeli gibi bazı idari işler en hızlı gerileyenler arasında olacak. Gelişen teknolojinin benimsenmesi ve artan dijitalleşme işgücü piyasasında önemli çalkantılara neden olabilir. Ankete katılan 803 şirketin dörtte üçünden fazlası önümüzdeki beş yıl içinde büyük veri, bulut bilgi işlem ve yapay zekâ teknolojileriyle ilgili olacağını söylüyor.
YAPAY ZEKÂ DEVRİMİ OLABİLİR
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) de geçtiğimiz günlerde İstihdam Görünümü 2023 Raporu'nu "Yapay Zekâ ve İş Gücü Piyasası" başlığıyla yayımladı. Yapay zekânın iş gücü piyasası üzerindeki etkisinin analiz edildiği raporda, firmaların yapay zekâyı kullanmasının hala nispeten düşük oranda olmasına rağmen teknolojideki hızlı ilerlemenin, düşen maliyetlerin ve yapay zekâ becerilerine sahip çalışanlardaki artışın OECD ülkelerinin bir "yapay zekâ devriminin" eşiğinde olabileceğini gösterdiği aktarıldı.
ORTA VASIFLI İŞLER TEHDİT ALTINDA
Raporda, yapay zekânın etkisi dikkate alındığında, en yüksek otomasyon riski altında sınıflandırılan mesleklerin istihdamın yaklaşık yüzde 27'sini oluşturduğu kaydedildi. İnşaat, çiftçilik, balıkçılık ve ormancılık gibi düşük ve orta vasıflı işlerin en fazla risk altında olan işler olduğu belirtilen raporda, yüksek beceri gerektiren mesleklerin de en azından otomasyon riski altında olduğuna işaret edildi.
OECD: ÇALIŞANLAR ENDİŞELİ
Raporda, yapay zekâyı kullanan firmalar arasında şimdiye kadar istihdamı olumsuz etkilediğine dair çok az kanıt olduğunun tespit edildiği, işçiler ve işverenlerin yapay zekânın sıkıcı ve tehlikeli görevleri azaltabileceğini, bunun da daha fazla işçi bağlılığına ve fiziksel güvenliği sağlayabileceğini bildirdiği belirtildi. Aynı zamanda çalışanların 5'te 3'ünün gelecek 10 yıl içinde işlerini tamamen yapay zekaya kaptırma konusunda endişeli olduğuna dikkat çekilen raporda, yapay zeka nedeniyle çalışanların kendi sektörlerindeki ücretlerin düşeceğinden de endişe duyduğu aktarıldı.
İŞİN SIRRI ÖZGÜNLÜKTE
Yapay zekâyla rekabet etmenin yolu ise özgün olmaktan geçiyor. Artık robotlarla rekabet edilecek bir iş dünyası olacağını söyleyen uzmanlar "En önemli konu yapay zekânın yapabileceği işlerden uzak durmak ve özgün katkılar yapabileceğiniz alanlara kaymak. Zanaat ile teknolojiyi harmanlayabilen bireylerin emek değeri artacak" diyor. Başta hasta bakıcı ya da öğretmen gibi kalifiye bilgi ve yetkinlik gerektiren mesleklerin artarak devam etmesi öngörülüyor. Öte yandan el emeği gerektiren bir elbise diktirmek ya da evinize özel bir fayans döşetmek şimdiye kıyasla gelecekte çok daha değerli olacak. Zanaat ile teknolojiyi harmanlayabilen bireylerin emek değeri artacak.
FARKLI ALANLARDA UZMANLAŞIN
En önemli konu zaten yapay zekânın yapabileceği işlerden uzak durmak. Uzmanlar "Kendimize uzmanlaşma alanları yaratmamız gerekiyor. Örneğin bugün işletme okumuş birinin yine işletme alanında yüksek lisans yapması çok anlamlı değil. Yapacağımız işe göre uzmanlaşma alanı seçmeli, işletme üzerine sosyoloji, iletişim ya da finans gibi farklı alanlara kayarak kendimize özgün bir yol çizmeliyiz. Yetkinlik alanını geliştirmeliyiz" önerisinde bulundu.
