Cumhuriyeti esas alan ve halkın yönetimde söz sahibi olduğu toplumlarda, demokrasi ifadesi devletin ve toplumun temel yapı taşlarından biri olarak kabul edilir. Kökeni Yunanca'ya dayanan demokrasi kelimesi, devlet yönetim biçimi olmasına rağmen bireylerden oluşan tüm topluluk ve kuruluşlarda kullanılan bir sistemdir. Buradan hareketle, demokrasi nedir, demokratik nedir, demokrasi kelimesinin anlamı nedir gibi sorular, bu kelimeyle ilgilenenler tarafından cevap arıyor.
DEMOKRASİ NEDİR?
Demokrasi ne demek sorusunun en kısa yanıtı şu şekildedir: Demokrasi, toplumu oluşturan tüm bireylerin, devlet politikasını şekillendirmede ve yönetimde söz sahibi olduğu yönetim biçimidir. Yunanca dimokratia kelimesi dimos "halk zümresi" ve kratos "iktidar" kelimelerinin birleşimi ile oluşmuştur. Demokrasi, ana yurdu olan Antik Yunanistan'daki Aristo ve Platon gibi filozoflar tarafından eleştirilmiş; halkın yönetimi karışması "ayak takımının yönetimi" gibi ifadelerle aşağılanmıştır. Fakat demokrasi diğer yönetim biçimlerinin arasından sıyrılarak günümüzde en yaygın kullanılan devlet yönetim sistemi haline gelmiştir.
DEMOKRATİK NEDİR?
Demokratik kısaca "demokrasiye uygun olan" şeklinde özetlenebilir. Demokrasi yönetim biçimini destekleyen kişi ve görüşler demokratik olarak nitelendirilir. Demokratikleşme ifadesi ise farklı bir yönetim biçiminde olup demokrasiye uygun bir hal alma, yönetimin demokrasi biçimine girmesi şeklinde izah edilebilir.
DEMOKRASİ MODELLERİ NELERDİR?
Demokrasi modelleri şu şekildedir:
DOĞRUDAN DEMOKRASİ NEDİR?
Demokrasi, iktidar kaynağı yönünden doğrudan demokrasi, temsili demokrasi ve delege demokrasi olmak üzere üçe ayrılır. Doğrudan demokrasi, halkın egemenliğini doğrudan ve bizzat kullandığı demokrasi türüdür. Bu tür, halkın halk tarafından yönetilmesini öngörmektedir. Siyasi kararların, çoğunluk esasına göre, yurttaşların oy çokluğu ile alınmasını ifade eder. Bu sebeple doğrudan demokrasi, demokrasi fikrinin ülküsel anlamına en yakın ve en açıklayıcı halidir.
TEMSİLİ DEMOKRASİ NEDİR?
Temsili demokrasi halkın kendi iradesiyle seçtiği temsilciler aracılığıyla siyasi fikirlerini ve görüşlerini belirttiği demokrasi biçimidir. Delege demokrasisi ise oy verme yetkisinin temsilcilerde değil delegelerde olduğu bir demokratik kontrol biçimidir.