Sultan Alparslan komutasında Malazgirt zaferinin ardından Hunlar Anadolu'ya ilk Türk akınları başlatmıştır. Hunlar Avrupa'ya yol alırken, bir kolu da Kafkasya üzerinden Anadolu'ya girmiştir. Abbasilerin hizmeti altına giren Türkler Anadolu'ya akınlarda bulunmuşlardır. Aynı zamanda Bölgenin Bizans Devleti ve Haçlı ordularının seferlerine karşı korunması bu beyliklerin sayesinde olmuştur. Bizans Devleti'nin gücünü kaybetmiş olması bölgedeki Türk beyliklerinin hareket kabiliyetinin de artmasına yol açmıştır. Bu durum bölgenin Türkler yardımı ile iskan edilmesi ile sağlamıştır. Bölgedeki diğer topluluklar ise azınlık konumuna gelmiş ve zaman içerisinde yok olmuşlardır. İşte Anadolu'da kurulan ilk Türk devletleri ve özellikleri…
ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ HANGİLERİDİR?
DANİŞMENLİLER
Bizans, ermeni ve haçlılarla mücadele etmiştir. Özellikle Haçlı savaşları Danişmentname Destanında yer almaktadır. Amasya, Sivas ve Niksar tarafında Ahmet Gazi tarafından kurulmuştur. Anadolu'da kurulan ilk beylikler arasında en geniş ve güçlü sınırlara sahip olmuşlardır. Eskişehir yakınlarında Türkiye Selçukluları ile birlikte Haçlılara karşı savaşmışlardır.
MENGÜCEKLER
Erzincan, Kemah Divriği civarında Alp Arslan'ın komutanlarından Mengücek Gazi tarafından kurulmuştur. Gürcü ve Rumlar ise mücadele etmişlerdir. Daha sonra beylik Erzincan ve Divriği kolu olmak üzere 2'ye ayrılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkılmıştır.
SALTUKLULAR
Erzurum ve çevresinde kurulmuş olan bu devlet Büyük Selçuklu komutanlarından Ebul Kasım tarafından kurulmuştur. Danişmentlilerin yanı sıra Gürciler ile savaşmışlardır. II. Saltuk zamanında Türkiye Selçuklu Devleti ile iyi ilişkiler kurmuşlardır. Ancak Saltuk'un vefatının ardından devlet gücünü kaybetmiştir. En parlak dönemi sultanları İzzetin Saltuk döneminde yaşanmıştır.
ARTUKLULAR
Mardin ve Harput çevresinde Artuk Bey'in oğulları, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Hasankeyf tarafından kurulmuştur. Artuk Bey, Selçuklu Sultanı Melikşah Devrinde İzmit'e yapılan fetihlerde bulunmuş ama Melikşah ile arası açılmıştır. Bu olayın ardından Suriye Melik'i Tutuş'un hizmetine girmiş ve bu açıdan Kudüs kendisine dirilik olarak verilmiştir.
ÇAKA BEYLİĞİ
Çaka Bey tarafından İzmir ve çevresinde kurulmuşlardır. Çaka Bey 11. Yüzyıl Selçuklu komutanı ve denizcisidir. Türk tarihindeki ilk donanmanın sahibi ve tarihteki ilk Türk amirali olarak da bilinmektedir. 1081 yılında İzmir tarihindeki ilk imparatorluğu'na esir düşen Çaka Bey İzmir tarihindeki ilk Türk hakimiyetini sağladı. Bir müddet sonra sınırlarını genişleterek bazı Ege adaları ile Midilli, İstanköy ve Rodos adalarını fethetti.
ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİNİN TÜRK TARİHİNE YAPTIKLARI KATKILARI
Tüm bunlar Anadolu'da kurulan ilk Türk devletlerinin ortak özellikleri olarak da bilinmektedir.
ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ HANGİ ESERLERİ BIRAKMIŞTIR?
Danişmentiler; Niksar Yağıbasan Medresesi olan Anadolu'da kurulan ilk medreseyi bırakmıştır. Ayrıca Kayseri Ulu Cami ve Emir Gazi Kümbeti de bu eserlerin içinde yer almaktadır.
Artuklular; Harput, Hasankeyf ve Mardin civarında pek çok eser bırakmıştır. Diyarbakır Artuk Sarayı, Mardin Ulu Cami, Harput Ulu Cami, Urfa Ulu Cami, Silvan Ulu Cami de bu eserler arasında yer almaktadır. Malabadi köprüsü bu dönemden kalan bir eserdir.
Mengücekliler; Divriği Ulu Cami, Divriği Turan Melik Darüşşifası en önemli eserleridir.
Saltuklular; Tepsi Minare, Mama Hatun Türbesi, Kale Cami, Ulu Cami, Kayıtbay Cami, Üç kümbetler bu devletin günümüze kalan en önemli eserleridir.
