M.Ö. 2000'li yıllarda bugünkü Kuzey Irak bölgesinde bulunan Asur kentinde ortaya çıkmış olan Asurlular, M.Ö. 20. yüzyılda kral İluşuma ile onun oğlu Erişum dönemlerinde ticarette etkin bir rol oynayarak güçlenmişlerdir. Böylece bir imparatorluk haline gelen Asurlular, Anadolu'da çeşitli koloniler kurarak buraya yerleşmişlerdir. Asurlular M.Ö. 7. yüzyılda çökmüştür ve tarih sahnesinden silinmiştir. Asurluların en önemli özelliklerinden biri, Anadolu'ya yazıyı getirmiş olmalarıdır.
ASURLULAR HAKKINDA BİLGİLER
Asurlular, M.Ö. 20. Yüzyılda ticaret kolonileri kurarak bir imparatorluk haline gelmişlerdir. Bu güçlenme döneminde Asurlular, sınırlarını Fırat Nehri'ne kadar genişletmiştir. Başkenti Ninova olan Asurlular, özellikle M.Ö. 1000 yılından itibaren daha da güçlenmiş ve kuzey bölgesinde Elazığ ve Palu'yu da sınırlarına dahil etmişlerdir. Özellikle M.Ö. 1974 yılından itibaren sistemli çalışan ticaret kolonileri kurmuşlar ve ticaret yaparak güçlerine güç katmışlardır. Ticaret kolonileri 1719 yılına kadar tam 255 yıl sistemli şekilde çalışmıştır. Asurluların tarihe en büyük katkılarından biri de M.Ö. 20. Yüzyılda Anadolu'ya yazıyı getirmiş olmalarıdır. Ticarette başarılı olmalarının başlıca sebebi de budur.
Asurlular ilk olarak bugünkü Kuzey Irak bölgesinde yer alan Musul ve çevresinde yaşamıştır. Zamanla güçlenerek Anadolu'da koloniler kuran Asurlular, bir kral tarafından yönetilmekteydi. Daha eski tarihlerde yazıyı Sümerlilerden öğrenmiş olan Asurlular, Anadolu'ya ilk olarak yazıyı getiren imparatorluktur. Yazıyı Anadolu'ya getirerek, Anadolu'nun tarih öncesi çağdan çıkarak tarihi çağlara geçmesini sağlamışlardır.
ASURLULAR BAŞKENTİ NERESİDİR?
Asurlular ilk olarak bugünkü Kuzey Irak bölgesinde yer alan Asur şehrinde yerleşmiş olsalar da güçlenerek bir imparatorluk haline geldikten sonra başkentleri Ninova olmuştur. Asurluların kuruldukları yer olan Asur şehrinden uzaklaşarak Ninova şehrini başkent yapmalarının nedeni tarihçiler arasında tartışma konusudur. Asurluların Anadolu'da en merkezi konumda bulunan başlıca ticaret kolonileri bugünkü Kayseri'de bulunan Kültepe'de yer almaktaydı. Başkent Ninova ise, Dicle Nehri'nin karşısında, bugünkü Musul'un hemen yanında yer almaktadır.
ASURLULARIN İNSANLIĞA KATKILARI
Asurluların insanlığı en büyük katkılarından biri, Anadolu'ya yazıyı getirmiş olmalarıdır. Böylece Anadolu, tarih öncesi çağlardan çıkarak tarihi çağlara geçmiştir. Bunun haricinde, Anadolu'da kurdukları ticaret kolonileri sayesinde Anadolu'da ticaretin gelişmesine büyük katkılar yapmışlardır. Ayrıca tarihte bilinen ilk kütüphaneyi de Asurluların kurduğu söylenir. Bu kütüphane M.Ö. 7. Yüzyılda, Asurluların çöküşünden önce kurdukları Ninova'daki kütüphanedir.
ASURLULAR TARİHİ
M.Ö. 2000'li yıllardan itibaren güçlenerek bir imparatorluk haline gelmiş olan Asurlular, Anadolu'da ticaret kolonileri kurmuş ve yüzlerce yıl bölgeye hükmetmişlerdir. M.Ö. 7. Yüzyılda Asurlular, Babil'de çıkan isyanları bastırmaya çalışırken, İran'da yerleşik bulunan Medler de Asurlulara saldırmıştır. Bu iki gücün saldırısı karşısında zayıflayan Asurlular, bunların yanı sıra İskitler ile Kimmerlerin de saldırısına uğramış ve M.Ö. 7 yüzyıl sonuna doğru yıkılarak tarih sahnesinden silinmiştir. Asurluların tarihini genel olarak 3 döneme ayırmak mümkündür.
1 – Eski Asur Çağı
Bu dönem Asurluların bugünkü Kuzey Irak bölgesindeki Asur kentinde kurulduğu ve güçlenmeye başladığı ilk dönemdir. M.Ö. 20. Yüzyıldan başlayarak, M.Ö. 15. Yüzyıla kadar devam eden bu dönemde Asurlular Ortadoğu'da büyük bir imparatorluk haline gelmiştir. Ticaret kolonileri kurarak güçlenen Eski Asur İmparatorluğu, M.Ö. 15. Yüzyılda güç kaybederek M.Ö. 14. Yüzyıl başlarına kadar Mitannilerin egemenliği altında kalmıştır.
2 – Orta Asur Çağı
M.Ö. 14. Yüzyılda yeniden bağımsızlık ilan eden Asurlular, topraklarını Fırat Nehri'ne kadar genişleterek güçlenmiştir. Mezopotamya'da ve Anadolu'nun güneydoğu bölgesinde hakim olmuşlardır. Ardından M.Ö. 11. Yüzyılda yeniden güç kaybeden Asurlular, M.Ö. 10. Yüzyıla kadar toparlanmaya çalışmıştır.
3 – Yeni Asur Çağı
M.Ö. 10. Yüzyılda yeniden güçlenmeye başlayan Asurlular, sınırlarını Mısır'a kadar genişleterek Yeni Asur İmparatorluğu'nu oluşturmuşlardır. Yeni Asur Çağı, Asurluların yıkılarak tarih sahnesinden silindiği M.Ö. 612 yılına kadar devam etmiştir.
ASURLULARIN ÖZELLİKLERİ
M.Ö. 7. Yüzyılda çöken Asurlular, yüzyıllar boyunca hüküm sürmüş bir imparatorluk olarak, tarihte belli özellikleriyle ön plana çıkar. Bunlardan bazıları şunlardır: