Alkali Metaller Nelerdir? Toprak Alkali Metaller Hangi Grupta Yer Alır, Özellikleri Neler?

Hayatımızın temel taşlarından olan elementler için alkali metaller hakkında araştırmamızı yaptık. Bulduğumuz sonuçlarda alkali metal hangi grup, özellikleri neler sorularının cevapları da mevcut. Aynı zamanda alkali metal nedir, elektriği iletir mi konusu hakkında da bilgiler edindik. İçeriğimizin kalan kısmında alkali metaller için bulduklarımıza ve toprak alkali metaller doğada nasıl bulunur gibi sorular hakkındaki cevaplarımızı öğrenebilirsiniz.

Alkali Metal Nedir?

Alkali metaller, periyodik tablonun birinci grubunda yani dikey sırasında bulunan metallerdir. Fransiyum dışında hepsi, yumuşak dokulu ve parlak görünürler. Periyodik tabloda I A grubunda yer alan Li ( Lityum), Na (Sodyum) , K (Potasyum), Rb (Rubidyum), Cs (Sezyum) ve Fr (Fransiyum) elementleri alkali metalleri oluştururlar.

Sodyum ve potasyum doğada en çok bulunan alkali metaldir ve çeşitli bileşikleri halinde bulunur. Bu elementler, yer kabuğunun önemli bir bölümünü oluşturan alüminosilikatlarda bulunmaktadır. Yer kabuğunda çok az bulunan rubidyum ve sezyum, potasyum minerallerinin içinde bulunmaktadır. Lityum ise periyodik çizelgedeki çapraz ilişkiden dolayı magnezyum ile birlikte bulunmaktadır. Radyoaktif bir element olması nedeni ile fransiyum elementinin özellikleri çok fazla incelenmemiştir.

Alkali metal bileşiklerini çoğu suda çözündükleri için bir çok Li,Na, ve K bileşikleri örneğin klorürler,karbonatlar ve sülfatlar deniz suyundan elde edilebilirler. NaCl, KCl gibi bazı alkali metallerin bileşikleri katı birikinti halinde madenlerden çıkarılırlar. Rubidyum ve sezyum, lityum yataklarının işlenmesi sırasında yan ürün olarak elde edilirler.

Alkali Metallerin Genel Özellikleri

- Alkali metaller değerlik tabakalarında tek elektronu kolayca kaybederek +1 yüklü iyonlar oluştururlar;bu nedenle kuvvetli indirgendirler.

- Birkaç istisna dışında bileşikleri iyoniktir.

- Metalik özellikleri gerği parlaktırlar;fakat diğer metallerin aksine,bıçakla kesilebilecek kadar yumşaktırlar.

- Aleve tutulduklarında çeşitli renkler oluştururlar;Li,Na ve K tuzu çözeltisine batırılmış bir platin tel,alevi sırasıyla kırmızı,sarı ve menekşe renge boyar.

- Isı ve elektriği çok iyi iletirler.

- Bulundukları periyotta iyonlaşma enerjileri en küçük,atom ve iyon çapları ise en büyük olan elementlerdir.

- Diğer metallerin aksine,yoğunlukları ve erime noktaları oldukça düşüktür.Lityum,sodyum ve potasyum yoğunlukları ilginç bir şekilde sudan daha küçüktür.Sezyumun erime noktası o kadar düşüktür ki,sıcak günlerde sıvı halde bulunabilir.

- Alkali metaller su ile reaksiyona girip, hidrojen gazı verirler.

- Alkali metallerin su ile etkileşimi oldukça şiddetlidir.Reaksiyonun şiddeti yukarıdan aşağı inildiçe artar.

Alkali Metallerin Kimyasal Özellikleri

- Alkali metaller çok aktifdirler. Aktiflik, grupta aşağıya doğru artar. Havada parlaklıkları kaybolur, oksitleri ya da peroksitleri oluşur. Bu yüzden açık havada saklanamazlar. Petrol, toluen gibi, alkali metallerle tepkime vermeyen organik sıvılar içinde saklanırlar.

- Su ile şiddetli tepkime verirler.

- Halojenle birleşerek tuzları oluştururlar.

- Kuvvetli indirgendirler.Başka metalleri bileşiklerinden açığa çıkarırlar.

Toprak Alkali Metal Nedir?

Alkalinler ya da Toprak Alkali Metaller, periyodik tablonun baştan ikinci (2A) grubunda, dikey sırasında, yer alan elementlerdir.

Sıklıkla beyaz renkli olup, yumuşak ve işlenebilir yapıdadırlar. Alkali metallerden daha az tepkimelere girmeye eğilimli karakterde olmalarının yanında, erime ve kaynama sıcaklıkları daha yüksektir. İyonlaşma enerjileri de alkali metallerden daha yüksektir. Hepsi metaldir ve oda koşullarında katıdır. Son katmanlarında iki elektron bulunur. Bileşik oluştururken son katmandaki iki elektronu verir yani +2 değerliğini alır. Oksitlerinin sulu çözeltisi bazik özellik gösterir. Değerlik elektron sayısı 2'dir.

Bu grup 6 element içerir. Bunlar şu şekildedir:

- Berilyum

- Magnezyum

- Kalsiyum

- Stronsiyum

- Baryum

- Radyum

Toprak Alkali Metaller Doğada Nasıl Bulunur?

Berilyum:Yerkabuğunda ancak %0,0006 oranında bulunur.

Magnezyum: Doğada bileşikleri halinde bulunur. Yerkabuğunun yaklaşık %2.09'unu oluşturur.

Kalsiyum: Yeryüzünde en bol bulunan beşinci elementtir. Sktivitesi yüksek olduğundan serbest halde bulunmaz. Yer kabuğunda genellikle karbonat, sülfat, silikat ve fosfat bileşikleri şeklinde bulunur.

Stronsiyum: Metali eritilmiş SrCl2 tuzunun elektrolizi ile saf olarak elde edilir.

Baryum: Yüksek aktifliğinden dolayı element halinde bulunmaz. Erimiş baryum klorürün elektrolizi ile elde edilir.

Radyum: Uranyumun radyoaktif parçalanması sonucunda ve radyum klorür tuzunun elektrolizi ile elde edilir.