Azalan marjinal fayda ilkesine göre bir tüketici bir malın tüketim miktarını artırırsa o mal miktarının marjinal faydası azalır. Yani tüketim miktarı arttıkça o mal tüketiminden marjinal fayda azalma göstermektedir. Azalan marjinal fayda ilkesi ilk defa 18. yy'ın ilk yarısında ortaya çıkarılmıştır.
AZALAN MARJİNAL FAYDA İLKESİ NEDİR?
Marjinal fayda bir mal veya hizmet için son küçük bir birim tüketim artışının sağladığı pozitif faydadır. Ekonomide neoklasik kurama göre marjinal fayda kavramının ikinci ve daha güçlü bir prensibe uyduğu kabul edilir. Bu prensibe de azalan marjinal fayda ilkesi denir. Azalan marjinal fayda ilkesi diğer adı ise I. Gossen Yasası denilmektedir.
AZALAN MARJİNAL FAYDA KANUNU KİME AİT?
Marjinal fayda ve azalan marjinal fayda prensibi ilk defa 18. yy'ın ilk yarısında Daniel Bernoulli tarafından St. Petersburg Paradoksu'nu açıklamak için ortaya çıkarılmıştır. Jeremy Bentham (1789-1802) ve Nassau William Senior (1790-1864) gibi faydacılık filozafları bu kavramları kullanmıştır. Fransız mühendis ve bilim adamı Jules Dupuit (1804-1866) ilk defa talep eğrisinin negatif eğimini açıklamak için kullanmıştır. Hermann Heinrich Gossen (1854) tarafından geliştirilmiş ve bu çalışmalar marjinaist teorinin başlangıcı olmuştur.
AZALAN MARJİNAL FAYDA ÖRNEKLERİ
İncelediğimiz "mal" para olan TL ve birimi de "1 TL" olsun. Bir tüketiciye her sefer bir 1 TL daha fazla verildiği kabul edilsin. Verilen ilk 1 TL'den tüketicinin aldığı tatmin, bu ek bir liranın faydasıdır. Bu tüketiciye 1 TL daha verelim ve bu ek 1 TL'nin tatmine (yani faydasına) ekini yani marjinal faydasını görelim. Bu deneyi tekrar tekrar yapalım yani her seferde 1 TL ek verip ortaya çıkan fayda eklenmesini ölçelim. "Azalan marjinal fayda prensibine göre verdiğimiz 1 TL artıkça tüketicinin fayda eki azalacaktır. Deneyin sonlarına doğru verilen 1 TL'nin verdiği tatmin ve fayda deneyin başlarında verilen 1 TL verdiği ek tatmin ve faydanın altında olacaktır.
MARJİNAL FAYDA SIFIR OLDUĞUNDA TOPLAM FAYDA NE OLUR?
Marjinal faydanın sıfır noktasına ulaşması demek toplam fayda oranının maksimum seviyede olduğu anlamına gelir. Maksimum seviyeden sonra eğri aşağı doğru bir yol alır. Aşağı doğru yol alan eğri sonunda negatif değere gelir. Bu durum azalan marjinal fayda yasası olarak iktisatta yer edinmektedir.