Bilim dünyasında yeni bir tartışma başladı. Bir yandan para karşılığı tez yazan şirketlerle mücadele edilirken, birçok ülkede henüz tartışılmaya başlanan bilimsel metinlerde yapay zekâ kullanımı konusu Türkiye'de de akademik dünyanın gündemine girdi. ChatGPT gibi yapay zekâ programları ödevlerin, makalelerin yanı sıra doktora tezlerinde bile kullanılmaya başlandı. ChatGPT, herkesin makaleler, denemeler yazmasına izin veren çevrimiçi bir program. Bu tarz programlar intihal testlerinden de başarıyla geçiyor; çünkü yazılım başka hiçbir yerden kopyalanmayan orijinal metin üretebiliyor. Üstelik bunu birkaç saat içinde yapabiliyor. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Öğretim Üyesi ve Yükseköğretim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Nuri Yaşar, bu alandaki gelişmeleri SABAH'a değerlendirdi. Prof. Dr. Yaşar "Yapay zekânın getirdiği sistem bambaşka bir tehlikeyle veya bambaşka bir imkânla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Bu bir imkân mı yoksa gerçekten bir tehlike mi? Bu mesele henüz daha açıklığa kavuşmuş değil. Fakat kesin olan bir şey var ki yapay zekâ programlarının akademik anlamda ortaya çıkardığı sorunlar eski çağın imkânları gibi olan fırsatçılıklardan çok daha öte. Çünkü bizzat tezi kısa süre içinde yazan, yazılım yapabilen bir yazılım bu. Kesin olan bir şey var, herhalde entelektüel kapasitemizi yapay zekânın keyfine veya emrine bırakacak değiliz. Buna mutlaka bir tedbir alınmalı" dedi.
İNTİHAL Mİ DEĞİL Mİ?
Prof. Dr. Yaşar, yapay zekâ ile hazırlanmış bir tezin intihal kapsamına girip girmeyeceği konusunda, "Kişi yapay zekâdan ürettiğini zaten kabul ederse, bir defa en başta eseri kendi yazmamış olacak. En başta bir sorunla karşılaşılacak. Biz onu eserin sahibi olmayan, yani çalıntı eser yapmış birisi olarak göreceğiz. Ama biz eğer yapay zekâda üretilmiş şeyi esermiş gibi kabul edersek o zaman intihal bölümüne geçebileceğiz" değerlendirmesinde bulundu. Yaşar bu konunun zamanla hukuki bir mevzuata dönüşeceğini düşündüğünü söyledi.
JÜRİYE BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR
Sosyal
medyada para karşılığı tez yazan şirketlerle ilgili de alınabilecek tedbirlere dikkat çeken Prof. Dr. Yaşar, birçok ülkede zaman zaman büyük operasyonlar yapıldığını ve on binlerce diplomanın iptal edildiğini belirtti. Para karşılığı yazdırılmış tezlerin jüri tarafından tespit edilip edilemeyeceği konusunda Prof. Dr. Yaşar, "Jüriye büyük görev düşüyor. Başkasının malı olan bir şeyi insanın kendisinin gibi savunması insan psikolojisiyle de çok uygun değil. Dolayısıyla kişi kendisine ait olmayan, kendisinin üretmediği bir eseri asla kendi malı gibi savunamaz. Onun için iyi hazırlanmış, alanına hâkim akademisyenler böyle tezleri kolaylıkla anlayabilirler, tespit edebilirler" dedi.
