ERGENLERLE İLETİŞİM ŞİFRELERİ
ARKADAŞ DEĞİL EBEVEYN OLUN
Ceyda KARAASLAN / SABAH
Genellikle 9-21 yaş aralığında olan ergenlik çağı, çocuklar kadar ebeveynler için de en zorlu dönemlerden biri. Oldukça asi, kuruntulu ve hatta bencil olduğu bu dönemde aileler çocuklarıyla iletişim kurmakta oldukça zorlanıyor. Ergenlerle iletişimde en büyük hatanın ''Ebeveynlerin arkadaş gibi davranmaya çalışması'' olduğunu söyleyen uzmanlar, ''Ergenin arkadaşa ihtiyacı yoktur. Belirli sınırlar ve kurallar çerçevesinde çocuklarınızı anladığınızı göstererek onlarla iletişim kurmalısınız. Mutlaka sorumluluk vermelisiniz'' dedi. Peki ergenler en çok nelere tepki gösteriyor? Nelere karşı öfkeleniyor? Aileler bu dönemde çocuklarıyla nasıl iletişim kurmalı? Bilfen Liseleri Rehberlik Bölüm Başkanı Uzman Psikolog Feyza Gökalp anne babalara rehber niteliğinde olabilecek bu doğru iletişim stratejilerini SABAH'a şöyle anlattı:
AİLELERİN ŞİKÂYETLERİ NELER?
Okuduğunu anlamıyor gibi. Durgunlaştı, dalgınlaştı. Çabuk karamsarlığa düşüyor. Ara sıra hiç yoktan huysuzlaşıyor. Sert karşılıklar veriyor.
Hırçınlaştı. Ders çalışmıyor. Sorumluluk duygusu yok. Canım sıkılıyor diyor. En küçük isteklerini sert bir dille bildiriyor. Kardeşlerini kızdırmaktan zevk alıyor.
İleri derecede alıngan. Derslerinde gene başarılı ama oyuna, eğlenceye çok düştü. Olur olmaz her şeye ağlıyor. Evde huzursuz dışarıda sıkılgan.
ERGEN NE İSTİYOR?
Bedenin görüntüsünden, denetleyemediği duyguların ortaya çıkmasından korkan ergen; saklanmak, mahremiyet ister.
Sadece bedensel değil, düşünsel mahremiyete de ihtiyaç duyar, duygularını saklar, bu da özgürlük hissettirir. Anne baba bu özgürlüğü tanımalıdır. Hem özerk olmak ister hem de tutulmak, bırakılmamak.
Ergen bir yandan bağımsız, özerk olma çabası içindedir, bir yandan da bir gruba topluluğa ait olma çabasındadır.
NEREYE KADAR ÖZGÜRLÜK?
Sınırları ve özgürlükleri hakkında çocuğunuza bilgi verin.
Sürekli denetim altında tutmayın. Bunu isteseniz de başaramazsınız.
Yaşlarına uygun, yeteri kadar özgürlük sağlamak, gelişmelerini olumlu yönde destekleyecektir.
Onlara nefes alma imkânı tanıyın.
Severken boğmayın.
Otokontrolün gelişmesi için ailede ve toplumda bazı sorumluluklar verin.
Kendisine güvendiğinizi samimi olarak ve davranışlarınızla gösterin.
Bazı durumlarda yanlış yapma ve seçme hakkı verin ki; davranışlarının sonuçlarına katlanmayı öğrensin.
Uymasını istediğiniz kuralların nedenlerini açıklayın ki körü körüne itaat etmek yerine anlasın.
Özel hayatına saygı gösterin. Örneğin kapısını vurmadan odasına girmeyin.
ÖFKE KARŞISINDA NE YAPILMALI
Ergenlik döneminde çocukların öfkeli olduğunu ve bazen anne-babayı kışkırttığını anlatan Gökalp bu durumda yapılması gerekenleri de şöyle sıraladı:
Eğer ergene kızgınsanız, onunla konuşmak için sakinleşmeyi bekleyin.
"Neden öyle olduğunu ya da neden öyle davrandığını" sormak yerine "Ne olduğunu" sorun.
Hakaret içeren ya da aşağılayıcı sözcükler kullanmayın.
Başkalarıyla karşılaştırmayın, asla utandırmayın.
Ondan kesinlikle mükemmel olmasını beklemeyin. Ufak tefek hataları görmezden gelin.
