Bir cümlenin her okuyan ya da dinleyen tarafindan farkli anlasilmasi cümle yorumu demek degildir. Tam tersine bir cümlenin herkes tarafindan ayni sekilde anlasilmasi gerekir. Cümleyi okuyanin veya dinleyenin kültür düzeyi, düsünce yapisi nedeniyle bir cümleden farkli anlamlar çikaracagini söylemek anlam bilgisiyle bagdasmaz.
Bir cümlede göreceli kavramlarin egemen oldugu bir anlatim varsa bu anlatima öznel anlatim denir. Buna karsilik cümledeki anlatim herkes için geçerli olan deger yargilarini içeriyorsa bu cümlede nesnel anlatim vardir. * Sonbahar insanlari olumsuz etkiler(Öznel) * Sonbaharda yapraklar sararir (nesnel)
Cümle Vurgusu: Bir cümlede asil verilmek istenen, yükleme en yakin sözcük veya sözcük öbegi ile verilir. Eylem cümlelerinde vurgu yükleme en yakin ögedir.
Bu yil sizi sinava biz hazirlayacagiz. Bu yil biz sizi sinava hazirlayacagiz. Bu yil biz sinava sizi hazirlayacagiz. Biz sizi sinava bu yil hazirlayacagiz. Isim cümlelerinde ise vurgu yüklemdedir. Komsumuz terbiyelidir. Bugün hava çok güzeldir.
UYARI : Devrik cümlelerde vurguyu bulmak için kuralli duruma getirmek dogru olur. Cümle vurgusunun temeli sözcük vurgusu na dayanir. Çok heceli sözcüklerde genellikle son hece vurgulu söylenir, buna sözcük vurgusu denir.
Cümlede Anlam Farkliliklari: 1- Kinama anlami: Kinama, yapilan isi deger yargilari açisindan degerlendirip dogru bulmayarak ayiplamaktir. Nasil olur da küçücük bir çocugun parasini alirsin. Böyle nur yüzlü bir ihtiyara bakilmaz mi hiç.
2- Alay anlami: Bir kisinin veya bir durumun yetersiz, kusurlu, gülünç yönlerini küçümseyerek elestirmek, alay etmek demektir. O kadar zeki ki liseyi alti yilda bitirdi. * Dili çok iyi kullanir, ne de olsa sakatatçi çocugu Ne anlarsin ya resimden
3- Yergi anlami: Eksiklerin,sakincali durumlarin küçümsenmesi, elestirilmesi yergidir. Böyle ders çalisirsaniz tabii basaramazsiniz. Baba kendi yapmadigini çocugundan nasil ister ki! * Borcunu ödemez, sözünü tutmaz, nasil biri bu
4- Küçümseme anlami: Deger vermemek, önemsememek, küçük görmektir. Bu soruyu ilkokul ögrencileri bile çözer. Üç yil bekledin de bu arabayi mi aldin Adam olacak da ailesine bakacak
5- Begenme anlami: Yapilan bir isin, olusan bir durumun veya kisinin degerli bulunmasi, degerlere uygun bulunmasi begenmedir. Yedigim yemek nefisti. Verilen isi mükemmel yapardi. * Ne giydiyse kendine yakistirir.
6- Azimsama anlami: Bir seyin umulandan az bulunmasi, yetersiz görülmesi, azimsamadir. Üç kez kosmakla kosucu olunmaz. Haftada bir saat sporla zayiflayamazsiniz. Bu paraya asla çalismam.
7-yetersizlik: gücü yetmeme, basarisizlik anlami Birkaç soru daha çözebilseydi, sinavi kazanirdi.
