Bazilika nedir sorusunu araştırmak için istifade edeceğiniz çok sayıda kaynak vardır. Bu kaynaklarda Roma mimarisinde bazilika ne demek sorusunun da cevabı mevcuttur. Yapacağınız incelemede Bazilikal plan nedir ya da ne için kullanılır sorusu da aklınıza gelebilir. Konunun ayrıntılarını öğrendiğinizde Roma mimarisine hayranlığınız artacaktır. Bazilika tipleri ve örnekleri ve konu ile ilgili merak edilenler yazımızın devamında.
Bazilika, eski Roma mimarisinde özel bir yere sahip inşa şeklidir. Dikdörtgen şeklinde uzun bir plana sahip olan bu eserler, gösterişli yapısı ile de dikkat çeker. Yapının iki ucunda silindirik yapıya sahip olan çıkıntılar vardır. Yarım daire şeklindeki bu çıkıntının merkezinde ise imparatorun tinsel varlığının simgesi olan sunak vardır. Bunun nedeni ise yargıçların, imparatoru temsilen davalara bakmasıdır. Bazilika Ulphia, Bazilika mimarisinin tipik örneklerinden biridir.
Bazilika, eski Roma mimarisinde kralın sarayını ifade eder. Roma mimarisinde çok sayıda Bazilika çeşidi vardır. Bazilika mimarisinde ölçü birimi olarak genellikle transept karesi kullanılmıştır. Dönemin romanesk kiliseleri bu plana göre inşa edilmiştir. Transept kare değerlerinde zaman zaman küçük sapmalar görülmüştür. Bazı Bazilika tiplerinde de Gotik sanatının zirve noktaya ulaştığı dikkat çeker.
Roma'da bulunan eserlerin birçoğunda Bazilika örnekleri ile karşılaşabilirsiniz. İstanbul'da yer alan Justinianus dönemi yapıtı olan Aya İrini adı verilen kilise, kubbeli şekilde yapılmış bir bazilikaya örnektir. Bazilika tiplerinin ise çok sayıda çeşidinin olduğu görülür. Bazilika tipleri aşağıdaki isimlerle anılır.
Galerisiz ve galerili kiliselerde de çok sayıda bazilika mimarisi örneği vardır. Bu eserlerde dönemin muhteşem mimari özelliklerini görebilirsiniz.
